Hukuk Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Uyma davranışı, grup büyüklüğü, grubun söz birliği, mevkii ve saygınlığı ve yüz yüze olma faktörlerinden etkilenmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sonuç olarak erken yaşta evlilik, başlık parası almak, ebeveynlerin çocuklarının mürüvvetini bir an önce görme arzusu, kızın soylu ve saygın bir aileye mensup olması nedeniyle birçok ailenin böyle bir aile ile akraba olmak istemesi, kız çocuğunun küçük yaşlarda anne ve babasından birini kaybetmesi sonucu üvey anne ve babaya sahip olmasının evde huzursuzluğa ve kavgalara sebep olması, yaşanılan yerin coğrafi özellikleri, halkın geleneksel yapısı gibi birçok faktörden kaynaklanmaktadır. Ancak dinine daha bağlı olması için evlendirme erken yaşta evliliğin sebepleri arasında yer almaz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1789 İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi ve Napolyon Kanunu gibi düzenlemelerde yer aldığı şekliyle mülkiyet, sübjektif, kesin ve mutlak bir haktır. Kullanma, yararlanma ve istendiği zaman elden çıkarmayı kapsayan bu hak, insan iradesinin özerkliği ile kişi bağımsızlığının mükemmel bir tezahürüdür.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik anlamda sapma davranışı “norm ihlali” olarak tanımlanır. Hukuki tanımlar çerçevesinde suç teşkil eden davranışlar büyük oranda birbirleriyle örtüşmektedir. Fakat bu kavramlar eş anlamlı değildir. Ayrıca “suç, daha büyük bir küme olan sapmanın içindeki bir alt küme” de değildir. Her ne kadar çoğu sapma teşkil eden davranış, suç olarak tanımlanmış olsa da her suç bir sapma olmadığı gibi her sapma da bir suç değildir.

Yanıt Açıklaması: Mülkiyet konusundaki eserleriyle tanınan Hanoch Dagan’a, göre mülkiyet doğal hak gibi tek yönlü bir formülle açıklanamaz. O’na göre mülkiyet, birçok kurumun toplamından oluşan bir şemsiyedir. Bu yüzden Dagan, “mülkiyetin çoğulculuğu” kavramını kullanmış ve mülkiyetin birçok liberal değere hizmet edebileceği ve etmesi gerektiğini ifade etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Fikri mülkiyet, insan zihninin ürünleri üzerinde (gayri maddi mallar) kurulabilen mutlak bir haktır.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar çoğu sapma teşkil eden davranış, suç olarak tanımlanmış olsa da her suç bir sapma olmadığı gibi her sapma da bir suç değildir.  Ayrıca suç, daha büyük bir küme olan sapmanın içindeki bir alt küme de değildir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Pozitivist Okula göre suç, bireyin tamamen özgür iradesi dışında kalan birtakım biyolojik, psikolojik ve/veya sosyolojik faktörlerin bir neticesi olarak ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mülkiyet, hakkın konusuna (gayrimenkul-menkul), hak sahibinin niteliğine (kamu mülkiyeti-özel mülkiyet) ve hak sahibinin adedine (tek başına mülkiyet-birlikte mülkiyet) göre çeşitli şekillerde tasnif edilebilir (Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, 2006, s. 247, 248).

