Türkiye´nin Toplumsal Yapısı

Yanıt Açıklaması: okula kayıtlı öğrenci sayısının toplam nüfusa bölünmesiyle okullaşma oranı elde edilir

Yanıt Açıklaması: Atatürk’ün önderliğinde 1928 yılında Latin kökenli alfabenin kabul edilmesiyle birlikte açılan millet mektepleri Türkiye’nin her köşesine yayılarak okuryazarlık oranının hızla arttırılmasına çalışılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Son yüzyılda sağlık alanındaki gelişmelerle bağlantılı olarak insanların ortalama yaşam süreleri artarken doğurganlık oranları ise azalmıştır. Bu gelişmeler neticesinde Türkiye’de 1950’li yıllarda nüfusun % 3’ünü oluşturan 65 yaş ve üzeri yaşlı nüfus (TAYA, 2014: 24), 2016 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre, % 8,3’e ulaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde  köyde yaşayanların oranı % 7,7 dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yapıyı açıklayan kuramların başlıcaları yapısalcılık, yapısal fonksiyonalizm, sosyal alışveriş kuramı, çatışma kuramı ve evrimci sentez kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkler İslamiyete girdikten sonra İslamiyetin ortaya çıktığı bölgelere doğru göç ederek 8. ve 9. Yüzyıllarda İran'a ve Mezopotamya'ya yerleşmeye başlamışlardır. Bu göçler sırasında Türklerin ilk karşılaştıkları topluluk İranlılardır.

Yanıt Açıklaması: Otorite rızaya, gönüllülüğe; iktidar güce, şiddete dayanır.

Yanıt Açıklaması: Ataerkil geniş aile dağılmış ailenin alt kapsamına girmez. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Karı- koca ve evlenmemiş çocuklardan meydana gelen en küçük toplumsal birime çekirdek aile adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal kurum, toplumun yapısı ve temel değerlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğudur. Toplumsal kurumlar ve kurumsal kalıplar, belli bir toplumda hangi eylemlerin ya da ilişkilerin meşru ya da beklenen ilişkiler olduğunu kurallarla belirlerler. Sosyolojide toplumsal düzeni sağlayan kurumlar genelde aile, siyasal kurumlar, din, ekonomi ve eğitim kurumu olarak sıralanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kültür, toplumda yaşayan insanların bütün öğrendikleri ve paylaştıklarını kapsayan bir kavramdır. Bu anlamda bir üst kavram olarak diğer şıkları içerir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Evlenme akdinin kanuna göre yapılmış olduğunu gösteren belgeyi görmeden bir evlenme için dinsel tören yapan kimse hakkında iki aydan altı aya kadar hapis cezası verilir. Bu hüküm iptal edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türk sosyolojisinde özel bir yeri olan “Ereğli: Ağır Sanayiden Önce Bir Sahil Kasabası” isimli eseriyle tanınan Türk sosyoloğu Mübeccel Kıray'dır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Biyolojik ve toplumsal sistemler arasındaki özel farklılık ve benzerlikleri tartışan kişi Herbert Spencer’dir. Toplumu yaşayan bir organizma olarak gören Spencer’e göre, toplum ve yaşayan organizma her ikisi de büyüme eğilimi gösterirler. “Toplumsal bünyeler”  ve “canlı bünyeler”  her ikisi de hacimce büyürlerken yapıca da büyürler. Canlı bünyeler ve toplumsal bünyelerde her bir parça bir fonksiyon veya amaca hizmet eder. Hem canlı hem de toplumsal sistemlerde parçaların birinde meydana gelen bir değişme diğer parçaları ve sonunda bütünü etkilemektedir. Parçalar birbirine bağımlı olmakla beraber bağımsız olarak incelenebilirler.

Yanıt Açıklaması: Eğitim ve öğretimin sonuçlarını ve süreçlerini geliştirmeye yönelik 1990 sonrası reformlar için, okulu yeniden yapılandırma, okul reformu, okul geliştirme gibi birçok kavram kullanılmaktadır. Bu bağlamda, bir yandan mevcut okulları iyileştirmek ve geliştirmek için “okul geliştirme”, “okul merkezli yönetim”, “öğrenen okul” ve “toplam kalite yönetimi” gibi çalışmalar gündeme gelmektedir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşme sürecinde kentlerde işsizlik çok yaygın, ücretler çok düşük ve çalışma şartları kötüdür. Sanayi toplumlarında kentlerde, bireycilik giderek öne çıkmaktadır. Geniş ailenin zayıflaması, kişilerin kendi ayakları üzerinde durabilmesi, kişi üzerindeki aile baskısını da zayıflatmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji alanında Türkiye’de yayımlanan ilk monografiyi 1942 yılında “Bazı Ankara Köyleri Üzerine Araştırma” isimli çalışmasıyla yapan sosyolog Niyazi Berkes'tir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kültürel sermaye, bireylerin ya da grupların eğitim başarısı ve sosyal statülerine ailenin geçmişinin ve eğitimin katkısını ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sosyologlar toplumu incelerken onun yapısından söz etmektedirler. Bu yapı, her bir parçanın diğerinden bağımsız olarak yer aldığı tesadüfen bir araya gelmiş insanlardan oluşmuş bir şey değildir. Aksine, toplumsal yapı toplumdaki organize olmuş ilişkilerin bir bütünüdür ve toplumun bir çerçevesidir. Toplumsal yapı, kültürün, sınıfsal durumun, statü, rol, grup ve kurumların birbirleriyle kurmuş oldukları ilişkiler sonucu ortaya çıkmaktadır. Toplumsal yapı, toplumlarda var olan toplumsal kesimler ve kurumlar arasında bir ilişkiler bütününe işaret eder. Bu ilişkiler toplum üyelerinin davranışlarını biçimlendirir.

Yanıt Açıklaması: Araştırmaya göre Türkiye’de, özellikle Batı kültürüne göre farklılaşan ve Türk insanının davranışlarını biçimleyen kültür bağlamının incelenmesi sonucu elde edilen bulgular ışığında kültürel açıdan şu tespitler yapılabilir: • Toplulukçu değer ve normlar egemendir. • Kadınsı değerler biraz daha ön plandadır. • Güç mesafesi fazladır. • Belirsizlikten kaçınma eğilimi yüksektir. Doğru cevap D'dir.