Sosyolojiye Giriş

Yanıt Açıklaması: Marxist ve Neo Marxist yaklaşımların sınıf çatışmalarına dayalı çözümlerini temel alan yaklaşımlara göre okul ve eğitim sistemleri toplumun egemen güçlerinin toplumsal denetimlerini sağlamak üzere yapılanırlar. Fırsat eşitliği eşitsizlikleri örtmek için kullanılan bir araç niteliğindedir. Öğrenci başarısızlığının kökenleri daha çok okul içi süreçlerde aranır. Okulların ve öğretimin alt sınıflardan çocukların aleyhine kurgulandığını savunurlar.Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Organik dayanışma Durkheim'in toplumsal çalışmalarda kullandığı bir kavramdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal normlara itaati sağlamak için bunlardan sapmaları önlemeye çalışan esasların bütününe sosyal kontrol adı verilir. Normlar uygulandıkları bireylere göre farklı nitelik gösterebilir çünkü kişilerin normları içselleştirme durumları farklıdır. Toplumun temel ihtiyaçları etrafında toplumlar bazı toplumsal norm sistemleri geliştirirler bunlara “kurumlar” adı verilir. Böylece din, eğitim, aile hayatı etrafında birer normlar sistemi oluşur ve bunlar din, eğitim, aile kurumu adını alırlar.Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Modernite kavramı geleneksel ve feodal toplum sonrası, kapitalistleşmenin, endüstrileşmenin, kentleşmenin ve sekülerleşmenin hız kazandığı bir tarihsel dönemi ve bu dönemdeki sosyal ilişkilerin ve değişimlerin bütününü ifade eder. Bir başka deyişle modernite sekülerleşmeyi, ekonomik ilerlemeyi, yönetimin rasyonelleşmesini ve bürokratikleşmesini, olguların değerlerden ayrışmasını, içeren yeni, özgürleştirici, akılcı bir dönemi ifade eder. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dinlerin ideal toplum imgesiyle sosyal sınıflar arasında ittifak kaynağı olabileceğini öne süren kuramcı  Heller'dir. Heller, Marx’ı Ortodoks Marksizm’den farklı biçimde yorumlayarak, dinlerin bir “ideal toplum” imgesi önerdiğini ve kolektif temsiller olarak işlev gösterdiklerini öne sürmüştür. Bu çerçevede, Heller, sınıf çıkarları ortak olmasa da bir “ideal toplum” imgesi etrafında “kolektif temsiller” ile iletişim kuran farklı sosyal sınıflar arasında ittifaklar oluşabileceğine işaret etmiştir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Folk kültür veya halk kültürü özellikle endüstri öncesi toplumlardaki geniş halk kesimlerinin gündelik kültürüne işaret eder. Bugün genel olarak kültürel olarak türdeş bir topluluk içinde genellikle anonim olarak üretilen ve nesilden nesile sözlü olarak aktarılan kültür anlamında kullanılmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aile kurumundaki değişimleri sistematik olarak inceleyen ilk sosyolog Le Play ol- muştur. Le Play aynı zamanda toplumun kentleşme ve endüstrileşme nedeniyle değişmekte olduğunu da ilk ileri süren sosyologlardan biridir ve bu değişi- min ailede kurumunun incelenmesiyle anlaşılabileceğini savunmuştur. Bu nedenle aile sosyolojisinin köklerinin Le Play’e dayandığı söylenebilir. Le Play’in sosyolojiye en önemli katkılarından biri geliştirdiği monografi yöntemidir.

Yanıt Açıklaması: Sadece I ve IV numaralı maddeler Herbert Spencer’ e aittir.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci yaklaşım genel olarak toplumda düzeni, dengeyi, uyumu, işlevi ve evrimsel gelişmeyi vurgulayan bir yaklaşımdır. İşlevselci yaklaşıma göre aile doğal, evrensel, endüstri toplumunun yapı ve değerlerine uyan işlevsel bir kurumdur .

