İletişim Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Sınırlı etki modeline göre medya var olan davranışları pekiştirmekten başka bir şey yapmıyordu. Çünkü elde edilen bulgulara göre, izleyici-okuyucular seçici dikkat, seçici algılama ve seçici anımsama gibi çeşitli savunma stratejilerine sahiptirler. Aslında buradan anlaşılması gereken bir anlamda yüzyüze ilişkilerin ya da yüzyüze iletişimin öneminin yeniden keşfidir. Doğru Cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Web, kitle medyasının içeriklerini aktarır. Bilgi ve eğlence içerikli siteler; magazin dergilerinin, gazetelerin, tv yayınlarının, konserlerin ve sinemalarınkine yakın bir işlevselliğe sahiptir. İnternetteki ticari sitelerin de; -şirket tanıtım broşürleri gibi- afiş reklamı işlevleri ve -ürün tanıtımı ve satın alma işlemleri gibi- salt ticari işlevleri vardır. Kısacası evrenselliği, esneklik kabiliyeti, aktarım biçimleri ve kullanımının az masraflı olmasından dolayı, geleceğin alternatifsiz medyası olarak gösterilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Saussure, dil ile söz arasında ayrımı yapan ilk düşünürdür. Ona göre dil toplumun tüm bireylerini kuşatan soyut bir sistemdir; toplumsal ve kültüreldir olarak yapılandırılan bir sistemdir; söz ise konuşma ile ilişkilendirilebilir ve dilin bireysel kullanımıdır. Bebeklere konuşmayı öğretmek insan eğitiminin önemli bir parçasıdır. Bu öğretimde, çocuğa belirli sesleri ya da sözcükleri söyleyebilmesi ve bunlarla daha önceden kararlaştırıldığı gibi, belirli nesne ve olaylar arasında bağlantı kurma yeteneği verilir. Bu başarıldığında anne-baba, dil aracılığı ile çocuğa belirli koşullarda neler yapması veya yapmaması gerektiğini de öğretmiş olur. Bununla birlikte dil sadece ailelerin çocuklarına kendi deneyimlerini aktardıkları bir araç değildir. Dil, aynı dili kullanan yeni seslerin telaffuzu ve bu sözcüklerin taşıdığı anlamlar konusunda uzlaşmaya varmış insan topluluklarının üyeleri arasında söyleşi ve haberleşmeyi sağlar. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni media kitlesizleştirme özelliğine sahiptir. Kitleleştirme özellikleri arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: XVIII. yüzyıl basın tarihi açısından önemli yeniliklere tanıklık etmiştir. Günlük gazeteler bu yüzyılda yayınlanmaya başlamış, muhalif gazetecilik anlayışı ortaya çıkmış, gazetelerde reklam ve ilanlar verilmeye başlanmış, Amerikan basını bu yüzyılda kurulmuştur (İnuğur, 1993: 72-73). Bu yüzyıl aynı zamanda, modern çağın başından beri süregelen algılama ve temsil şemalarının sarsılışının sonuçlarına da tanıklık etmiştir. Aydınlanma akımının da etkisiyle dini, politik, felsefi ve sanatsal alandaki doğmalar eleştirel bir şekilde yeniden değerlendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sanal cemaat olarak adlandırılan bu küçük gruplar, “siber-uzayda kişisel ilişki ağlarını şekillendirmek üzere yeterli sayıda insanın, yeterli uzunlukta kamusal tartışmayı, yeterli insani hislerle gerçekleştirdiği zaman ağda ortaya çıkan” postmodern kabileler olarak görülmektedir (Rheingold, 1994: 5). İnanç alanına ilişkin metafizik kesinlikleri yitirerek derin bir ‘belirsizlik’ içine düşen bireyler, ‘hiper-bireysellik’ ve ‘yalnızlaşma’ gibi tehditlerle karşı karşıya kalmıştır. Bireyler, benzer ortak yaşam tarzlarından haberdar oldukları sanal bir dünyada, vücutlarını geride bırakıp bedensizleşerek, bu tehditlere karşı birbirlerine sıkıca sarılır ve kolektif bir iletişimsel eylem dünyası oluşturur hale gelmiştir. Sanal cemaatler içinde bireyler, bir enformasyon arayışından ziyade “ötekinin yok edildiği” bir toplumsal ilişkiler arayışı içindedirler (Bozkurt, 1999: 66, 68). Ancak M. Young’un da belirttiği gibi, “öteki”ne karşı tahammülsüzlük üzerine temellenen ve her üyesinin “aynı payda içinde” buluştuğu sanal cemaatler, aralarındaki ortak noktalar yoluyla sadece simetriyi öne çıkararak “farklılıkları” ısrarla reddederlerken, küçülme ve içe dönme tehlikesiyle de karşı karşıya kalmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Manuel Castells, toplumların teknolojiyle me safelerinden yola çıkarak, teknoloji merkezli bir “dördüncü dünya” tanımı yapar.

Yanıt Açıklaması: 19. Yüzyıl iletişimin uygarlığı dünyanın her yanına götürecek taşıyıcı olarak ilan edilmesi ve iletişim ağlarının büyük bir organizasyon halinde gezegeni sarmasının bir başlangıcıdır.

