Türkiye´de Sosyoloji

Yanıt Açıklaması: III. Mustafa (1757-1773) döneminde, askerî alanda ordunun Batı esasına göre düzenlenmesi üzerinde durulur. Yapılacak yenilikler konusunda, Baron de Tott isimli Macar asıllı bir Fransız ajan padişaha yardımcı olur. Süratçi ocağının oluşturulması, yeni icat edilen topların kullanılması, tophanenin ıslahı ve mühendishane mektebinin kurulması, bu devrin yenilikleri arasında yer alır. Özellikle mühendishane mektebinde, matematiksel bilgiler alanında yeni ve önemli bir hareket olmuştur. Baron de Tott’un, mühendishanede verdiği dersler; Osmanlıların, Avrupa bilim ve tekniğiyle açık bir şekilde ilk buluşması sayılır. III. Selim (1789-1807)’in dönemi, yenileşme ve kuruluşları Avrupalılaştırma fikrinin yerleşme zamanıdır. O, yenileşme ve Batılılaşma hareketlerinde ilk olarak Yeniçeri ocağının yanında Avrupa yöntemleriyle eğitim gören yeni bir ordunun kurulması ve bu ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için Batılıların fenni harp kitaplarının getirilmesi işini ele alır. Bunu gerçekleştirmek için hem içerden hem dışarıdan fikirler alınmış, Fransa, İngiltere vs. gibi Batılı devletlerden kara ve deniz orduları için uzmanlar istenmiştir. Ayrıca sefirlikler kurulan Batılı ülkelerinin Londra, Viyana, Berlin ve Paris gibi başkentlerine elçiler gönderilmiştir. II. Mahmut (1808-1839) döneminde 1826’da Yeniçeri ocağı kaldırılmış ve yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adıyla yeni bir ordu kurulmuştur. 1828’de Askerî Kâtipler mektebiyle Tıbhane mektebi açılmıştır. 1828 veya 1829’da Cerrahhane kurulmuştur. Sağlık alanında karantina yöntemine geçilmiştir. 1839’da II. Mahmut’un emriyle çiçek aşısı uygulamasına başlanmıştır. A ve B şıkkı III. Mustafa döneminde, D ve E şıkkı ise II. Mahmut döneminde gerçekleştirilen yeniliklerdir. Doğru cevap C şıkkıdır. Doğru cevap "Batı ile İlişkiler ve Yenilik Hareketleri" başlığı altında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: 194 yılından itibaren gerek Ankara gerek İstanbul kökenli sosyologlar hızla köy monografilerine yönelmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Ulusal birliğin sağlanması 1980 sonrası Türkiye'de meydana gelen değişimlerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Mümtaz Turhan kültür değişimi ile ilgili olarak serbest kültür değişimini öne sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Türk Devrimi’ne ideoloji kazandırma çabalar›nın iki bileşeni olduğu görülmektedir. Bu bileşenler aynı zamanda Türk modernleşmesinin trajedileridir: Batıya rağmen Batılılaşmak ve halka rağmen halk için.

Yanıt Açıklaması: Metodoloji Nazariyeleri, Cavit Orhan Tütengil önemli eserlerinden birisi değildir

Yanıt Açıklaması: Burjuva köyleri, Cahit Tanyol'un 1950-1960 döneminde yaptığı "köy sosyolojisi" çalışmalarında yaptığı köy sınıflamalarından değildir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye'de 1940’larda başlayan Amerikan sosyolojisinin etkisi, 1950'li yıllarda Science Sociale ekolüyle birleşerek etkisini artırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Berkes, Kemalist reformları, devletçiliği, Cumhuriyet’in devrimci çizgide gerçekleştirdi¤i siyasal ve sosyal değişimler olarak olumlamış; ulusalcılık, halkçılık ve devletçilik ilkelerine yeni yorumlar getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Gelir dağılımı analizi sınıf/tabakalaşma ve toplumsal yapı analizleri yerine kullanılan kavramlardan değildir. 1980 sonrasında bunların yerine kimlik, yoksulluk, varoş gibi kavramlar analiz edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kıray, toplumda meydana gelen değişmelerde, değişmenin daha hızlı yönleri ile daha yavaş değişen yönleri arasında oluşan belirli açıklıkların doldurulmasını ve dengenin sürdürülmesini, değerlerin birbiriyle bağlantısının devamını tampon kuramı ile açıklar.

Yanıt Açıklaması: Safa, Türk düşünürleri hakkında şimdi de geçerli olabilecek bir eleştiri yapar. Ona göre, Türk düşüncesi kendine Batılı filozofların aynasından bakmaktadır ve yerli düşünce gelişememektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı devleti, Anadolu’nun batısında Bizans’ı yenip İstanbul’u 1453’te fethettikten sonra başladığı Karadeniz sahillerinin fetih işlemini tamamlayarak Akdeniz'in kuzeyindeki Ceneviz hakimiyetini sona erdirmiştir. doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Niyazi Berkes ve Şerif Mardin 1960'lardan itibaren Osmanlı toplum yapısı üzerine çalışan bilim adamları arasında ayrı bir yere sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Oya Sencer-Baydar, Türkiye’de İşçi Sınıfının Doğuşu başlıklı doktora çalışmasında, Türkiye’de işçi sınıfının tarihini ele alırken, işçiyi, “kendi üretim araçlarına sahip olmayan, başkalarının üretim araçlarıyla çalışan ve özgür bir anlaşma ile, sermaye sahibine emeğini satarak yaşayan kişi” olarak tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1980 sonrası dönemde metodolojik tercihlerde gözlemlenebilir bir farklılaşma söz konusudur: Bir zamanlar sosyologlarımız arasında yaygın kabul gören işlevselcilik, yapısalcılık, sembolik etkileşimcilik vb. gibi pozitivist metodolojiler yerine yorumsamacı (hermeneutik), post-pozitivist metodolojiler, söylem analizleri, dil oyunlarına açılan arayış ve ifade biçimleri geçmiştir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme söyleminin 1990’lardaki iyimser ve vaatkâr “tek-dünya”, “küresel köy” anlayışı da 11 Eylül olaylarından sonra yerini oldukça kötümser, paranoyak, dışlayıcı/ayrımcı ve farkçı bir anlayışa bırakmıştır. 2000’li yıllarda sosyolojik araştırmalarda sıklıkla müracaat edilen Batı ve İslam ayrımı olanca ötekileştirici niteliğiyle dünya egemenliğinin Batı lehine sürdürülmesinin meşru dayanaklarını ortaya koymaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1980 sonrası süreçte esen neo-liberal rüzgârla birlikte, öncülüğü devlet elitlerince üstlenilip merkezi biçimde yönlendirilen müdahaleci politikalar hızla itibar kaybetmeye başlamıştır. Özellikle IMF ve Dünya Bankası gibi Batılı kuruluşların biçimlendirdiği ve serbest piyasa ekonomisini idealize eden ekonomi politikaları Türkiye gibi endüstriyel gelişmesini tamamlamakta olan ülkelere adeta dayatılmıştır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Niyazi Berkes, Osmanlının Batılı kalıplarla açıklanamayacağı görüşündedir. Osmanlıda feodal üretim ilişkilerinin geçerli olmadığını ve feodaliteden üstün özelliklere sahip olduğunu belirtir. Berkes’e göre Osmanlı feodal düzenden çok ATÜT’e yakındır. Ancak ATÜT olduğu da söylenemez. Osmanlı devleti siyasal açıdan ne feodal ne ATÜT ne de teokratik bir devlettir. çalışmalarıyla Osmanlıya ilişkin pek çok yargıyı kıran isim olmuştur.