Türkiye´de Sosyoloji

Yanıt Açıklaması: Cavit Orhan Tütengil, Sakarya köylerinde yaptığı bir alan araştırmasında, köylerdeki değişime yol açan faktörler üzerinde durmuştur. Tütengil’e göre, zirai ürünler, ulaşım olanakları, satın alma gücü şehirlilerle teması artırmıştır. Köylere gelip gidenlerin çoğalması da değişim anlayışını etkilemiştir. Köylülerin şehirlileri ve memur ailelerini taklit etme arzusu da çağdaşlaşma yönündeki değişim isteğini güçlendirmiştir. Yine ilköğretimin yaygınlaşması, radyo yayınları, sinema, gazete ve kitaplar da değişimi etkileyen nedenler arasındadır. Sakarya köylerinin sosyal değişme konusundaki arzu ve hızını Tütengil, bu köylerin demir ve karayolları üzerinde bulunmasına bağlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Celal Nuri’ye göre Türklerin geri kalmasının nedeni Osmanlının bilgisizliği, İslam’ın durağanlaşması ve çağdaş Batı uygarlığına yol açan üç devrime (Rönesans, reform ve coğrafi keşifler) yabancı kalınmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Tahir Çağatay köy sosyolojisi alanında çalışmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Postmodernizmin önem atfettiği kavramlardın biri farklılıktır. Buna dayanarak aşırı bireyselliğe dayalı parçalanmış bir toplum algısı giderek geçerlilik kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 11 Eylül saldırılarının ardında uluslararası ortamda ve sosyolojide olaylar kötümser yorumlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: İlk Batı şiiri örneği olan Tercüme-i Manzume'nin yazarı Şinasi'dir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tahir Çağatay’ın Kapitalist İçtimai Nizam ve Bugünkü Durumu adlı eser dışında,

Yanıt Açıklaması: 1940'larda açılan Köy Enstitüleri binlerce öğretmen yetiştirmesine rağmen  bu açık kapatılamamıştır.

Yanıt Açıklaması: 1950’lerde, Türkiye’nin en büyük sorunlardan birisi öğretmen açığıdır. Köy öğretmeni açığını kapatmaya yönelik olarak 1940’larda açılan Köy Enstitüleri bin- lerce öğretmen yetiştirmesine rağmen bu açık kapatılamamıştır.

Yanıt Açıklaması: Cahit Tanyol o dönemde yaptığı köy sosyolojisi çalışmalarında köyleri; ağa köyleri, efendi köyleri, halk köyleri ve karışık köyler şeklinde dört gruba ayırmıştır. Buna göre; ağa köyleri aşiret liderlerinin köyleridir. Efendi köyleri, şehirli tarafından ele geçirilen ve arazisi işletilen köylerdir. Karışık köylerde ise mülkiyetin yarısı efendiye, diğer yarısı halka aittir (Tanyol, 1959: 199). Yine ayn› dönemde sosyologlar coğrafi konumlarına göre köyleri; dağ köyü, ova köyü, dağınık köy, toplu köy şeklinde sınıflandırmışlardır. Doğru Cevap B2dir.

Yanıt Açıklaması: Türk toplumunun ancak kendi tarihî özellikleri ile açıklanabileceği görüşünde olan sosyologlar tarihsel maddecilikten etkilenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Cahit Tanyol'un gruplandırmasına göre mülkiyetin yarısının halka yarısının da efendiye ait olduğu köyler karışık köylerdir.

