Çatışma ve Stres Yönetimi 1

Yanıt Açıklaması: Duyarlılık eğitimi, insanların duygu ve davranışlarını analiz ederek, bireyler arası ilişkileri geliştirmeye çalışan bir eğitim tekniğidir. Örgüt üyeleri, hür ve açık bir ortamda bir araya gelerek, profesyonel bir davranış bilimcisinin yönetiminde birbirleriyle etkileşim süreçlerini tartışırlar. Yukarıda verilen örnekte bu eğitim türü açıklanmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kontrol odağı içsel kontrol odağı ve dışsal kontrol odağı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İçsel kontrol odağına sahip olan kişiler, başlarına gelen olaylar üzerinde kontrolleri olduğunu düşünürler. Buna karşın dışsal kontrol odağına sahip olan kişiler, başlarına gelen olayları kader veya şans gibi faktörlere bağlayarak, kendilerinin bu olaylar üzerinde hiçbir kontrolleri olmadığını veya çok az kontrolleri olduğunu düşünmektedirler. Dolayısıyla, içsel kontrol odağına sahip olan kişilerin sosyal ilişkileri daha güçlü, iletişim yetenekleri daha gelişmiştir. Dışsal kontrol odağına sahip kişilerin bireyler arası ilişkileri için fazla çaba göstermemeleri ve bu ilişkilerde daha pasif tutumlar sergilemeleri, bu kişilerin çatışma çözme süreçlerinde duygularını gizlemelerine neden olmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dışsal kontrol odağına sahip olmak kişilik özelliğidir. Diğer seçenekler grubun heterojen yapısından kaynaklanan ve çatışmaya neden olan özelliklerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bireyler arası çatışma etkin bir şekilde yönetildiğinde, bireylerin empati yeteneklerinin gelişmesine, öz güvenlerinin artmasına, kendilerini ifade etmelerini sağlayacak ortamların oluşmasına yardımcı olur. Bu olumlu sonuçlara ulaşabilmek için çatışmanın şiddetlenmesini beklemeden, zamanında müdahale edilmesi oldukça önemlidir. C¸atışmanın yöneticiler tarafından göz ardı edildiği, önemsenmediği veya gizlenmeye çalışıldığı durumlarda olumlu sonuçların doğması mümkün değildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Çoklu Yaklaşma-Kaçınma Çatışması: Amaç çatışmaları arasında en stres yaratıcı çatışma türüdür. İki veya daha fazla amacın her birinin olumlu ve olumsuz özellikler taşımasıdır. Örneğin birey, mezun olduktan sonra yüksek lisans yaparak kariyer imkânlarını artırmak istiyordur. Fakat hem okul ücretleri çok pahalıdır hem de yüksek lisansa ayırması gereken süre çok uzundur. Yüksek lisans yapacağı sürede askerliğini yaparak zaman kazanmış olur ve de daha kolay iş bulabilir. Fakat askerlik yaptıktan sonra yüksek lisans için yaşı ilerlemiş olacaktır ve bir daha bu şansı elde etmesi zor olabilir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel Yaklaşım • Çatışma, birey ve grupların yeteneklerinin, enerjilerinin azalmasına neden olur. • Çatışma, yanlış politikaların, kuralların, geçersiz hedef ve hayallerin bir sonucudur. • Çatışma, insan psikolojisini etkiler ve insanların duygularını incitir. Bu nedenle de insanlar, sahip oldukları potansiyelleri kullanamazlar. • Çatışma, kaynakların israf edilmesine, varlıkların zarar görmesine neden olur. Bu nedenle de örgüt ve ülkelerin etkinliğini azaltır. • Çatışma, istenmez ve bu nedenle de çatışmadan kaçınılması gerekir. Modern Yaklaşım • Çatışma, rekabeti arttırır. Birey, grup ve örgütlerin yeteneklerinin artmasına neden olur. • Çatışma, insan varlığının doğal bir sonucudur. • Çatışma, rekabet yaratarak, kullanılmayan kaynakların, yeteneklerin kullanılmasını sağlar. • Çatışma, değer yaratır, kaynak yaratır ve bu nedenle de örgüt ve ülkelerin etkinliğinin artmasına neden olur. • Bir dereceye kadar olan çatışma istenir. Bu nedenle de belli bir derecedeki çatışma desteklenmelidir.

Yanıt Açıklaması: Artan İş Tatmini: Tarafların birbirleriyle sorunları yapıcı bir şekilde çözmeye çalışmaları, birbirlerine yardımcı olmaları aralarında güven ve işbirliğini geliştirerek, bireylerin yaptıkları işi daha çok sevmelerini sağlayacaktır. Örneğin liderlerinin işbirliği, uzlaşma veya uyum stili sergilemeleri, çalışanların iş tatminini arttırmaktadır. Rekabet veya kaçınma stilleri ise çalışanların, liderlerini beceriksiz olarak algılamalarına ve iş tatminlerinin düşmesine neden olmaktadır (Lian ve Tui, 2008).

