Suç Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Yeni sağ gerçekçilik yaklaşımı özgürlükçü ve hoşgörülü ortamı suçun ve suçluluğun kaynağı olarak görür.

Yanıt Açıklaması: 12 Mart 1971 darbesinde ordu doğrudan yönetimi ele geçirmek yerine siyasete müdahale ederek hükümet değişikliğine neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik olarak suç çeşitli biçimlerde sınıflandırılmaktadır. Örgütlü-organize suç­lar (mafya gibi yasa dışı gruplar tarafından işlenen suçlar veya terör suçu) kurbansız/ mağduru olmayan suçlar (uyuşturucu kullanma, kumar oynama vb başkalarına doğru­dan zarar vermeyen suçlar) kişiye karşı işlenen suçlar, beyaz yakalı suçlar, nefret suçla­rı (ırkçı, cinsiyetçi, dinsel vb ön yargılardan hareketle genellikle azınlık gruplarına karşı işlenen suçlar), mala-mülke karşı işlenen suçlar, ulus aşırı suçlar (insan-köle ticareti, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı), savaş suçları.

Yanıt Açıklaması: Marksist sosyologlar ise, Yeni Sol Gerçekçi yaklaşımın ana-akım kriminolojik bakış açısına çok fazla alan açtığını ve yeni kriminoloji yaklaşımının radikalliğini sorgulanır hâle getirdiğini iddia ederek eleştirilmektedir (Giddens ve Sutton, 2016).

Yanıt Açıklaması: Meşru şiddet tekelinin sonuçlarından biri, yöneticilerin savaş dönemlerinde hizmet satın alma yoluyla ilişkiye geçtikleri şiddet piyasaları devrinin tedricen ortadan kalkmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Alt kültür kuramının önde gelen isimlerinden biri Albert Cohen’dir.

Yanıt Açıklaması: Cesare Lombroso (1835–1909) 1876 yılında yayınladığı Suçlu İnsan isimli kitabı suç biliminin gelişiminde önemli bir yere sahiptir. İnsan doğasından hareketle suç olgusunun açıklanamayacağını savunan Lombroso’ya göre bazı insanlar doğuştan suça eğilimlidir.

Yanıt Açıklaması: Rıza ilkesi, Soğuk Savaş sonrası döneme kadar geçerli olacak ve bu ilke üzerinden yapılan müdahaleler birinci kuşak barış operasyonları olarak adlandırılacaktır. Tam da bu ilke nedeniyle Soğuk Savaş döneminde son derece sınırlı sayıda müdahale gerçekleşmiştir. Ancak Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra soykırım ya da benzer insani felaketleri önlemek için çatışmanın taraflarının rızasını alma ilkesi etkili bir biçimde yok sayılmaya başlanmıştır. Bu dönemle birlikte egemenlik, mutlak bir ilke olarak değil, tam da ancak iç otorite ile taçlandırıldığında tesis edilebilecek olan bir değişken olarak algılanmaya başlanır. Nitekim insan hakları ihlallerinin ya da soykırımları mümkün kılan iç savaşların, temelde devlet egemenliğinin tesis edilememiş olmasından kaynaklandığı düşünülür ve uluslararası aktörlerin de bu kendi egemenliğini bile tesis edemeyen aktörlere, “egemen” sıfatını vermesi anlamlı bulunmaz. İnsani müdahalenin, kendi nüfusuna asgari düzeyde güvenlik ve istikrar sağlayamayan devletlere karşı yapılması, müdahalenin bir egemene karşı değil, bizzat egemenliğin olmadığı durumlar da yapıldığı iddiasına yol açar. Böylelikle, Soğuk Savaş sonrasında uluslararası müdahale sayısında gözle görülür bir artış yaşanır.

Yanıt Açıklaması: Yeşil kriminolojinin önde gelen düşünürü olan Rob White, çevresel felaketlerin bulunduğumuz dünyanın sonunu getirebileceğini iddia eden önemli bir düşünürdür.

Yanıt Açıklaması: Ömeroğlu’na göre suç korkusunun, olumlu birtakım etkileri de bulunmaktadır. Suç korkusunun olumlu bir etkisi, kaçınma ve korunma duygusu oluşturması nedeniyle bu korkuyu taşıyan kişilerin suçla karşılaşma olasılığını azaltmasıdır. Evinden fazla çıkmayan, geceleri ortak yaşam alanlarına karışmayan, devamlı dikkatli ve titiz biçimde hareket eden kişilerin suça maruz kalma olasılığı doğal olarak azalmaktadır. Suç korkusu, toplumun suç, özgürlük ve güvenlik kavramlarına bakış açısını belirlemek açısından da fayda sağlayabilmektedir. Bununla birlikte, suç korkusunun, küçük ve dar alanlarda sosyal dayanışmayı güçlendirebildiği de gözlemlenmektedir. Suça maruz kalma korkusu ve hırsızlık gibi suçlardan korunmak amacıyla sosyal etkileşimi ve dayanışmayı güçlendirebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Toplu taşıma kullanma, ana caddeleri kullanma ve belli faaliyetlere katılma kaçınma stratejileri arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Fransa zorunlu askerlik hizmetini 2002 yılında kaldırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Suç istatistiklerine girmeyen ama suç teşkil eden eylemler vardır ve bu tür suçlar gizli suçlar, karanlık rakamlar şeklinde tanımlanmaktadır. Bu türden en yaygın suçlara örnek olarak aile içi şiddet, ensest, etnik veya dini azınlıkları hedef alan suçlar, cezalandırmadan kaçabilen bazı kurumların işlediği örgütlü suçlar, beyaz yakalı üst sınıfların gözden kaçırabildikleri vergi, kaçakçılık suçları ile doğal çevreye karşı işlenen suçlar verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Bu yaklaşımın, “suç karesi” olarak adlandırdığı ve suçun, kurban(mağdur), saldırgan (suçlu), devlet ve toplum faktörlerinin tamamının suçu açıklamak için önemli faktörler olduğuna işaret etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Neoliberal siyaset ve ekonomi rejimi; devletin küçülmesini, devletin bireylerin refahını arttırmaya yönelik sosyal güvenlik anlayışının tasviyesini, “daha az devlet daha çok sorumlu vatandaş” anlayışını ve herkesin “bireysel olarak kendisinin ayakta durması” gerektiği fikirlerini savunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Savaş suçları, savaş sırasında savaş hukukunun ihlalini içerir.

Yanıt Açıklaması: Marksist suç çalışmalarında adı öne çıkan araştırmacı Richard Quinney’dir.

Yanıt Açıklaması: Acımasız dünya sendromu medya ile suç korkusu arasındaki ilişkidir.

Yanıt Açıklaması: Barışçı kriminoloji yaklaşımına göre suç; bir toplum vatandaşlar arasındaki kişilerarası bütünlük ve uyumu bozan ilişkileri besleyip cesaretlendirdiğinde ve insanlar birbirlerinin sorunlarına ilgisiz ve kayıtsız hâle geldiği koşullarda ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Beccaria cezaların caydırıcı olabilmesini üç koşula bağlar; kesinlik, hızlılık ve şiddetlilik.