Suç Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Blumenbach konuyu bilimsel açıdan ele almıştır.

Yanıt Açıklaması: İnternet ve suç olgusu arasındaki bağlantı ve ilişkiler hem yasalar ve yasal düzenlemeler hem de bunları uygulayanları kapsayan bazı tartışmalara işaret etmektedir. Örneğin, polisin veya güvenlik kurumlarının internet üzerinden gerçekleştirilen suçları önleme veya kontrol etme girişimleri bazı ikilemler yaşanmasına ve tehlikelere işaret etmektedir. Buradaki temel gerilim, bir yandan çevrimiçi (yasadışı) faaliyetlerin gözetlenmesi ve izlenmesinin zorunluluğu ile diğer yandan internet kullanıcılarının mahremiyeti ve gizliliğinin korunması gerekliliği arasındadır. İlgili kolluk kuvvetleri suçluları tespit etmek ve çevrimiçi suçların kanıtlarını toplamak zorundadırlar. Ancak suçlular da anonimliğe sığınıp onu istismar ederek faaliyetlerini gizlemek için sürekli kimlik ve kılık değiştirerek “meraklı gözlerden” uzak durmaya ve böylelikle de suç işlemeye devam etmeye çalışmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Amerika’da Nefret Suçlarıyla Mücadelede Eğitimin Geliştirilmesi Ulusal Merkezi tarafından yapılan araştırmalarda nefret suçlarını en çok işleyen faillerin ortak özellikleri tespit edilmiş ve failler üç gruba ayrılmıştır: Maceracı failler, reaktif failler ve misyoncu failler. Bu üç fail türü arasında en yaygın olanı maceracı faillerdir. Maceracı failler, genellikle genç yaştaki insanlardır. Organize olmayan bir şekilde, grup içi dinamiklerle bireysel olarak hareket ederek bu tür suçlara yönelen gençler, işledikleri nefret suçu sayesinde bir tür övünme ve böbürlenme hikâyeleri yaratırlar. Reaktif failler ise adından anlaşılacağı gibi, bir duruma reaksiyon göstererek nefret suçu işleyen faillerdir. Reaktif failler, toplumsal statülerinden veya sosyolojik konumlarından ötürü kendi kendilerine bir takım hak ve ayrıcalıklar atfederler. Misyoncu failler nefret suçlarında en tehlikeli eylemler sergileyen ve en fazla şiddete eğilimi olan faillerdir.

Yanıt Açıklaması: Siber suçu diğer suçlardan ayıran en önemli özellik bir bilişim sistemi olmadan işlenememesidir.

Yanıt Açıklaması: Sözel şiddet: Söz ve hareketlerin düzenli bir şekilde korkutma, sindirme, cezalandırma ve kontrol aracı olarak kullanılmasıdır. Sözel şiddete ilişkin bazı davranışlar şu şekildedir; • Kadının değer verdiği konulara yönelik güvenini sarsmak, • Kadını yaralamak amacıyla belirli aralıklarla çok ağır hakaret ve sözler söylemek, • Kadına küçük düşürücü adlar takmak, • Kadını sık sık olumsuz bir şekilde eleştirmek ve kadınla alay etmek. Ekonomik şiddet: Ekonomik kaynakların ve paranın kadın üzerinde bir yaptırım, tehdit ve kontrol aracı olarak düzenli bir şekilde kullanılmasıdır. Ekonomik şiddete ilişkin bazı davranışlar şöyledir; • Kadının çalışmasına veya düzenli bir iş tutmasına engel olmak, • Kadının iş yaşantısında ilerlemesine yardımcı olabilecek fırsatları değerlendirmesine engel olmak, • Kadına çok kısıtlı harçlık verip bununla ondan yapılması mümkün olmayan şeyler istemek ve gerçekleşmediğinde olay çıkarmak, • Çalışmayı reddedip kadının gelirini harcamak.

Yanıt Açıklaması: Gerbner, televizyonun fiziksel saldırganlık olaylarını tasvir edişini tanımlamak için “mutlu şiddet” kavramını kullanır.

Yanıt Açıklaması: Kadınların eğitim ve yetişme olanaklarına sınırlı erişimi günümüzde kadına yönelik şiddete zemin oluşturan ve şiddetin sürmesine neden olan ekonomik faktörlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Bilgisayar-destekli suçlar ki internet öncesinde de var olan fakat siber dünyada yeni bir yaşam alanı bulan dolandırıcılık, hırsızlık, kara para aklama, cinsel taciz, nefret söylemi, pornografi gibi suçlardır. Bilgisayar-odaklı suçlar ise internetin kuruluşu veya mevcudiyeti ile birlikte ortaya çıkan ve ondan bağımsız olamayacak hackleme, virüs saldırıları ve web sitesi tahrifatı gibi suçlardır. Bu sınıflandırma kullanışlı olmakla birlikte, siber suçları daha somut göstergeler etrafında bir başka sınıflandırmaya tabi tutmak da yararlı olabilir: a) Siber ihlal-tecavüz: Hackleme, virus yollama vb. araçlarla insanların sınırlarını ihlal ederek onların mülkiyetlerine tecavüz etmek ve/veya zarar vermek. b) Siber aldatma ve hırsızlık: para çalma, kredi kartı dolandırıcılığı, “korsanlık” yoluyla fikrî mülkiyet hakkı ihlalleri. c) Siber-pornografi: mahremiyetin ve genel ahlakla ilgili yasaların ihlali. d)  Siber-şiddet: Bireylerin korunmasına yönelik yasaları ihlal ederek insanlara psikolojik zarar vermek veya onları, nefret söylemi kullanarak başkalarınca fiziksel yönden zarar vermek üzere hedef hâline getirmek. Bu sınıflandırmada siber suç, suçun nesnesine veya hedefine göre alt bölümlere ayrılabilir: İlk iki kategori (Siber ihlal-tecavüz ve siber aldatma ve hırsızlık) “mal veya mülkiyete karşı suçlar”, üçüncüsü (siber-pornografi) “genel ahlaka karşı suçlar” ve dördüncüsü (siber-şiddet) ise “kişiye karşı suçlar” biçiminde sınıflandırılabilir. Belki bunlara ulusal güvenliği tehdit eden terörizm, casusluk, resmi sırların ifşası, “devlete karşı suçlar” gibi faaliyetler de eklenebilir. Böylesi bir sınıflandırma, hâlihazırda yasadışı ve zararlı eylemler i siber suçlarla ilintili olarak kavramsallaştırmak için yararlı olabilir.

