Kültür Tarihi

Yanıt Açıklaması: Fransa’da Descartes’la oluşan felsefe geleneği, sözünü ettiğimiz İngiliz düşünürle- rin etkisi, XIV. Louis’den beri süregelen elit kültür, Devrim öncesi ilginç bir dü- şünürler topluluğunun doğuşunu hazırlayacaktır. Bunlar arasında Montesquieu (1699-1755) “Kanunların Ruhu” adlı eseriyle siyaset ve hukuk alanında pozitif bir hukuk biliminin temellerini atması açısından çok önemlidir. Filozof, kuvvetler ayrımı esasını ortaya atarak, üç temel yönetim biçimini analiz eder.

Yanıt Açıklaması: Bilgileri sistematik bir şekilde işlemenin bilimi olan bilişim (informatics), her tür bilginin elektronik makineler aracılığıyla en hızlı şekilde işlenmesi, teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişimde kullanılması anlamına gelmektedir. Bilgi teknolojisi ise, bilgisayar ve iletişimin olanaklarını kullanarak farklı biçimlerdeki bilgiyi oluşturmak, saklamak, alış verişini yapmak üzere kullanılan teknolojinin kendisidir.

Yanıt Açıklaması: Feodal düzende, toplumsal piramidin en tepesinde hala kral bulunur; diğer yandan, yükselen en önemli toplumsal değer statüsündeki Hıristiyanlığın temsilcisi olan papa, toplumsal hiyerarşide kralın hemen altında ve toprak sahibi yöneticilerin üstündedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Barok anlatıma renk ve ifade zenginliğiyle duygusallık ve duyarlılık katmaya çalışan, zarif ve inceliğe önem veren anlayış ise Rokoko üsluptur. Duyarlık ve ince-lik dolu bu müzikal yaklaşıma “galant stil” denir.

Yanıt Açıklaması: Haberleşme iletişimin kalbidir ve siyasal güçler haberleşme (enformasyon) kanallarını hep denetim ve gözetim altında tutmak istemişlerdir. 20. yüzyıl tam bir iletişim  yüzyılıdır. Yazılı basının altın çağı 1858-1950 olarak söylenir. Özellikle büyük tirajlı gazeteler gitgide büyüyerek ilk kültür endüstrisikurumu kimliğini kazanırlar ve ülkelerde dördüncü erk olmuşlardır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Müzik alanında Cumhuriyetin ilanından sonra bazı yetenekli gençler Avrupa kültür kentlerine klasik müzik eğitimi amaçlı gönderilir. İleride Türk Beşleri adıyla anılacak olan bu bestecilerin isimleri şöyledir. Cemal Reşit Rey, Ulvi Cemal Erkin, Hasan Ferit Alnar, Adnan Saygun, Necil Kazım Akses. Bu kuşağı Bülent Arel, İlhan Usmanbaş, İlhan Mimaroğlu gibi uluslararası boyutta tanınan bestecilerimiz izleyecektir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Paragrafta yazılan bilgiye göre neolotik dönem insanı artık doğada asalak olarak yaşamaya son vermiş ve tarıma başlamıştır. Doğru cevap D seçeneğidir. Diğer seçeneklerde verilmiş olan bilgiler diğer dönemlere ait bilgilerdir.

Yanıt Açıklaması: Barok müzik, doruk dönemini başta Johann Sebastian Bach olmak üzere Vivaldi, Scarlatti, Telemann, Haendel gibi müziğe yön veren bestecilerle yaşamıştır. W. A. Mozart ve J. Haydn’ın öncülük ettiği ve Beethoven’le sağlamlaşacak klasik dönemin temelleri atılır.

Yanıt Açıklaması: Yıkılan Roma İmparatorluğu’nun mirası üzerinde şekillenen ortaçağ Avrupası, başta dil olmak üzere Roma kültürünün pek çok unsurunu benimsemişti. Bu anlamda, Roma’dan miras kalan ve Roma Katolik Kilisesi’nin de resmi dili olan Latincenin , tüm Batı ve Orta Avrupa için en azından 10. yüzyıla kadar lingua franca olduğu söylenebilir. Ortaçağın sonlarına doğru yerel dillerin kullanımı yaygınlaşmış; buna rağmen özellikle teoloji ve bilim literatüründe, bir üst dil olarak Latince kullanılmaya devam etmiştir. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Daha çok Tanrının niteliğini ve evrenin oluşumunu varlık birliği anlayışıyla açıklayan dinî ve felsefi akım olan tasavvuf geleneğinin hâkim olduğu sufilerin yaşadığı zaviyelerde toplanılır ve dini konular üzerinde, günlük sorunların yorumlanması üzerinde konuşulurdu. İslam dininin gizemleri üzerine yapılan bu varlık tartışmalarında popüler inanç öğeleri de ele alınırdı. Zaviyeli Camiler çok işlevli yapılardı; bir orta sofa etrafında odalar yer almakta; orta sofadan sonra ibadet için ayrılmış bir bölüm bulunmaktaydı. Doğru cevap c'dir.

