Türkiye´de Sosyoloji

Yanıt Açıklaması: 1960-1980 arası dönemde Türkiye’nin toplumsal yapısında önemli değişmeler yaşanır. Göç, Türkiye’de ciddi bir sorun olarak ortaya çıkar ve kentlere göç edenler, gecekondulaşma sürecini başlatır. Sadece köyden kentte değil, Türkiye’den Avrupa ülkelerine de emek göçü başlar. Bunların yanı s›ra, Türkiye, 1960’lardan itibaren bir tüketim toplumu olma yolunda ilerler. Yine Türkiye’de ithal ikameci sanayileşme politikaları ile küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarında artışlar görülür. Köyden kente ve yurtdışına göç, kentlerin yeni yüzü, sanayileşme çalışmalar, eğitim olanaklarının gelişmesi, sınıfsal yapının belli ölçüde değişmesi; aile yapısını, değerleri, tüketim alışkanlıklarını, anomi içerikli görüntüleri de yakından etkilemiştir.

Yanıt Açıklaması: 1960’ lardan itibaren sosyologlar ve sosyal bilimciler eski Türk toplum yapsını ve özellikle Osmanlı toplum yapısını anlamaya ve açıklamaya yönelik çalışmalar yaparlar.

Yanıt Açıklaması: 1980’lerde Turgut Özal’ın Fakir-Fukara Fonu (Fakfukfon) projesi, toplumun en geniş kesitlerinin aleyhine gittikçe bozulan gelir dağılımı sorunu karşısında devletin önerdiği yegane ironik çözüm yolu olmuştur. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyologlar 1950’lerde ağırlıklı olarak liberal ekonomi politikalarından yana bir tavır sergilemiş ve bireysel teşebbüs yeteneğinin gelişmesinin hem özgürlüklere ve hem de demokrasiye katkı sağlayacağını öne sürmüşlerdir. Bu dönemin sosyologlarından Cahit Tanyol’a göre, devletin bütün teşebbüsleri elinde tutması, devlet mekanizmasının şişmesine ve işlemez hale gelmesine neden olmaktadır. Bir ülkede bireysel teşebbüsler sosyal yaşamın bütün dallarını kuşattığı oranda orada maddi ve manevi yükselme görülür, refah düzeyi artar. Oysa her türlü yatırımı devlet babadan beklemek merkeziyetçi hükümet anlayışının vatandaşa aşıladığı kötü bir görüştür. Doğru Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1980’lerde ülke gündemine damgasını vuran bir düşünsel eğilim; resmi devlet ideolojisinin bir versiyonu haline gelen Türk-İslam Sentezi’dir. Bu ideoloji kendi içinde tutarlı bir teorik sistem özelliği göstermemektedir. Siyasal konjonktüre bağlı olarak,  ülkede kontrollü bir siyasal konjonktür yaratmak üzere tasarlanmış, eklektik unsurlar barındıran ve entelektüel derinlikten yoksun bir “toplumsal denetim projesi”dir. Neo-liberal düşünceyle ve Amerikan dünya siyasetiyle olduğu kadar, sergilediği muhafazakâr milliyetçilik ve İslamcılık yorumuyla askerî rejimin beklentileriyle de örtüşen bir sistematiği vardır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1950’lere kadar devlet kurumlar›nda, liselerde ve k›smen universitelerde etkin olan sosyoloji anlay›fl›; A. Comte, E. Durkheim taraf›ndan gelifltirilen ve Türkiye’de Ziya Gökalp’in benimseyip temsil ettiği sosyolojizm ekolüdür. Yanıt A.

Yanıt Açıklaması: Ali Suavi, İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin, “Kur’an her milletin kendi dilinde okunabilir” sözünden hareketle Kur’an’ı Türkçe okumak gerekti¤ini ileri sürer. Hatta hutbelerin Arapça okunmasına karşı çıkar. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1950-1960 döneminde üzerinde en fazla çalışılan konu başlığı köy'dür.

