Türkiye´de Sosyoloji

Yanıt Açıklaması: Toplum Farklılaşmaları ve Din Olayı adlı çalışma Baykan Sezer'e aittir.

Yanıt Açıklaması: 1980-2000 arasında sosyoloji çalışmaları tarihten, tarihsellikten kopmuş, güncel olana, “bugün”e yönelmiştir. Güncelliğin aşırı değer kazanmasının bir başka görüntüsü, “ütopya”, “devrim”, “sosyalizm” gibi gelecek projeksiyonlarının sosyolojiden ihraç edilmiş olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğan Ergun, Ali Akay, Nilüfer Göle, Şerif Mardin 1980-2000 döneminde Türk Sosyolojisinde öne çıkan sosyologlardan bazılarıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeni Türkiye, Batılaşma girişimlerinde yer alan dergilerden değildir

Yanıt Açıklaması: Niyazi Berkes ise Osmanlı'nın Batı’da görülen feodal yapının içerisine girmemesine karşın, kendine özgü bir yapıya değil, Doğu toplumlarının da dahil olduğu, Doğu despotizmi yaklaşımı içerisinde yer aldığını belirtmektedir.

Yanıt Açıklaması: "İnsanlığa ancak insanın nefsini yenmesiyle ulaşılabilir. İnsanın nefsini yenmesi akılla sağlanacaktır." diyen Şinasi rasyonalizmin etkisindedir

Yanıt Açıklaması: Türk sosyoloji literatüründe Baykan Sezer’in ismi 1960’ların sonlarında göze çarpmaya başlar. Çalışmalarının en belirgin özelliği, 1950’lerin hâkim uyumcu dünya görüşlerine, Türkiye’de toplumsal düşünceye yön veren modernleşme teorilerine karşıt bir biçimde eleştirelliği ön plana çıkarmasıdır. Görüşleri büyük ölçüde 1960’ların sert ideolojik kutuplaşma ortamında biçimlenen Sezer’in yaklaşım tarzı bu dönemin sorunlarıyla yakından ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: Şehirli tarafından ele geçirilen ve arazisi işletilen köyler Cahit Tanyol'un gruplandırmasına göre efendi köyleridir. Yanıt A.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de sosyolojinin gelişim seyrini, genel eğilimlerini ve temel özelliklerini göz önünde bulundurduğumuzda, Baykan Sezer’in temsil ettiği Doğu-Batı çatışması görüşünün Türk sosyolojisinde ayırt edici bir konumda bulunduğunu fark etmek güç olmamaktadır. Yerlilik iddiasını taşıyan bu yaklaşım, 1960’ların sonlarından günümüze kadar kesintisiz bir biçimde Türk sosyolojisinde varlığını sürdürmektedir. Bu bakımdan onun sosyoloji anlayışın, sosyolojide 1980’lerden itibaren meydana gelen kırılma ve farklılaşmanın dışında değerlendirilmesi doğru olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Felsefe alanında kitap yazan sosyolog Hilmi Ziya U¨lken'dir.

Yanıt Açıklaması: 1919’da Science Sociale ekolü temsilcileri tarafından başlatılıp 1930’larda Mehmet Ali Şevki Sevündük tarafından devam ettirilen

Yanıt Açıklaması: Türk-İslam sentezi 1980 ortalarına kadar damgasını vuran düşünsel eğilimlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de III. Selim döneminden bugüne devletin, Cumhuriyet ile birlikte toplumun tamamının yönü Batı'ya çevrilince,  Türkiye’deki sosyal ve siyaset bilimciler, sosyologlar; Akis, Forum, Varlık, Türk Düşüncesi, Türk Yurdu gibi dönemin önde gelen dergileri de toplumsal değişme adına ülkenin ve toplumun Batılaşma sürecini teorileştirmeye, siyasal anlamda uygulamaya konulan Batılılılaştırma girişimlerini, Batıcı görüşleri sınıflandırmaya ve yorumlamaya başlamışlardır.

Yanıt Açıklaması: İkinci Meşrutiyet döneminde İslamcılığın merkezi Sebilürreşad Dergisi olmuştur. Hatta milli mücadele ve cumhuriyet dönemine kadar devam eden yayın faaliyeti ile İslamcılık düşüncesinin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Sebilürreşad İslamcıların bir araya geldikleri ve düşüncelerini yazdıkları bir okul olmuştur. Önemli yazarları arasında Eşref Edip, Mehmet Akif, Aksekili Hamdi, İzmirli İsmail Hakkı, Ahmet Naim sayılabilir. İslamcılığın öncü düşünürleri arasında yer alan ve İstanbul’a dışarıdan gelen Cemalettin Afgani de bu dergi çevresinde yer almıştır.

Yanıt Açıklaması: Türk-Fransız ilişkilerinin hızla yakınlaşması, 1950-1960 döneminde Türk sosyolojisinin gösterdiği farklı özelliklerden birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1960’lı ve 1970’li yıllar boyunca sosyolojide iktisadi kalkınma sorunları gündemin başlıca konuları arasında yer alırken, 1980’lerden itibaren ana eğilimin siyasal-kültürel sorunlara (özellikle de laiklik, İslami yaşayış, örtünme, demokratikleşme, devlet-toplum ve din-devlet ilişkileri konularına) kaydığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1980 sonrasında Türkiye’ye dayatılan politikaların özünde liberalleştirme, özelleştirme, para ve maliye politikalarında kontrol gücünün bazı uluslar-üstü kurumlara devredilmesi, yani ulus-devletin düzenleyici ve kalkınmacı misyonunun tasfiye edilmesi gerçeği yatmaktadır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Şinasi, Ziya Paşa ve Namık Kemal Meşrutiyet Döneminin Batılılaşma hareketinde göze çarpan edebiyatçı aydınlar arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Materyalizm, her şeyin yegane sebebinin madde olduğunu, maddenin dışında zihinsel ve doğaüstü hiçbir gücün bulunmadığını kabul eden felsefe anlayışıdır.1826’da, Avrupai nitelikte aç›lan Tıbhane Mektebi’nin kütüphanesi, o sıraların fikrî modasına uygun olarak zamanla materyalist anlayıştaki kitapları içeren bir kütüphane haline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dönemin sosyologlarından Hilmi Ziya Ülken ise dil konusuna farklı yaklaşmakta ve adeta bir dil sosyolojisi kurmaya çalışmaktadır. Ülken’e göre, konuşulan dil, yazı dili, uzmanların meslek dili, şifreli dil, toplumsal hayattaki her türlü ilişkiyi yansıttığı için sosyal bir kurumdur. O nedenle dil toplumsal bir fenomen olarak görülmeli ve diğer toplumsal fenomenlerle ilişkileri, etkileşimleri sosyolojik açıdan incelenmelidir. Dilin toplumdan ayrılamayacağını, zira onun toplum halinde yaşayan insanların anlaşma ve haberleşme aracı olduğunu vurgulayan Ülken, dilin kültürel ve toplumsal yapı değişmelerine bağlı olarak değişmelere uğramasının normal olduğunu söyler. Ona göre, toplumsal tabakalar dili farklı şekillerde kullanmakta, bazı kelimelere değişik anlamlar vermektedirler. Yabancı bir kültürle ilişkilerin artması da yeni kelimelerin dile girmesinde etkili olmaktadır. Dinsel inançlar, devrimler, değerler de dili yakından etkilemektedir. Yani toplumsal değişme ile birlikte dil de değişmektedir. Doğru Cevap D'dir.