Yanıt Açıklaması: Rönesans sanatı Floransalı zengin Medicis ailesinin inisiyatifi ve desteğiyle Floransa da doğmuştur.

Yanıt Açıklaması: Isaac Newton (1643-1727) evrensel çekim yasası, astronomi bilimi alanında çağının ve sonraki yüzyılın düşüncesini derin boyutta etkileyecektir. Yerçekimi yasasıyla ağır cisimlerin yeryüzüne doğru çekilişini, deniz sularının aya doğru çekilişini, gezegenlerin güneşe doğru çekilişini açıklaması dünya düşünce tarihinde önemli bir aşamadır. Bunun yanında hareket yasaları ve ışığın prizmadan geçirilmesi konusunda, optik çalışmalarıyla ve matematikte türev ve entegral kâşifi olarak bilim dünyasına damgasını vurmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Epigrafi, bilinmeyen ölü dilleri inceleyen bilim dalıdır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: İşviçreli dilbilimci Ferdinand de Saussure, dil konusundaki incelemeleriyle yapısalcılığa öncülük eder. Ona göre “dil toplumsal bir kurum olarak, hiçbir biçimde kuralları mantıksal olarak bilinerek öğrenilen bir kurum değildir ve özü bakımından, dil bir biçimdir”. Ayrıca dil bir “göstergeler sistemidir” ve her gösterge, işitme-ses ile ilgili olan imge (gösteren) ve anlam ve kavram ile ilintili olan imge (gösterilen)’den oluşur. Bu yönüyle “dil bir kağıda benzetilebilir; düşünce kağıdın ön yüzü, ses ise arka yüzüdür; kestiniz mi ikisi de kaybolur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji biliminin kurucuları Auguste Compte ve Emile Durkeim’dır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Tarih geleneği Anadolu’daki Türk varlığını Selçuklularla başlatır.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimatın alt yapısını oluşturduğu 1856 Islahat Fermanı ve 1876 I. Meşrutiyet, dini ilkelere göre biçimlenen bir toplumu, eşitlik, özgürlük ve kardeşlik ilkelerine göre organize etmiştir. Böyle Müslümanlar ile gayr-i müslimler her bakımdan eşit sayılmış, kul statüsü yerini "Devlet-i Osmaniyye" tabiiyetindeki vatandaşlık kavramına bırakmıştır. Yeni kurulan vilayet sistemi, Vilayet Meclisleri ve Belediye Meclislerinde herkesin eşit seçilme hakkı doğmuştur. Doğu ve Batı kültürlerini ve dillerini aynı derece iyi bilen Tanzimat Paşaları tarafından geliştirilen modernleşme hareketleri şehirleşme, vergiler, eğitim, Bakanlıklar gibi yeni kurumların ortaya çıkmasıyla her tarafta yaygınlık kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 20 Temmuz 1969’da ABD Apollo uzay aracı Ay’a ayak basar. İlk yürüyen insan Neil Armstrong’dur. Ay’ın verimsiz topraklarına bol yıldızlı ABD bayrağı dikilir ve bundan böyle yeryüzü insanlarının Ay’a ve yıldızlara bakışı değişecektir.

Yanıt Açıklaması: Barbara Kruger’in medyanın dilini kullanarak, popüler kültürün yarattığı cinsiyet ayrımcılığını eleştiren işleri; Jenny Holzer’in tüketim kültürünün yarattığı birey tipine yönelik eleştirilerini, kendisine ait sözleri görünür kılarak sergilediği elektronik panolar›; Cindy Sherman’nın farklı kimliklere bürünerek çektiği foto¤raflarla gerçek kimliğini belirsizleştirdiği eserleri; Sherrie Levine’nin erkek sanatçıların bilindik eserlerini kopyalayarak kendine maletmesi, tüketim kültürü ve medyanın güvenirliğine, bilgiyi manipüle edebilmesine, önerilenin yapaylığına yöneltilmiş önemli eleştiriler olarak dikkat çekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kültür tarihçisi Peter Burke’nin saptaması da anlamlıdır. Burke, 1960’lı yıllardan 1990’lı yıllara doğru, kültürel incelemelere karşı belirgin bir ilgi artışı olduğunu belirtir. Bunun nedeni kültür teriminin çoğul olarak ve gitgide genişleyen bir anlamda kullanılması ve buna paralel olarak kültürel incelemelerin çeşitlilik göstermesidir. Örneğin iktisat kuramları ve sorunları çerçevesinde tüketim kültürü incelemeleri başlamış ama aynı zamanda bu konu kültürel psikolojinin de inceleme alanı olmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.