Yanıt Açıklaması: Sosyologlar, siyaset ve ekonominin içice girdiği bir dönemde, liberal ekonomi sisteminin başarılı olmasına dönük sosyolojiyle yakından ilgilenmişlerdir. Bu bağlamda, baz› sosyologlar devletçilik, sosyalizm, sendikalizm, kooperatifçilik, sanayileşme, ekonomi sistemleri, ekonomik yap› konularında çalışmalar yürütmüşler; Türkiye’de orta sınıfların geliştirilmesi konusunda düşünce birliği içerisinde olduğunu ortaya koymuşlardır

Yanıt Açıklaması: 1950’lerde sosyologların tartışmaya açtıkları konular arasında Türkçenin sadeleş- tirilip sadeleştirilmemesi, dilin özellikleri, Türkçeyi etkileyen faktörler, meslek dili ve terminolojisi, Türkçenin kısırlaşması, bozulması gibi dil merkezli yaklaşımlar bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Devrim, Sosyalizm, Ütopya, Sosyal Devlet konuları 1980 öncesi sosyolojide öne çıkan konulardır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Yeni bir kültür unsurunun toplum içinde yayılmasında etkili olan en önemli faktör itibardır yaklaşımı Mümtaz Turhan'dır.

Yanıt Açıklaması: Siyasal çevrelerde “dünyayla entegrasyon (bütünleşme)” ve “transformasyon” tabirlerinin popülerlik kazandığı 1980’ler Türkiye’sinde ulus-devlet mirası da sorgulanmaya başlanmıştır. Türkiye’de siyaset ve sosyolojide ulus kavramı bir referans kaynağı olmaktan çıkmış, ulus-altı parçalar vurgulu bir biçimde öne çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Oya Sencer-Baydar, Türk Toplumunun Tarihsel Evrimi başlıklı çalışmasında, “feodal” denilebilecek sınıflı bir yapı ile Osmanlı devletinin bütün tarım ve toprak sistemini kontrol ettiğini belirtir. Sencer-Baydar’a göre, devlet 16. ve 17. yüzyılda koyu merkezi bir feodal yapı gösterir. Toprağın ve tarımsal rantın imtiyazlı bir sınıfın elinde bulunması, tarımın ve köyün üstünlüğü, ayni vergilerin toplanması, reayanın toprağa bağlılığı feodal yapının temel taşlarıdır. Oya Sencer-Baydar, Osmanlının yıkılışına kadarki evrimini kendi değerlendirmesiyle: Göçebe, akıncı, askeri organizasyonun ve Doğu tipi merkeziyetçiliğin izlerini taşıyan “merkeziyetçi feodal” bir yapı şeklinde özetler.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Fordist üretim tarzı 1980 öncesi ele alınan konulardan biridir.

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji teorilerini,  “makro”, “mezzo” ve “mikro” şeklinde tasnif eden sosyolog Nilgün Çelebi'dir. Bu tasnif göz önünde bulundurulduğunda, Çelebi, Türkiye’de özellikle yeni kuşak sosyologların postmodern teorinin çekiminden etkilenerek makro teorilerden, meta söylemlerden kaçındıklarını, ağırlıklı olarak mezzo ve mikro teorilere yöneldiklerini ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: İlk defa 1950-1960 döneminde olmak üzere, sosyolojinin birçok alanına ilişkin kitap ve makaleler de kaleme alınmıştır. Bunları, daha sonraki dönemlerde geli- şecek olan bazı sosyoloji disiplinlerine başlangıç çalışmaları olarak görmek müm- kündür. Bu çalışmalar arasında, çevre sorunlarını konu alan, “İnsan Ekolojisinin Gelişmesi ve Problemleri”ni gösterebiliriz. Yine bu dönemde sanat, hukuk, Doğu ve Batı düşünce tarihi, küçük gruplar ile ilgili yayınları, alanlarının giriş çalışmaları, öncü araştırmalar olarak göstermek mümkündür. Bu dönemde, genel sosyoloji ve sosyoloji tarihi ile ilgili kitap ve makaleler de yayınlanmıştır. Felsefe alanında kitap yazan sosyolog ise hiç kuşkusuz Hilmi Ziya Ülken’dir.

Yanıt Açıklaması: Nilüfer Göle'nin çalışmalarında üzerinde durduğu başlıca kavramlar; Batı-dışı modernlik, özgürleşim, demokrasi ve melezlik'tir. Ancak, kök-sap, tüketim, boş zaman, flâneur’lük, tikellik, yapısökümü gibi kavramlar daha çok Ali Akay tarafından kullanılan kavramlardır.