Tarih Felsefesi 1

Yanıt Açıklaması: Epistomoloji, bilgi kuramı, bilgi felsefesi anlamına gelmektedir. Öncüsü, John Locke’dir.

Yanıt Açıklaması: Mukaddime adlı eserin sahibi İbn Haldun’dur.

Yanıt Açıklaması: İbn Haldûn “dünyadaki umranın doğası” ifadesini kullanırken, umrân sözcüğünü, yeryüzünde insan topluluklarının kurduğu veya kurabileceği medeniyetlerinin tümünü, yani bir bütün olarak medeniyet kavramını içerecek biçimde kullanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Historia civilis, kentler tarihi, devletler tarihi, önemli kişiler (biyografi), sanat tarihi vb. adlarla anılan çeşitli tarih yazıcılıklarının genel adı olarak kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sahabe Arapça’da “yoldaş”, “arkadaş” anlamlarına gelen, İslâm’ın yayıldığı dönemde ilk kez Müslüman olan ve doğrudan Peygamber’in kendisiyle konuşmuş, bir arada bulunmuş kimselere işaret etmek üzere kullanılan bir terimdir.

Yanıt Açıklaması: Barbar, her ne kadar günümüzde “medeniyet bilmeyen”, “vahşi”, “önüne geleni öldüren” gibi anlamlar yüklenerek ve çeşitli toplumlar için bir niteleme olarak kullanılsa da, sözcük, Eski Yunanca’da, “yabancı bir devletten/toplumdan”, “Yunanca konuşmayan” anlamlarına gelecek biçimde kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Hugo Grotius’un eseri olan, De Jure Belli et Pacis de insanın koyduğu hukuk kuralları ile doğanın koyduğu hukuk kuralları arasında ayrım yapar.

Yanıt Açıklaması: Hârezmî ilimleri sınıflarken fiziği ‘aşağı’, matematiği ‘orta’, metafiziği ise ‘yüce’ olarak niteleyen düşünürdür ve bu anlamda İbn Sînâ’yı etkilemiştir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki tüm maddeler İslam’ın evren kavrayışında mutluluğa ulaşma yolu olarak sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Voltaire’e göre 15. yüzyıl sonunda Amerika kıtasının keşfedilmesiyle, Avrupa’daki siyaset ve sanat yeniden biçimlenmiş, bu dönemden sonra Avrupa’daki her ulus kendi tarihçisine sahip olmaya çabalamıştır.

Yanıt Açıklaması: Descartes’ın düşünce alanındaki ilgileri matematik ve fiziğe öylesine yönelmiştir ki, tarih hakkında yazarken, tarihteki yanlış yöntemleri düzeltmek gibi bir kaygısı da olmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kendisinden önce tarih felsefesi bağlamında değerlendirilebilecek eserler verilmiş olmasına rağmen, "tarih felsefesi" terimini ilk kullanan, Fransız filozof Voltaire'dir (Francois Marie Arouet). Voltaire'e göre aydınlanmacı insan, tarih yazıcılığının felsefi bir etkinliğe gereksinim duyduğunun farkındadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Platon’a göre ruhun iyi eylemleri gelişmeye-ilerlemeye, kötü eylemleri de bozulmaya yol açmaktaydı. İşte Platon’un tarih metafiziğinin temelinde de “belirleyici ilke”, “insanın kökeni”, “insanın amacı” ve “tarihte ilerleme olup olmadığı” sorularına felsefece temellendirilmiş yanıtlar bulma kaygısı vardır (Bıçak 2004, s. 204).

Yanıt Açıklaması: Yeniçağ Avrupası tanrısallıktan uzaklaşılan, bireyin ön plana çıktığı, özgürlük düşüncesinin yükseldiği bir dönem olarak tanımlanabilir. Ancak ulus devlet 19. ve 20. yüzyıllara ait bir kavramdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Descartesçi tarih yazım okuluna mensup Tillemont aynı zamanda farklı otoritelerin dile getirişlerini uzlaştırmak için çaba harcayarak Roma İmparatorları Tarihi'ni de yazmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma’nın öne çıkardığı en önemli değer olan usun da sınırları olan bir yeti olduğunu göstererek felsefe tarihinde yeni bir çığır açan Immanuel Kant’tır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 17. yüzyılın ikinci yarısında Descartes'ın sistemli kuşkuculuğuna ve koyduğu eleştirel ilkelere dayanan bir tarih yazımı okulu ortaya çıkmıştır. Bu okulun düşüncesinin temelinde yazılı belgelerin eleştirel süzgeçten geçirilmeden kabul edilmemesi esası vardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Aurelius Augustinus (M.S. 354-430) ilk tarih filozofu ve teoloğu, İbn Haldûn (1332-1406) yeni bir açıklama ve akıl yürütme yöntemi geliştirerek kişisel deneyimleri ve çalışmalarıyla, bir toplum felsefesi kurmuştur. İbn Haldûn, tarih bilimini üzerinde çalışılması gereken bir alan olarak görmesi nedeniyle kendinden önceki tüm İslam düşünürlerinden ayrılan bir tarihçidir. Robin George Collingwood ünlü İngiliz tarih felsefecisi, Karl Marks 19. yüzyılda yaşamış olan, komünizmin kuramsal kurucusu sayılan filozoftur. “Tarih Felsefesi” adını kullanmadan tarih felsefesi yapan ve ilk modern tarih filozofu sayılan bilim adamı Giambattista Vico (1668-1744)’dur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt açıklaması yok