Yanıt Açıklaması: Felsefe içinde sanat ve güzellikle ilgilenen bir alt disiplindir ve sanat felsefesi ile yakından ilişkilidir. Genel olarak estetik terimi ‘sanat’ ve ‘güzellik’i belirleyen genel ve evrensel ilkelerin belirlenmesi ile ilgilidir. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sapmanın temelinde toplumsal tepki olduğunu vurgulayan ve sapmayı birincil ve ikincil sapma olarak iki grupta ele alan kişi Edwin Lemert’tir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Gurvitch’in yaptığı sınıflama doğrultusunda hukuk sosyolojisi üç ana bölümde ele alınabilir. Bu bölümler ve inceleme alanları şöyledir (Gurvitch,1949: 240; Topçuoğlu, 1960: 156):1. Sistematik Hukuk Sosyolojisi (Mikro): Hukukun gerçek toplumsal kaynakları, hukuk türlerinin gelişimi, 2. Hukuki Tipoloji (Makro): Hukukun kendini yaratan topluluk tiplerine göre incelenmesi, hukuk kadroları ve hukuk sistemleri 3. Jenetik Hukuk Sosyolojisi: Hukukun zaman içinde değişim ve gelişimi.  Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Aile Türleri temel başlıklar olarak; C¸ekirdek Aile ve Geniş Aile; Evlilik ailesi ve Akraba ailesi olarak aslandırılmaktadır. Ataerkil aile ve Anaerkil aile evlilik ve akraba ailesinin alt başlıklarıdır.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel materyalist yaklaşım: Marx ve Engels dini üstyapıda görmekle birlikte “ideoloji olarak din” diye adlandırılan ve kendi başına bir perspektif olan yaklaşımlarını ortaya koyarken dinin çıkış noktası, genel niteliği ve işleyişinin mantığına dair tarihsel materyalist analizler yapmışlardır. Dinin çıkış noktası bakımından görüşleri evrimci ve tarihsel materyalist bir şemaya uyar. Marx ve Engels’e göre tüm dinlerin kaynağı insanların gündelik yaşamlarını kontrol eden doğa güçlerinin onların zihinlerindeki yansımalarından doğmuş kişileştirmelerdir ve her toplumda farklı biçimler alabilirler. Evrimin belli bir aşamasında bu çok çeşitli işlevlerde temsil bulan tanrıların tek bir tanrı kavramı altında birleştirildiğini kabul eden Marx ve Engels’e göre tektanrıcılığın kökeni de buydu. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim'a göre; İnsanoğlu doğduğunda gördüğü şeyleri sınıflandıramaz ve bu nedenle bir şeyi diğerinden ayıramaz. Çevresindeki dünyayı anlamlandırabilesi için, gördüğü şeyleri sınıflandıracak bir sistem geliştirmek zorundadır. Din, toplum ve kültürün temel yapısıdır. Bütün dinler kutsal olan ile kutsal olmayan arasındaki bir ayrım etrafında döner. Mekanik dayanışmanın hakim olduğu geleneksel toplumlarda din, paylaşılan ahlaki değerler ve toplumun normları anlamında kolektif bilincin yegâne kaynağıdır. iş bölümünün ve bireyselleşmenin arttığı ve organik dayanışmanın hakim olduğunu toplumlarda da paylaşılan bir kültürün, yani kolektif bilincin yine gerekli olduğunu savunmuştur. Ona göre, ortak olarak paylaşılan bir kültür, toplumsal uzlaşma ve toplumsal bütünleşmeyi sağlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ölçüm aracı geliştirme aşamasında, araştırma probleminde sorulan soruyu cevaplamak için örneklemden gereken bilgilerin nasıl edinileceği tasarlanır ve veri toplamak için deney tasarımı, anket formları ya da görüşme formları gibi ölçüm araçları geliştirilir.

Yanıt Açıklaması: Kültürel Sermaye bireylerin özellikle aileleri aracılığıyla sahip olduğu dilsel yeterlilik, sosyal tarz ve görgü gibi kültürel niteliklerdir. Kavramı ilk kez kullanan Bourdieudur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bütün feministler toplumsal cinsiyet ile ilgilenirler, İşlevselcilerin ileri sürdüğü işbirliğine dayalı uyumlu aile tanımına karşı çıkarlar ve erkeklerin ailelerden kadınlara oranla daha fazla faydalandığını, yani daha çok çıkarlarının olduğunu savunurlar. Feministlere göre ataerkil değerler ailede öğrenilir, bu nedenle aile ataerkil toplumun varlığını sürdürmesini sağlar. Bütün feministlere göre çekirdek ailenin iki temel işlevi vardır ve ikisi de kadınlar üzerindeki tahakkümü artıran işlevlerdir. Bunlardan birincisi kız çocuklarının itaatkâr rolleri kabul etmesi ve oğlan çocuklarının kızlardan üstün olduklarına inanacak şekilde sosyalleşmesi, yani çocukların cinsiyet rollerini eleştirmeksizin kabul edecek şekilde sosyalleşmesidir. İkincisi ise kadınların ev kadını ve anne rollerini kadınların sahip olabileceği tek seçenek olarak kabul edecek şekilde sosyalleşmeleridir.

Yanıt Açıklaması: E seçeneği dışındaki seçenekler bilime ters düşen ve bilimle ilgili doğru olmayan ifadelerdir.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik düşünmek, bugüne kadar tartışmasız kabul edilen inançları eleştirme, kesin olduğu iddia edilen görüşleri çözümleme ve sorgulama alışkanlığı kazanmaktır. Sosyolojik düşünmek, sosyolojik imgelemi kullanmak demektir. C. Wright Mills’in geliştirdiği bir kavram olan sosyolojik imgelem (sosyolojik tahayyül ya da sosyolojik düş gücü olarak da bilinir), bireysel deneyimleri toplumsal kurumlarla ve toplumların tarihteki yeriyle ilişkilendirmeyi ifade eder. Doğru cevap A seçeneğidir.