Hukuk Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: İngiliz Locke, mülkiyetin doğal bir hak olduğu varsayımından hareket etmiş ve onu, emekle ile temellendirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Seyfi Karabaş’ın 1981 yılında Dede Korkut Hikayeleri üzerine yaptığı yapısal analize göre, Oğuz Türklerinde ideal evlilik modeli “dayı kızı-hala oğlu” evliliği olmuştur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Başlangıçta hukukun başlıca kaynağı örf ve âdetlerdi. Örf ve âdetler, önceleri sözlü olarak yaşatılırken, zamanla yazılı hale geldi. Tarihi süreçte, yasalar ve yargıç kararları da hukukun birer kaynağı olmaya başladı. Toplumun modernleşmesine bağlı olarak, sadece örf ve âdetlere dayalı hukuk anlayışı, ihtiyaçlara cevap veremez duruma geldi. Yasa, tüzük, yönetmelik ve mahkeme kararları gibi yeni kaynakların yaratılması zorunlu oldu.

Yanıt Açıklaması: Solomon Asch, grubun, bireyin karar alma davranışı üzerine etkisine dair bugün hala adından söz ettiren psiko-sosyal bir deney yapmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Modernleşme ve modernite kavramları, genel olarak, geleneksel veya modern öncesi toplum ile modern toplum arasında yapılan bir ayrım ve karşılaştırmadan hareketle açıklanmaktadır. Bu bağlamda modernleşme kavramı; geleneksel veya modern öncesi toplum tipinden modern toplum tipine doğru gelişen ve bu tipi şekillendiren süreci ifade etmek üzere kullanılırken, bu süreçle birlikte ortaya çıkan yeni toplumsal aşamaya işaret etmek üzere de “modernite” kavramına başvurulmaktadır. Modernleşme kavramı, genel olarak, ekonomik anlamda kapitalizme ve endüstriyel gelişime, siyasal bakımdan ulus-devlete ve liberal demokrasiye, sosyokültürel açıdan bireyciliğe ve seküler bir dünya görüşüne, toplumsal yapının giderek farklılaşmasına ve karmaşıklaşmasına, kentleşmenin artmasına ve bilimsel düşünce tarzının gelişmesine doğru giden bir süreci ifade etmek üzere kullanılmaktadır. Modernitenin ise belli özellikler taşıyan ekonomik, siyasal ve sosyo-kültürel yapıyı nitelendirmek ve onu “geleneksel” olarak adlandırılan toplumsal yapı tipinden ayırmak üzere kullanılan bir terim olduğu söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: İbn Haldun'a göre hukuk göçebelikten yerleşik yaşama, devletin ilk aşamasından yıkılma aşamasına kadar sürekli olarak varlığını sürdüren hakimiyet ve istismar ilişkilerinin ürünü olarak ortaya çıkar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mülkiyetin ortaya çıkışında talep ve kıtlık kadar insanın ruhi yapısı da etkili olmuştur. Yapılan araştırmalarda mülkiyetin temelinde sahip olma duygusunun yer aldığı ve bu duygunun insanların kişiliklerini oluşturmada ve diğer insanlarla ilişkilerini belirlemede etkili olduğu ortaya konmuştur.

Yanıt Açıklaması: Durkheim’ın anomi kavramından yararlanan ve kendi sosyolojik kavramlarını ekleyerek “gerilim teorisini” geliştiren isim, Amerikalı bir sosyolog olan Robert K. Merton’dur. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Durkheim, İntihar adlı kitabında intihar olgusunu incelemiştir. Bencil, özgeci ve anomik olmak üzere üç intihar tipi belirlemiştir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim’ın anomi kavramından yararlanan ve kendi sosyolojik kavramlarını ekleyerek “gerilim teorisini” geliştiren isim, Amerikalı bir sosyolog olan Robert K. Merton’dur.

Yanıt Açıklaması: En çok bilinen sosyal öğrenme teorilerinden biri, Edwin H. Sutherland’ın ayırıcı birliktelikler teorisidir. Sutherland, teorisini 1939 yılında teorisini Kriminolojinin İlkeleri (Principles of Criminology) adlı kitabında ortaya koymuştur. Sutherland’a göre suç, her kültürden bireyleri etkileyen öğrenme sürecinin bir sonucudur. O’na göre suça iten yetenekler ve motifler, suça ilişkin normlar, davranışlar ve tanımlarla temas sonrası öğrenilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Patrici: Vatandaşlık ayrıcalığını ellerinde bulunduran ve senatoya girme ve bütün öbür resmî görevleri elde tutma hakkının yalnızca kendisine ait olduğunu ileri süren soylu sınıftır. Halk da zamanla gerçek bir hak halinde dönüşen bu sava boyun eğmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dinin devlet üzerindeki etkisi sadece modern devlet kuramının önemli kavramlarında kendini göstermez. İlahiyat kalıntıları, modern devletlerin anayasalarında, kanunlarında, sembollerinde, kurum ve kuruluşlarda da karşımıza çıkar. Ancak; ülkemizde Diyanet İşleri Başkanlığı Anayasal bir kurum olarak düzenlenmiştir. Bu nedenle cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Evlilik ruhların birleşmesi biçiminde kutsal bir bağlantı sayıldığından, bu bağlantının insanlar tarafından koparılması kabul edilmemiştir. Nitekim Katoliklerde, boşanma değil; süreli ya da süresiz ayrılık söz konusudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Boşanma ile evlilik süresi ve çocuk sayısı arasında yakın ilişki vardır. TÜİK 2016 verilerine göre; boşanmaların yüzde 39,1’i evliliğin ilk 5 yılında, yüzde 21’i 6-10. yılları arasında, yüzde 14,2’i 11-15. yıllar arasında ve yüzde 25,6’sı 16. yıl sonrasında gerçekleşmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İnsanların gündelik hayatlarının vazgeçilmez bir parçası haline gelen bilgisayarlar ve akıllı telefonlar diğer birçok sosyal ilişkiler gibi hukuki ilişkileri de etkilemiştir. Artık internet üzerinden kamu hizmeti verilmekte, alım-satım sözleşmeleri yapılmakta, yargılama faaliyeti yürütülmekte, hatta terör örgütü propagandası, özel hayatın gizliliğini ihlal, kişisel verilerin kaydedilmesi, hakaret, tehdit ve dolandırıcılık gibi çeşitli suçlar işlenmektedir. Bunun doğal sonucu olarak “bilişim suçları” adı verilen yeni bir suç kategorisi ortaya çıkmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Damgalama teorisi, bireylerin etiketlenmelerinin onların suç işlemeleri üzerinde etkili olduğu varsayımından hareket etmektedir

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde ise TÜİK’in 2016 yılında hazırlamış olduğu İstatistiklerle Çocuk Raporuna bakıldığında 16-17 yaş grubunda olan kız çocuklarındaki resmi evlenmelerin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı %4,6’dır. Kız çocuk evlenmelerinin toplam evlenmeler içindeki oranının en yüksek olduğu il, %15,7 ile Ağrı iken, %14,9 ile Muş ve %14,3 ile Kilis bu ili izlemiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Comte’ye göre mülkiyet, doğası gereği sosyaldir ve kontrolü gerektirir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal düzensizlik teorisi, heterojen yapı, sosyal yapının dağılması, çözülmesi ve istikrarsızlığı, sosyal hareketlilik ve sanayileşme gibi değişkenlerin, doğrudan veya dolaylı olarak suçluluk üzerinde etkisi olduğuna dikkat çekmektedir. Zira bu etkenler, bireylerin toplumsal değerlere bağlılığını zayıflatmaktadır. Doğru cevap B'dir.