Türkiye´de Sosyoloji

Yanıt Açıklaması: Pozivitizm, olayları, olayların içinde kalarak, deney ve gözlem yoluyla elde edilen verilere dayanan bilgileri doğru bilgi olarak kabul eder.

Yanıt Açıklaması: Peker'e göre devrim bir ulus için köklü değişimler yapar, istiklal ise ulusun varlığını ve hayatını korur. Bu nedenle devrim ve istiklal birbirini tamamlar.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Vefik, Mustafa Celalettin ve Ziya paşalar Türkçülük düşüncesi altında toplanırken, Abdullah Cevdet Batıcı görüşleri ile bilinmektedir. Bunlara karşın Said Halim Paşa bu dönemde İslamcı görüşün ileri gelen düşünürleri arasında gösterilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Cevdet Paşa, hem medrese ve hem de modern bilim yönünü temsil eder. Kurucu, yapıcı ve uzlaştırıcı bir kişiliğe sahiptir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkçülük ilk olarak İkinci Meşrutiyet zamanında siyasi bir şekil almıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Gökalp, yaşadığı dönemde memleketin önemli problemleri konusunda çok sayıda yazı yazmış ve bunları muhtelif dergilerde yayınlamıştır. Gökalp bir imparatorluğun yıkılışına şahit olmuş ve bunun sancısını iliklerine kadar yaşamış bir düşünürdür. Bütün gücünü yıkılma sürecindeki imparatorluktan yükseltebileceği bir ışık için kullanmıştır. Bu ışık Gökalp’e göre milliyetçiliktir. Milliyet olgusunu bir silaha benzetir. Bu silahı artık Türkler ve Müslümanların kendi lehlerine kullanmaları gerekir. Ona göre milliyet fikri, mahkûm bir kavmin mahkûmiyetten kurtulması için kullanılan bir silahtır.  Gökalp Türkçülüğün Esasları isimli kitabında milletin ne olduğunu anlamak için öncelikle ne olmadığını gösterir. Buna göre milleti ırka göre, kavmiyete göre, coğrafyaya göre, imparatorluk tebaasına göre, din ümmetine göre ve bireysel mensubiyet tercihine göre tanımlamak doğru değildir.

Yanıt Açıklaması: Aydemir’de dönemin seçkin-aydın savunusunun en açık biçimde görmek mümkündür. Ona göre devrim, toplum düzenine cebri bir müdahale olduğu için toplumun devrimi anlamasını beklemek boşunadır. Devrimin ruhuna kalabalıklar vakıf olamazlar; bu itibarla devrim bilinçli ve devrimci bir kadronun işidir. Aydemir’in bu bakışını, askerlerin yaptığı kurtuluş savaşı sonrasında artık devrimlerin sivil aydınların işi olduğu ve bu aydınların devlete ve devrimlere artık tek başlarına yön verme/sahip olma hedefinde oldukları itibariyle değerlendirebiliriz.

Yanıt Açıklaması: Meşrutiyetin dayandığı en güçlü düşünce İttihad-ı Osmanî adı verilen Osmanlı halkları arasında birlik oluşturmaktır. Bu düşünce Tanzimat döneminde gelişen ve Jön Türkler tarafından savunulan Osmanlıcılık fikir akımıdır. Birinci Meşrutiyet’in ilanında kabul edilen Kanun-i Esasi ile yeniden Osmanlı tebasına yasal haklar verilerek yönetimde söz sahibi olmaları yolu açılmıştır. Özellikle Müslüman olmayan Osmanlı tebaasının Müslümanlarla eşit haklara sahip olarak yönetime katılması önemli bir gelişmedir. Bu durum geleneksel Osmanlı Devlet yapısında bir devrimdir.

Yanıt Açıklaması: Mecelle Ahmet Cevdet Paşa'nın en önemli eseridir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı aydınları Meşrutiyet ilan edildikten sonra fikirlerini çeşitli gazete ve dergilerde daha serbest bir şekilde yayımlamışlardır. Bu yayınların bir kısmı Avrupa devletlerinde, bir kısmı ancak Osmanlı sınırlarında yapılabilmiştir. İstanbul’da 1909 yılı 31 Mart vakasına kadar 313 gazete ve derginin yayımlandığı tespit edilmektedir (Koloğlu, 1986: 89). Zamanın modern medya araçları olarak öne çıkan bu yayınlardan bazıları şunlardır: Meşveret, Mizan, Osmanlı Gazetesi, Şurayı Ümmet gibi gazeteler ve Şikaya, Şark ve Garb, Musavve, Mecmua-i Kemal, İçtihat gibi dergiler. Bu kapsamda E seçeneği o dönem yayımlanan gazeteler arasında yer aldığı için doğru seçenek E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türk sosyolojisinde Erken Cumhuriyet Döneminde akademi dışında Türk sosyolojisi ve düşüncesinin temel konusu olan Türk modernleşmesi ve Türk Devrimi spekülatif olarak tartışılırken, akademi içi aydınlar Türk Devrimi sonrası Türk toplumunun nasıl değiştiğine dair alan çalışmaları ile nitel ve nicel veriye dayalı köy monografileri yapmaya başlamışlardır.

Yanıt Açıklaması: İbrahim Şinasi, ilk Batı şiiri örneği olan Tercüme-i Manzume'yi 1859'da yayımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Celal Nuri'nin eserinin adı Türk İnkılabıdır.

Yanıt Açıklaması: Celal Nuri "Türk İnkılabı" adlı eserini 1926'da yayınlamıştır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: s.88 ilk paragrafın son cümlesinde bilgi olarak verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Erken dönem aydınları anti-emperyalist milli mücadelenin devletçi iktisat politikalarına odaklanmışlardır. Örnek olarak Aydemir'in düşünceleri verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Medreselerin eski önemini kaybetmesi, devletin yenileşme gayesiyle yeni eğitim kurumlarını açmasına neden olmuştur. 1826’da, Avrupai nitelikte açılan Tıbhane Mektebi’nin kütüphanesi, o sıraların fikri^ modasına uygun olarak zamanla materyalist anlayıştaki kitapları içeren bir kütüphane haline gelmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türk Devrimini anti-emperyal bir millî kurtuluş savaşı biçiminde ve iktisadi boyutu öne çıkararak anlamlandıran; Cumhuriyet döneminde devletçi politikaların savunucusu ve devrim sürecinde seçkin-aydın grubunun ideolojik rolünü formüle eden Şevket Süreyya Aydemir’dir.

Yanıt açıklaması yok