Karşılaştırmalı Siyasal Sistemler

Yanıt Açıklaması: İsviçre Konfederasyonu Anayasası’nın 148. mad­desi uyarınca Federal Meclis, Konfederasyon ’un en yüce makamıdır. Federal Meclis; hükümet (Federal Konsey), idare, federal mahkemeler üzerinde yük­sek denetim uygulayan makamdır. Federal Meclis, Federal Konsey’e talimat verebilir , ayrıca Federal Konsey’in aldığı kararları reddedebi­lir. Federal Konsey, faaliyetleri hakkında her yıl Federal Meclis’e bir rapor sunar.

Yanıt Açıklaması: Liderin bir taraftan devletin kaynaklarının kullanımı üzerinde sınırsız yetkisi bulunduğu, diğer taraftan bu gücü yakınlarını kayırmak için kullandığı rejimlere Neopatrimonyal rejim adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Birliği'ne üye topluluk kurumlarının işlem ve tasarruflarının topluluk hukukuna uygun olup olmadığını, bu kurumların antlaşmalar gereği kendilerine tanınan yetkileri aşıp aşmadığını, hatta üye devletlerin topluluk hukukunu ihlâl edip etmediğini tespit edip karara bağlamak, "Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (European Court of Justice)"'nın görevidir.

Yanıt Açıklaması: Bu kuramsal yaklaşımda birey ve onun düşünce ve davranışları temel çözümleme ve gözlem birimi değildir. Karşılaştırmalı siyasette tarihsel yapısalcılık diye adlandırılan ve kökeni Karl Marx’ın önerdiği tarihsel materyalizme giden bir düşünce sistematiği kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Birliği Konseyin temel görevleri şu şekilde sıralanabi­lir; Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan tasarıları ele alır ve yasalaşmasını sağlar. Üye devletlerin genel ekonomi politikalarını koordine eder. AB’nin ortak güvenlik ve dış politikasını belirler ve uygular.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Suudi Arabistan, Katar, Brunei gibi patronaj sistemine dayanan çok sayıda rejim günümüzde varlıklarını sürdürmektedir. Ancak bu tür geleneksel himayeci sistemlerin çoğunlukla petrol zengini olmaları tesadüf değildir. Patronajı oluşturan nüfuz alışverişini uzun vadede sürdürmek bir diktatör için hem pahalı hem de rizikoludur. Sistemde yeterince kök salabilecek her kişi diktatörü devirebilir. Ayrıca bu ülkelerin ana ihraç kalemlerinin (örneğin petrol) dünya pazarlarındaki fiyatları düşebilir. Böyle bir düşüş, liderin etrafına sağladığı olanakları ve dolayısıyla patronaj uygulamasını sekteye uğratabilir. Bu rizikonun farkında olan diktatör, patronaj ile topladığı destekçilerini çok uzun süre etrafında tutmaz. Dolayısıyla, dikta rejimlerinin yönetim kadrosunda hızlı devinim gözlemlenir. Devrik Irak diktatörü Saddam Hüseyin’in iktidarı süresince yakın çevresindeki yardımcılarının görev tanımlarını devamlı değiştirmesinin, bu yardımcıların birçoğunu düzmece suçlamalarla idam etmesinin ve ülke içindeki sayısız güvenlik kurumunun birbirleri üzerine muhbirlik yaptırmasının altında yatan da patronaj temeline dayanan iktidarını koruma güdüsü olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 20. Yy.’da dekolonizasyon sonucu yeni kurulan devletler daha çok ne Nazizm veya Maoizm gibi totaliter bir sistemi benimsemiş, ne de liberal demokrasiler gibi geniş katılıma ve güçler ayrılığına önem veren çoğulcu sistemlere geçmişlerdir. Totaliter ve demokratik rejimleri bir doğru parçasının iki ucu gibi görürsek, yeni ülkelerin siyasi sistemleri bu parça üzerinde uçtan uca dağılım göstermekteydiler.

Yanıt Açıklaması: Totaliterlik Fransızca kökenli bir sözcüktür. Ancak 1920’li yıllarda İtalya’da bugünkü anlamında kullanılmaya başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kolluk Hizmetleri

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Idi Amin 1971-1979 yılları arası Uganda’yı, Rafael Truijillo 1930-1961 yılları arasında Dominik Cumhuriyeti’ni, Augusto Pinochet ise 1973-1989 yılları arası Şili’yi bu tür melez bir rejimle ordu desteğini kullanarak yönetmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Leonarda geliştirmeye çalışmamıştır

Yanıt Açıklaması: Türkmenistan’ın eski diktatörü Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı’nın takvimdeki ayların isimlerini aile fertlerinin isimleriyle değiştirmesi liderkültü inşası sırasında atılan adımlara örnek teşkil ederler.