Yanıt Açıklaması: 24 Temmuz günü, Cumhuriyetin ilanının ardından “Gazeteciler/Basın Bayramı” olarak kabul edilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sofistler de dili bir sistem olarak ele almışlar; dil bilimsel ve dil bilgisel konularla ilgilenmişlerdir. Dilin gündelik toplumsal yaşamda ve siyasal hayatta nasıl kullanılması gerektiği konusunda kafa yormuşlardır. Onlara göre, dil kuramının asıl işlevi konuşma/söylev sanatının geliştirilmesidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1979’da tamamlanan UNESCO’nun McBride Raporunda “iletişim hakkı” ele alınmış ve bu hakkın artık haberleşme hakkının ötesinde, ileti alma ve bilgilendirme hakkını da içerdiği ve iletişimin, tarafların bireysel ve kolektif olarak içinde demokratik ve dengeli bir diyalog sürdürdükleri, çift yönlü bir süreç olduğu kabul edilmiştir. Raporda henüz olgunlaşmamış ama gelişmekte olan bir hak olarak tanımlanan iletişim hakkının içeriği, kesin olarak bunlarla sınırlanmamakla birlikte şöyle doldurulmuştur: a) Toplanma hakkı, tartışma hakkı, katılma hakkı ve diğer ortaklık hakları, b) Soruşturma hakkı, bilgilendirme, bilgilendirilme hakkı ve diğer enformasyon hakları, c) Kültür edinme hakkı, seçme hakkı, özel yaşamın korunması hakkı ve insan gelişmesiyle ilgili diğer haklar... Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Sanal cemaatlerde, -muhafazakar, Marksist, anarşist, vb. gibi- çok farklı düşüncelere sahip olanların sadece kendileri gibi düşünenlerle bir araya gelmeleri, “grup kutuplaşması” adı verilen olguya yol açmaktadır. (Nagel, 2002: 28) İnternette giderek yaygınlaşan bu eğilim, hem demokrasi ortamını tehdit etmekte hem de sistem açısından toplumsal denetimi zorunluluğa dönüştürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bourdieu’nün ifadesiyle sosyal sermaye, mevcut ya da potansiyel bir takım kaynakların ve olanakların, karşılıklı olarak birbirlerini tanıyan, yakın ilişki halinde olan kişiler arasındaki kurumsallaşmış, dayanıklı ağlara bağlı olarak kümelenmesidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yunanlıların geliştirdiği fonetik alfabe, okuryazarlığı kendi toplumunda yaygınlaştırmaya olanak sağlamıştır. İlk kez fonetik alfabe yazısı, insanları işitsel ağın dışına taşımıştır. Çünkü sadece fonetik alfabe, anlam ile görsel kod arasında, göz ile kulak arasında bir ayrım yaratabilmiş, Marshall Mc Luhan’a göre insana ‘bir kulağa karşılık bir göz’ verebilmiştir.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Olağanüstü hal erkleri; hükümetlerin özellikle kriz dönemlerinde ulusal güvenlik gerekçesiyle “ön engelleme” ve “yayın sonrası sansür” yoluyla medyalar üzerinde siyasal baskı uygulamalarıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Apparatgeist kuramı: Mobil teknolojiler ve toplumsal etkileri üzerine çalışmalarıyla bilinen Katz ve Aakhus, aracın, yalnızca o teknolojinin tasarımını değil, aynı zamanda bu teknolojiyi kullanan, kullanmayan ve karşı olanları da etkileyen evrensel bir ruhu olduğunu ileri sürer.

Yanıt Açıklaması: Okuma yazma bilenler, yaşadıkları dünyadan kendilerini koparabilirler. Oysa sözlü kültürün insanı için, olup biten şeyler gerçekliğin kendisidir, kendilerini içinde yaşadıkları dünya ile özdeşleştirirler. Okur-yazar olmayanlar, yaşamın katı gerçeklerini kabullenen pratik bir anlayış sergi- lerler; yazı ve matbaa kültürü, insanı deneyiminin alanından uzaklaştırır. Okur-yazarlık kendi üzerine düşünebilen bireyler yaratmıştır. Okur-yazarlar her zaman yargılar ve çözümler; okur-yazarlar hep eleştirir ve düzeltir. Okur-yazar kültürün insanı, çözümleyici (analitik), teleolojik ve ilişkisel düşünmektedir.

Yanıt Açıklaması: İletişim teknolojileri alanında yaşanan gelişmeleri toplumsal örgütlenmenin ve dönüşümün başat değişkeni olarak tanımlayan kuramcılardan Harold Innis, Marshall McLuhan, Walter Ong, Joshua Meyrowitz, Neil Postman ya da Manuel Castells gibi simler olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni iletişim teknolojileri kullanıcılarda yeni kaygılar yaratır.

Yanıt Açıklaması: Bir kültürün, gerçekliğin ya da doğanın bazı görünümlerini açıklaması veya anlamasını sağlayan bir öyküye MİT adı verilmektedir. Simge,bir şeyi temsil eden ama onunla doğal bir ilişkisi olmayan bir semboldür. Kodlar göstergelerin kendi gelenekleriyle nasıl bir arada tutulduklarını, nasıl kullanıldıklarını, nasıl anlaşılacaklarını açıklayan ve yazılı olmayan tanımlamalardır. Gösterge, kendisinden başka bir şeyi temsil eden veya imleyen şeydir. Belirtisel gösterge nesnesiyle doğrudan ve varoluşsal bağı olan göstergelerdir.