Yanıt Açıklaması: Freud’a göre insanlar, duydukları suçluluğu gidermek için suç işler. Suçluluk duygusunun temelinde ise “oedipus kompleksi” vardır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Son olarak çevre ölçütünde evlilikler, grup içi (endogami) ve grup dışı (egzogami) olmak üzere iki farklı tiptedir. Grup içi evlilik “kadın ya da erkeğin, üyesi olduğu sosyal gruptan bir kimse ile evlilik bağı kurmasının zorunlu olması durumu”dur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal etkiye rıza gösterme derecesi nereye kadar gitmektedir? sorusunun cevabı Stanley Milgram tarafından yapılan bir deneyle verilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Suçun Genel Bir Teorisi (A General Theory of Crime) isimli kitapta kişinin öz kontrolünün ya da öz kontrolsüzlüğünün suçun merkezinde yer aldığı ortaya konulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Benimseme (internalization), birey uyarılan davranışın içeriğini (içerdiği fikir ve davranışları) ödüllendirici bulduğu zaman gerçekleşir. Yani bireyin uyma davranışı sergilemesinin sebebi, davranışın içeriğinin kendi değer sistemi ile uyumlu olmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sapma, “Bir toplulukta ya da toplumda önemli sayıda insan tarafından kabul edilen bir dizi kurala uymama” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Pound’a göre, hukuk toplumla ilgili olduğuna göre gerek yasa koyucuların gerekse uygulayıcıların, içinde yaşadıkları topluma ilişkin bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. İçinde yaşadıkları toplum hakkında bilgi sahibi olan hukukçular, hukuk kurallarını soyut içerikleriyle değil, toplumsal yaşamdaki uygulanabilirlikleri ve etkileri ile ele alabilecek ve bir hukuk kuralının yaratacağı toplumsal sonucu öngörebileceklerdir. Böylece hukuk, gerektiğinde, ulaşılmak istenen toplumsal sonuca yönelik bir araç olarak da kullanılabilir. Hukukun belli bir amaca yönelik bir araç olarak kullanılması “toplum mühendisliği” olarak adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Solomon Asch, grubun, bireyin karar alma davranışı üzerine etkisine dair bugün hala adından söz ettiren psiko-sosyal bir deney yapmıştır. Bu deneyde bir kişi, grubun diğer tüm üyeleriyle radikal bir çatışma ilişkisine konulmuş ve bu durumun, onun üzerinde yarattığı etki niceliksel olarak ölçülmüştür.Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Comte’a göre mülkiyet, doğası gereği sosyaldir ve kontrolü gerektirir. Birçok modern hukukçu, iyi ya da kötü kullanımdan bağımsız olarak mülkiyetin mutlak bir hak olduğunu iddia etmektedir. Oysa her çağ ve her ülkede devlet, sosyal gereklilikleri karşılamak amacıyla az ya da çok mülkiyete müdahale etmiştir. Her bireyin ferdi servetinden toplumun yararlanmasını sağlamaya yönelik olarak vergi alınması buna örnek gösterilebilir. Ayrıca mülkiyetin sadece malike fayda sağlayan mutlak bir hak olduğuna ilişkin söz konusu bu iddia, Comte’a göre, anti-sosyal niteliktedir. Zira mülkiyet, toplumsal dayanışma için her zaman gereklidir ve bu yüzden tamamen ferdi olarak nitelendirilemez.

Yanıt Açıklaması: Sosyal öğrenme teorisinin, en öne çıkan görünümleri ayırıcı birliktelikler, ayırıcı pekiştirme ve nörtleştirme teorisidir. Edwin H. Sutherland’ın ayırıcı birliktelikler teorisi, en çok bilinen sosyal öğrenme teorilerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Amerikan Hukuksal Realizm düşüncesinin hukuk algısı, daha önceden yasakoyucu tarafından formüle edilmiş hukuk kurallarına değil, toplumun ihtiyaçları doğrultusunda hüküm veren mahkeme kararlarına ağırlık verilmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu da normatif değil, olgusal düzeyde bir hukuk soruşturmasına işaret eder. Zira bu algı içerisinde hukukçunun görevi, hukuksal çıktıyı normlara bakarak değil, kararı verecek mahkemeye ilişkin çeşitli değişkenlere bakarak tahmin etmektir. Bu değişkenler, yargıcın etnik kökeni, dinsel inancı, cinsiyeti, eğitim gördüğü kurumlar ya da geldiği sınıfsal köken olabileceği gibi daha önce benzer meselelerde verilen hükümler ya da karar verilecek uyuşmazlığa ilişkin kamuoyu baskısı vs. de olabilir.