Yanıt Açıklaması: Levitsky ve Way seçimlerde kazanan parti %70’den fazla oy alıyorsa, o ülkede demokrasinin varlığından söz edilemeyeceğini savunmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: İsviçre’de siyasi kurumlar yasama organı ola­rak Federal Meclis, yürütme organı olarak Federal Konsey ve yargı organı olarak Federal Mahkeme’dir.

Yanıt Açıklaması: Yarı-başkanlık rejimini popüler hale getiren uygulama 1958 yılında kabul ettiği Beşinci Cumhuriyet anayasası ile Fransa olmuştur. Bu anayasa devlet başkanlığına davet edilen General Charles de Gaulle’ün isteğine göre düzenlenmiş bir metindir. Başkan’a başkanlık rejiminde mevcut olmayan yasama organını feshetme ve altı ay süreyle olağanüstü hal ilan edip ülkeyi kendi başına yönetme gibi olağanüstü yetkiler vermiş olan bu rejim aynı zamanda başbakanlık kurumunu ve bakanlar kurulunu (Britanya’daki parlamenter uygulamadaki kabineyi) olduğu gibi yerli yerinde bırakmıştır. Parlamenter rejimin temel bir uygulaması olan yasama organının başbakan ve bakanlardan oluşan kurula ve onun her bir üyesine güvenoyu vermesi uygulamasını da koruyarak başbakan ve bakanlar kurulunu da yasama organının desteğine tabi kılmaya da devam etmiştir. Başbakan ve bakanlar kuruluna güvenoyu verilmemesi halinde yasama organının otomatikman kendi kendisini feshedeceğini de kabul eden bu uygulamada, güvenoyu verilmemesi de aşırı derecede zorlaştırılmıştır. Bu durum yasama organını da bir tür hükümet tasarruflarının tasdik makamı haline dönüştürmüştür. Aynı zamanda da hükümet seçmenin oyuyla doğrudan seçilen başkan ile seçmenin oyu ve yasama organının desteği ile seçilen başbakan ve bakanlar kurulu olarak ikiye ayrılmış bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Genellikle tek bir etnik topluluktan oluştuğu fikri genel kabul gören ulus-devletler, iktidar kullanımı için oluşturdukları tasarımları merkezde iktidarı yoğunlaştıran, tek ve standart (uniform) uygulama olan mutlak eşitlik esasına göre kural, yasa, yönetmelik v.b. siyasal kararlar üreten ve düzenlemeler yapar ve uygularlar. U¨niter devletler genellikle çok büyük ve parçalı topraklara sahip olmadıkları gibi, tarihten gelen derin ayrımlarla bölünmüş etnik, mezhep, din v.b. kültürel topluluklara sahip değillerdir. Ancak, bu üniter devlet yapısı için bir ön koşul olmak niteliğinde de değildir. O¨rneğin, Britanya’daki Birleşik Krallık İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda topraklarından oluşmuş olup bu topraklardaki insan toplulukları farklı etnik kökenden gelen ve İngilizler tarafından işgal edilerek Londra’daki yönetime bağlanan bir geçmişe sahiplerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki ifadelerden tümü doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Birleşik Krallık halen bir monarşidir, ancak uzun yıllar süren evrim sonunda mutlak monarşiden meşruti monarşiye geçmiştir. Bu süreç içerisinde Taç’ın (Crown) gücü azalarak bir devlet simgesi (timsali) haline dönüşmüştür. Halen kalıtsal olarak aile içinde en büyük evlada geçen Taç, şu anda Britanya tarihinin en uzun süreden beri görevde bulunan kraliçelerinden birisi olan Kraliçe II. Elizabeth tarafından taşınan bir görevdir. Onun tahttan feragati veya vefatı durumunda Galler Prensi (Prince of Wales) unvanını taşıyan aile üyesine geçmesi beklenmektedir. Taç’ın temel siyasal işlevi artık sadece Başbakan’ı atamak ve devleti temsil etmek, yani ulusal siyasal dayanışmanın simgesi olmaktan ibarettir. Diğer işlevleri, örneğin Anglikan Kilisesi’nin başı olmak, her Parlamento (yasama organı) açılışında hükümetin programını okumak, Başbakan’dan düzenli olarak siyasal gelişmeler hakkında bilgi almak gibi işlevlerinin içeriği siyasal etkiden arındırılmış bulunmaktadır.