Yanıt Açıklaması: 1980’lerde dünyada ve Türkiye'de  epistemoloji ve sosyal bilim metodolojisi ile ilgili bir tartışma başlamıştır. Bu çerçevede pozitivizmin doğa bilimlerinden devraldığı kesinlik, yasa ve objektiflik kriterlerine yönelik ciddi eleştiriler gündeme gelmeye başlamıştır. İnceleme nesnesi toplum olan bilim disiplinlerinde (özellikle sosyolojide) pozitivist yöntemin nesnellik anlayışının sorgulandığı bir tartışma furyası açılmıştır. Sosyal bilim metodolojisine ilişkin tartışmalara bağlı olarak, yeni dönemde sosyolojide gözlenen bir başka gelişme, disiplinler arası çalışmaların öne çıkması ve konuların çeşitlenmesidir. 1980 sonrası dönemde pozitivizme, toplum mühendisliğine, tümelci ve nomotetik (genelleştirici, yasa koyucu) bilim anlayışlarına yönelik eleştirellik sosyolojik araştırmalarda daha fazla görünürlük kazanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1950'lerde sosyologların başlattıkları konular arasında yer alan dil merkezli tartışmaların arasında en başta gelen konu dil devriminin gerekliliği olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 19. asırda Türk fikir dünyasında, günümüzde anlaşıldığı anlamda sistemli bir şekilde felsefi fikirlerin ortaya atıldıkları ve bir görüş olarak en açık şekliyle savunuldukları söylenemez. C¸ünkü Tanzimat’tan önceki dönemlerde eğitim ve öğretim kurumları olan medreselerin ders programlarında felsefeye yer verilmiştir. Ancak bu durum felsefeye gereken önemin verildiği anlamına gelmez. Durumun böyle olduğu felsefe alanıyla ilgili olarak yazılan eserlerin azlığından ve hatta var olanlarının da birtakım şerhlerden ibaret olmasından anlaşılabilir. Bütün bunların sonucunda ister istemez felsefi akımların, Batı’daki anlaşıldığı anlamıyla değil, sadece izleri veya yansımalarıyla temsil edilmesine neden olmuştur. Bundan dolayı 19. asrın Türk fikir adamlarının metotları, kuralları, düşünülüş ve ele alınış şekilleri belli olan felsefe sistemlerini kendilerine has yöntemlerle ortaya koyduklarını söylemek doğru ve isabetli olmayacaktır. Bütün bu bilgiler ışığında doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1950’lere kadar devlet kurumlar›nda, liselerde ve k›smen universitelerde etkin olan sosyoloji anlay›fl›; A. Comte, E. Durkheim taraf›ndan gelifltirilen ve Türkiye’de Ziya Gökalp’in benimseyip temsil ettiği sosyolojizm ekolüdür. Yanıt A.

Yanıt Açıklaması: II.Dünya savaşını Anglo-Saksonların kazanmasına paralel olarak Türkiye'de science sociale ekolüne olan ilgi artmıştır.

Yanıt Açıklaması: Aile sosyolojisi daha sonraki dönemlerde gündeme gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1980-2000 arası dönemde dünyada ve Türkiye'de sosyologların odaklandığı başlıca sorunlar artık sınıf ve tabakalaşma gibi yapısal analizler değildir. Bu dönemde çalışılan başlıca konular; kimlik, demokrasi, özgürleşme, sivilleşme, çokkültürlülük, küreselleşme ve yerelleşme gibi konulardır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlıcılığa ve İslamcılığa prensipte karşı olmayan Yusuf Akçura, uygulamada bunların imkân dışı kaldığını düşünür ve Türklerin artık mutlaka milliyetçilik yapmaları gerektiğini vurgular. Akçura, Türkçülük siyasetinin günün şartları bakımından bir ihtiyaç olduğunu düşünür. Ona göre: “Türk birliği ilkin Osmanlı İmparatorluğu’nda Türklerin, Türk olmadıkları halde az çok Türkleşmiş olanların ve ulusal vicdandan yoksun olanların bilinçlendirilmesi ve Türkleştirilmesiyle başlayacaktır. Sonra, Asya kıtasıyle Doğu Avrupa’da yayılmış olan Türklerin birleştirilmesine geçilerek azametli bir siyasal milliyet meydana getirilecektir.”