Çevre Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: İnsanı Üstün Gören Dünya Görüşü, Egemen Batı Düşüncesinden daha somut ilkeler taşır ve ifade eder. Catton ve Dunlap insanı Üstün Gören Dünya Görüşünün temel niteliklerini dört noktada toplamışlardır. (1) insanlar genetik mirasın yanı sıra kültürel mirasa da sahiptirler; bundan dolayı tüm diğer hayvan türlerinden oldukça farklıdırlar (2) Teknoloji ile birlikte toplumsal ve kültürel faktörler insan ilişkilerinin temel belirleyicisidirler. (3) Toplumsal ve kültürel çevreler insan ilişkilerinin kritik çerçevesini oluştururlar ve biyolojik, fiziksel çevre insan ilişkilerine temel oluşturma açısından yeterli ve uygun değildir. (4) Kültür birikimseldir; bundan dolayı teknolojik ve toplumsal gelişme sınırsız olarak sürebilir, tüm toplumsal sorunlar çözümlenebilir (1980:24-25).

Yanıt Açıklaması: POET İngilizce population, organization, environment ve technology kavramlarının ilk harflerinden oluşan bir şemadır. Birey (individual) kavramı bu kapsama girmez. Doğru cevap E'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Nüfus, organizasyon, çevre ve teknoloji Yeni Ekolojik Paradigma’da karşılıklı ilişkileri ele alınan değişkenlerdir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik zenginlik, üst sosyo-ekonomik statüye sahip sınıfların oluşturduğu, toplumsal tabakalaşma sisteminin tepesinde; çevresel risk ve çevresel tehdit ise alt sosyo-ekonomik statüye sahip sınıfların oluşturduğu bu sistemin tabanında birikir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal çevre ve toplumsal ilişkilerin incelenmesi amacıyla sosyoloji ve toplumsal çevre ile doğal çevre arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla da çevre sosyolojisi ortaya çıkmıştır

Yanıt Açıklaması: Küresel ısınmanın etkilerini izlemek ve bu konuda politikalar üretmek amacıyla oluşturulmuş olan, Birleşmiş Milletler Hükümetler Arası İklim Değişikliği Panelinin hazırladığı raporlar ve İngiliz Hükümeti için hazırlanmış olan Stern Raporudur.

Yanıt Açıklaması: Yeni Ekolojik Paradigma Catton ve Dunlap tarafından ileri sürülmüştür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: TEMA, 11 Eylül 1992 tarihinde, Hayrettin Karaca ve Tekfen Holding kurucu ortaklarından, Nihat Gökyiğit tarafından kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Avcı-toplayıcı toplumlar, günümüzden yaklaşık 40.000 yıl kadar önce ortaya çıkmış, en erken toplum biçimidir (Harper, 1996). Avcı-toplayıcı toplumlar, yenilebilir yabancı bitkileri toplayarak ve yakın çevrelerindeki hayvanları avlayıp yiyerek yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Yiyeceklerini haftalık ya da günlük olarak topladıklarından, uzun süreli olarak saklanabilecek ve ekonomik değere sahip yiyecek biriktirmemişlerdir. “Onların yaşamı (doğayı tanımanın) uzmanlaşmış bilgisinin kültürel olarak birikimine bağlıydı” (Harper, 1996:37). Uzmanlık bilgisi, yakın çevrede varolan yiyecek bulma olasılığını ve toprak, su, hava ve bitkiler hakkında gerekli bilgileri kapsamıştır. Avcı-toplayıcı toplumların organizasyonel yapıları çok karmaşık değildir. Onların gündelik yaşantısı, basit bir iş bölümüne; statü rol sistemleri yaş ve cinsiyet temeline dayanmaktadır. Topluluk üyeleri arasındaki ilişkiler doğrudan ve enformeldi. Bununla birlikte eşitsizlik ya hiç yok ya da çok sınırlı idi, çünkü bir artı değer birikimi dolayısıyla sömürü söz konusu değildir (Lenski, 1996; Harper, 1996:37). Modern toplum ile karşılaştırıldığında, avcı-toplayıcı toplum üyelerinin sayısının azlığı ve merkezileşmemiş toplumsal yapıdan dolayı avcı-toplayıcı toplumların doğal çevre üzerindeki etkileri sınırlı ve yerel ölçülerdeydi. Avcı-toplayıcı toplumlarda, doğal çevre ile karşılıklı bağımlılık ilişkisi söz konusuydu. Avcı-toplayıcı toplumlarda, toplum üyeleri bir yandan doğa ile karşılıklı ve eşitlik temeline dayalı bir ilişkiye sahip iken diğer yandan toplumun diğer üyeleri ile olan ilişkileri de karşılıklılık ve eşitlik temeline dayanıyordu. Bu, doğaya bağımlı olma, avcı-toplayıcı toplumların Egemen Toplumsal Paradigma’sının temelini oluşturmuştur. Onlar, kendilerini doğanın bir parçası olarak düşünmüşlerdir. “Onların doğa kavramsallaştırması, kutsal ruhlar tarafından yönetilen vahşi doğa, balta girmemiş ormanlar ve otlaklardan oluşan yaşayan bir doğadır” (Harper, 1996:38). Yukarıda anlatılan üretim yapısının sonucu olarak avcı-toplayıcı toplumlar, doğa ile bir sömürü ve denetim altına alma ilişkisi değil; karşılıklılık temeline dayalı, uyumlu ve dostane bir ilişki biçimi geliştirmişlerdir. Ancak insanın doğa ile olan bu karşılıklı dostluğu çok uzun sürmemiş, toprağın işlenmeye başlaması ile birlikte, “karşılıklı dostluk” da zayıflamaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Doğal çevrenin tanımı ve kapsamı çok geniştir. Canlı ve cansız tüm varlıkları kapsar