Yanıt Açıklaması: Acımasız dünya sendromu Gerbner'e aittir.

Yanıt Açıklaması: Aile içi şiddeti kadınların hak ihlali olarak toplumsal ve siyasal boyutlarıyla sunmaktan çok kadınları teşhir eden bireysel öyküler tercih edilmektedir. Haberlerde kişiselleştirmenin yanı sıra, dramatize etme, sansasyonelleştirme, mizahileştirme ve cinsel teşhir yoluyla aile içi şiddetin arka planda tutulması ve toplumsallığının yok edilmesi söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler Genel Konseyince ‘Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması”bildirgesi 1993 yılında kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal kontrol kuramının ortaya çıkmasında 1950’ler ve 1960’lar boyunca Amerikan toplumsal ve siyasal gelişmeleri önemli rol oynamıştır. Diğer kuramlardan farklı olarak “İnsanlar neden kuralları çiğner ve suç işlerler?” sorusunun yerine “İnsanlar neden kurallar uyar?” sorusunu sorar. Toplumun iyiliği için insan davranışlarının düzenlenmesi ve kontrol edilmesi zorunludur. Travis Hirschi toplumsal kontrol kuramının önde gelen ve 1970’ler ve 1980’lerdeki en popüler versiyonunu dillendiren kuramcılardandır. Bu kurama yönelik çeşitli eleştiriler yöneltilmiştir. En önemlisi insan doğasına atfettiği kötücüllük ve toplumsal kontrol mekanizmalarının zayıfladığı veya olmadığı durumlarda her bireyin her an suç işleyebileceği biçimindeki özcü ve indirgemeci bakış açısıdır.

Yanıt Açıklaması: Şiddet temsili, Gerçeklikte var olan şiddetin medyada kurmaca metinler dolayımıyla kurgulanması ve yeniden üretilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Medyada, özellikle televizyon haberlerine yansıyan ve sürekli yeniden üretilen bir suç söylemi söz konusudur. Suç ile ilgili medyadaki temsil süreci her zaman konunun/olayın belirli bölümlerine odaklanır: Suçun ortaya çıkışı ve sonrasındaki sürece odaklanılırken, suça neden olan toplumsal, siyasal veya ekonomik etkenler üzerindeyse hiç durulmaz. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel şiddet: Kaba kuvvetin bir korkutma, sindirme ve yaptırım aracı olarak kullanılmasıdır. Fiziksel şiddete ilişkin bazı davranışlar şu şekildedir; • İtmek, tokat atmak, ısırmak, boğmaya çalışmak, tekmelemek, yumruklamak, eşya fırlatmak, bükmek, • Fiziksel kuvvet kullanarak kadının evden çıkmasına veya eve girmesine engel olmak, • İşkence yapmak, • Bıçakla veya silahla tehdit etmek, yaralamak veya öldürmek, • Hasta ya da hamileyken gerekli yardımı esirgemek.

Yanıt Açıklaması: Haber medyası temsillerinde en fazla yeri geleneksel suçlar olarak addedilen cinayet, tecavüz, saldırı, gasp, taciz, dolandırıcılık, hırsızlık gibi eylemler kaplar.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel suçların temsilinde dikkat çeken bir diğer husus suç mağdurlarının/kurbanlarının nitelikleridir. Tüm suç mağdurlarına, haber medyasında eşit dikkat gösterilmez. Medya, kurbanları çoğunlukla “ideal” olan ve olmayan ayrımı üzerinden sunar. Yaşlı kadınlar, küçük çocuklar gibi savunmasız, masum kişilerle merhamet ve acıma duygusu uyandıranlar ideal grubu oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Medya, kurbanları çoğunlukla “ideal” olan ve olmayan ayrımı üzerinden sunar. Yaşlı kadınlar, küçük çocuklar gibi savunmasız, masum kişilerle merhamet ve acıma duygusu uyandıranlar ideal grubu oluşturur

Yanıt Açıklaması: Dünya genelinde siyahîler, Yahudiler, Müslümanlar, eşcinseller ve kadınlar nefret suçlarına en fazla maruz kalan kesimlerdir.

Yanıt Açıklaması: Medyanın suç haberleri üzerinden yarattığı ahlaki panik havası, belli ölçülerde Thatcher liderliğindeki otoriter muhafazaka^r iktidarın başta işçi sınıfı ve göçmenler olmak üzere geniş halk kesimleri üzerindeki baskı politikalarına meşruiyet kazandırmıştır. Sonuç olarak medyadaki suç söylemi çoğunlukla egemen güç/iktidar ilişkileri ve ha^kim düzen lehinedir ve medyadaki yaygın suç temsilleri de iktidar mekanizması lehine işleyerek hegemonik bir rol oynamaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.