Yanıt Açıklaması: Karşılıklı bağımlı olmak, tek başına yapılmak zorunda kalınan işler için başkalarına ihtiyaç duyulması anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: İletişimi Kontrol Etmek: Çatışmayı teşvik etmek için kullanılabilecek yöntemlerden bir tanesi iletişim kanallarını kontrol etmektir. Gerekli verileri saklayarak ciddi bir çatışma yaratılabilir. Verileri veya bilgileri saklamak yanında belirsiz, net olmayan bilgiler yaymak da taraflar arasında hızlı bir şekilde çatışma doğmasına neden olabilir (Robbins, 1978). Örneğin örgütün mali sıkıntıları ile ilgili olarak gerçek olmayan bir bilgiyi resmi iletişim kanallarında yaymak birimler arasında yeni çatışmaların başlamasını sağlayabilir. Taraflar arasında iletişim kanalları kullanılarak bizler-onlar ayrımı yaratıldığında gruplar arası rekabet ve çatışma teşvik edilmiş olur.

Yanıt Açıklaması: Sıralı Bağımlılık: İşlerin sıralı yapıldığı, bir birimin işini yapmasının diğer birimin işini yapmasına bağlı olduğu bir durumdur. Bir grubun girdisi, diğer grubun çıktısı olduğu durumlarda çatışma potansiyeli de yüksektir. Örneğin otomotiv üretim hattında sıralı bağımlılık vardır.

Yanıt Açıklaması: Bilişsel çatışma, görevler üzerinde yapıcı tartışmaların yapılmasını sağlamaktadır. Görevler, rutin olmadığında, standart çözümleri olmadığında, bilişsel çatışma takım üyelerini yeni bilgilere, yeni fikirlere ve farklı bakış açılarına yönlendirmekte, bu da takımın yaratıcılığını ve yenilik kapasitesini arttırmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Pondy (1967), çatışmayı bir süreç olarak modelleştirmiştir. Bir başka ifadeyle, çatışmanın aşamaları vardır. Bu aşamaları başlatan sebepler ve aşamaların özellikleri birbirinden farklıdır. Bu modele göre çatışma, dört aşamada ele alınmıştır. Bunlar, Potansiyel (Gizli) Çatışma, Algılanan Çatışma, Hissedilen Çatışma ve Açık Çatışmadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Grubu büyültmek, çatışma yaratmak için kullanılabilecek yöntemlerdendir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dişleme taktiği, son anda müzakere kapanmak üzereyken kullanılır. Temel konularda anlaşmaya varılmıştır ve son anda daha önce konuşulmamış bir konu hakkında karşı tarafın küçük tavizlerde bulunması istenilir. Burada alıcı, bu taktik yoluyla cam balkon masrafından kurtulmuştur. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Açık çatışmada, artık çatışma tarafların davranışlarına yansımaktadır. Bilinçli bir şekilde bir taraf, diğer tarafın amacına ulaşmasını engelleyecek davranışlar sergiler. Bu davranışlar, sözlü, yazılı ve fiziksel saldırıları içerebilir.

Yanıt Açıklaması: İşbirliği stilinde, her iki taraf da çatışma yaratan sorunu açık ve detaylı bir şekilde tartıştıktan sonra, her ikisinin de memnun olacağı bir çözümde anlaşırlar. Yüksek derecede iddiacı ve işbirlikçi olan stil, kazan-kazan yaklaşımını benimser. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yöneticiler tarafından çatışmayı teşvik etmek için kullanılabilecek yöntemlerden biri, şeytanın avukatlığını yapmaktır. Şeytanın avukatlığını yapacak bir kişi seçilir; bu kişinin diğerlerinden farklı değerleri, normları, geçmişi, tutumları olmalıdır. Grup içinde fikir çatışmalarının artmasını sağlar, yenilik kapasitesini yükseltir. Çünkü şeytanın avukatlığı rolünü üstlenen kişi, bilinçli ve sistemli bir şekilde öne çıkan bir planı veya alınacak kararların varsayımlarını eleştirir, grup içindeki bireylerin görüşlerini tartışmaya açar ve bu şekilde plan veya kararın üzerinde her üyenin yeniden düşünmesini sağlar. Bu tekniğin olumlu yanı grup yanılgısını azaltmasıdır. Örnek olayda da Ahmet Bey, görevlendirdiği birim yöneticisinden şeytanın avukatlığını yapmasını istemiştir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Evrenselliğin tam tersi faydacılık, bir davranışın veya kararın doğruluğunu veya yanlışlığını sonuçlarına göre değerlendirir. İnsanlar davranışlarının veya kararlarının sonuçlarını değerlendirmeli ve herkes için en yüksek faydayı getirecek kararları vermelidirler. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yeni kuşakların şirkette çalışmaya başlaması şirkette yaşanan çatışmaları arttırmaktadır. Yeni kuşakların, eski kuşaklara göre şirket amaç ve stratejileri konusunda daha farklı düşünmeleri, ilk kuşağın daha otoriter olması ve vekalet değişimi gibi konularda değişimi arzu etmemesi yeni kuşak ve eski kuşak arasında yaşanan çatışmaları tetiklemektedir. Örnek olayda verilen çatışmanın kaynağında da Hakan Bey ile babası arasındaki kuşak farkı yer almaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yer değiştirmede (Displacement) birey, çatışmanın nedeni olmayan başka bir kişiye sinirini veya saldırganlığını yansıtmaktadır. Önceki örnekten devam edersek, maaşı düşen bireyin sinirini çalışma arkadaşından çıkarması gibi.