Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Toplumsal cinsiyet yanlılığı; kadınların toplumsal konumlarının toplumsal cinsiyeti merkeze alarak sorunsallaştırılmasıdır. Feminist bilim tartışmalarında özellikle bilen, bilinen ve bilme biçiminin sorgulanmasına neden olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Margaret Benston, 1969 yılında yayımlanan “The Political Economy of Women’s Liberation” (Kadınların Özgürleşmesinin Ekonomi Politiği) adlı yazısında, kadının ikincil konumunun kökeninin biyolojik veya ideolojik değil, ekonomik olduğunu vurgular. Kadının çocuk bakımını da içeren ev içi emeği, toplumsal üretimin büyük bir bölümünü oluşturur. Bu nedenle kadınların eşitlik sorunu, onların ücretli işgücüne katılımıyla çözülemez. Kadınlar, kapitalist sömürüden kurtaracağı varsayılan ev dışı ücretli bir işte çalışsa bile, ev işlerini yapmaya devam etmektedir. Böylece kadınlar hem ev dışında hem de ev içinde çalışarak ‘çifte yük’ altına girmiş olur. Bu anlamda kadınların özgürleşmesinin ön koşulu olan ev dışı ücretli işlere eşit girişleri, kadınların erkeklerle eşit olmalarını sağlamaz. O nedenle ev işlerinin özel alandan ve kadının sorumluluğundan çıkarılması, e v işlerinin toplumsallaşması gerekir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Marksist feministler, kadınların ezilmişliğinin kapitalist sistemle ilişkili olduğunu ileri sürer ve sınıf sistemini kadının ikincilleştirilmesinde en önemli belirleyici olarak görür. Bu nedenle kadınların sömürülmesiyle kapitalist üretim arasındaki ilişkinin açıklanması ve çözümlenmesi gerektiğini savunur. Bu anlamda, kadınların ezilmesinin nedeni olarak kapitalist sistemi görmesi ve ataerkilliğin bağımsız bir sistem olmadığını vurgulamasıyla radikal feminizmden ayrılırlar.

Yanıt Açıklaması: C

Yanıt Açıklaması: Evlilik veya kan bağı ile bir araya gelen ve mahrem ilişkiler yürüten bireylerin kurduğu toplumsal ve ekonomik birliğe aile denir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü’nün araştırmalarında kabul ettiği ölçütlere göre şiddet türleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: Fiziksel şiddet, cinsel şiddet, duygusal şiddet ve ekonomik şiddet.

Yanıt Açıklaması: Kadınları siyasete katılmaktan alıkoyan nedenler hem yerel siyaset düzeyinde hem de ulusal siyaset düzeyinde yaygın ve geçerlidir. Ulusal siyasetin en önemli kurumu olan parlamentolarda kadınların katılımının önündeki engelleri açıklayan Nadezhda Shvedova (2005) bu engelleri üç kategori altında sınıflandırmıştır: Siyasal nedenler, Sosyo-ekonomik nedenler, İdeolojik ve psikolojik dirençler.

Yanıt Açıklaması: Aile-içi şiddet, “aynı çatı altında yaşayan aile bireylerinden birinin, diğer aile bireyine karşı, tehdit, aşağılama, sözlü ya da fiziksel saldırı yoluyla aile bireyinin fiziksel, cinsel ve psikolojik bütünlüğüne zarar verebilecek her türlü davranışına” denmektedir ve bu tanıma göre “kanunda bahsedilen aile kavramı, aynı çatı altında oturmak kaydı ile eşler (karı-koca), çocuklar, kayınvalide, kayınpeder, görümce, gelin, elti, amca, dayı, hala, teyze, enişte vs.”yi kapsamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Postmodern düşünce toplumsal yapıyı değil, dilin yapısını temel alır; toplumsal ilişkilerin genellemelerle elde edilen büyük anlatılar hâline getirilmesini reddeder ve oluşturulmuş genel anlatıların söylemsel inşalarının yapı-söküme uğratılmasını öngörür.

Yanıt Açıklaması: Kızkardeşlik ve bilinç yükseltme, radikal feminist hareketin temel ilkeleri arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Erkek egemen kurumların, kadınların doğurganlık gücü ile ilgili kurallar koymasına  kurumsallaştırılmış denetim adı verilir.

Yanıt Açıklaması: b

Yanıt Açıklaması: Cinsiyetçi işbölümü kavramı basitçe kadınların ve erkeklerin farklı işlerden sorumlu olmaları anlamına gelse de uygulamada yalnız farklı işler yapmayı değil eşitsizliği de içerir

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E seçeneklerinde verilen özellikler aydınlanma düşüncesinin özellikleri arasındadır ancak C seçeneğinde verilen “insan aklı geri plandadır.” cümlesi aydınlanma düşüncesinin özellikleri arasında yer almaz. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Murdock aileyi, cinsel ilişkinin toplumsal olarak onay gördüğü, yetişkin bir erkek ve bir kadından oluşan, bir veya daha fazla çocuğun bulunduğu bir birim olarak tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dışavurumsal roller bakım ve duygusal destek vermekle ilişkilendirilirken araçsal roller maddi hedeflere ulaşmaya yöneliktir. İşlevselci bakış açısı dışavurumsal rolleri kadınlarla araçsal rolleri ise erkeklerle özdeşleştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağ felsefesi olan Skolastizme karşı çıkan bir dönemin başlangıcında doğmuştur. Bu düşünce, 17 ve 18. yüzyıllarda, özellikle Batı toplumlarında aklı temel alan ve yeni (bilimsel) bir bilgi anlayışını geliştirmeye çalışan bir yaklaşımla, Skolastik düşünceye karşı çıkar. Aydınlanma düşüncesi, deneyim ve gerçeklik ilişkisinin sorgulanmasında, bilimsel bilginin ahlaki ve siyasi sonuçları ile birlikte, daha önceki dönemlerin (skolastik) bilgisinden üstün olduğu görüşüne dayanır. Gerçekliğin anlaşılmasında, geçerliliğe sahip bilimsel bilgiyi öngören modern bir düşünce sistemidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ataerkillik iktisadi, siyasi, dinî, toplumsal ve kültürel kurumların erkeklerin denetiminde olduğu bir sistemdir. Erkeğin kadın üzerindeki egemenliği ile belirlenen güç ilişkilerini içerir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: I ve II numaralı maddeler, feminist metodolojik ve epistemolojik tartışmalar kapsamında doğru bilgiyi içermemektedir. “Tartışmaların başlangıcı, kadın konusunun ya hiç sorgulanmaması ya da başka kavramsal ilişkilere bağımlı olarak veya onlara indirgenerek incelenmesi olmuştur. Feminist düşünce, kadınların toplumsal konumlarının incelenmesinde erkek temelli çözümlemeden ayrı ve farklı, onları merkeze alan bir yaklaşımın benimsenmesini öngörmüştür. Erkek bilim insanları konu kadınların toplumsallığı olduğunda, bilimsel konumlarını korumada gereken titizliği göstermemişlerdir.” şeklindeki ifadeler feminist metodolojik ve epistemolojik tartışmalar kapsamına girmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: “Özel/kişisel olan politiktir” ifadesi, kadınların, kadınlar olarak yaşadıkları ayırt edici deneyimlerin kişisel olarak tanımlanan özel alanda yaşandığı anlamına gelir. Toplumsal cinsiyet bir iktidar bölüşümüdür ve kadınların mahrem deneyimleri aracılığıyla fark edilebilir.