Yanıt Açıklaması: Asit yağmurları, endüstriyel bacalardan çıkan zehirli gazların atmosferde yoğunlaşması ve havanın nemiyle birleşerek yakıcı asite dönüşmesi ve yeryüzüne ulaşmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Çevre sosyolojisi, çevre-toplum arasındaki karşılıklı ilişkiyi inceler. Bu inceleme sürecinde, bir yandan çevresel olayların toplumsal etkileri incelenirken, diğer yandan toplumsal eylemlerin çevresel boyutu ya da toplumsal eylemlerin doğal çevre üzerine olan etkileri incelenir. Aslında, çevre sosyolojisinde egemen olan bakış açısıyla belirtmek gerekirse, toplumsal çevre ile doğal çevreyi birbirinden ayırt etmek çok fazla mümkün değildir. Toplumsal çevre, doğal çevre içinde yapılanmıştır; doğal çevrenin olmadığı bir toplumsal çevre düşünmek mümkün değildir. Dolayısıyla, doğal çevrede olup biten her şey toplumsal çevreyi etkilediği ve belirlediği gibi, toplumsal çevrede olup biten toplumsal eylemler de doğal çevreyi etkiler.

Yanıt Açıklaması: Doğa ve insan arasındaki tarihsel ve ilişkisel durumda toplumsal çevre ve doğal çevrenin çok yakın ve birbirini her an yeniden üreten süreçler geliştirdiği göz önünde bulundurularak, insanın sömürüsünün doğanın sömürüsü ve doğa üzerindeki hegemonik ilişkiler bağlamında düşünülmesi gerekir. Bazı seçeneklerde ima edilen doğa sömürüsünün modern ve ideal bir gelecek kurabileceği algısı ve imaları yanlıştır. Zira sömürü kavramı güç ilişkisi içerdiğinden bu imkansızlaşır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Dünyanın sınırsız kaynaklara sahip olduğu önermesi genel bir tavır olarak batı toplumlarının egemen toplumsal paradigması içerisinde, egemen batılı dünya görüşünü içermektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Catton ve Dunlap İnsanı Üstün Gören Dünya Görüşünün temel niteliklerini dört noktada toplamışlardır. İnsanlar genetik mirasın yanı sıra kültürel mirasa da sahiptirler; bundan dolayı tüm diğer hayvan türlerinden oldukça farklıdırlar Teknoloji ile birlikte toplumsal ve kültürel faktörler insan ilişkilerinin temel belirleyicisidirler. Toplumsal ve kültürel çevreler insan ilişkilerinin kritik çerçevesini oluştururlar ve biyolojik, fiziksel çevre insan ilişkilerine temel oluşturma açısından yeterli ve uygun değildir. Kültür birikimseldir; bundan dolayı teknolojik ve toplumsal gelişme sınırsız olarak sürebilir, tüm toplumsal sorunlar çözümlenebilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Catton ve Dunlap insanı Üstün Gören Dünya Görüşünün temel niteliklerini dört noktada toplamışlardır. 1) İnsanlar genetik mirasın yanı sıra kültürel mirasa da sahiptirler; bundan dolayı tüm diğer hayvan türlerinden oldukça farklıdırlar. 2) Teknoloji ile birlikte toplumsal ve kültürel faktörler insan ilişkilerinin temel belirleyicisidirler. 3) Toplumsal ve kültürel çevreler insan ilişkilerinin kritik çerçevesini oluştururlar ve biyolojik, fiziksel çevre insan ilişkilerine temel oluşturma açısından yeterli ve uygun değildir. 4) Kültür birikimseldir; bundan dolayı teknolojik ve toplumsal gelişme sınırsız olarak sürebilir, tüm toplumsal sorunlar çözümlenebilir.

Yanıt Açıklaması: Yanı E şıkkıdır. William Catton (1982) tarafından “yanlış hedef” olarak dile getirilen küresel çevre sorunu, biyo-çeşitliliğin azalması olgusudur.

Yanıt Açıklaması: "Toplumsal anlamda genel kabul görmüş düşünme biçimi" Paradigma'nın tanımıdır. Paradigma, özellikle bilim alanında genel kabul görmüş varsayımlar, teoriler, eğilimler ve kurallar bütünüdür.