Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Dışavurumsal roller bakım ve duygusal destek vermekle ilişkilendirilirken araçsal roller maddi hedeflere ulaşmaya yöneliktir. İşlevselci bakış açısı dışavurumsal rolleri kadınlarla araçsal rolleri ise erkeklerle özdeşleştirmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Amerika Birleşik Devletleri’nde kadınların eğitim, mülkiyet, çalışma oy hakkı gibi geniş bir yelpazede ifade ettikleri medeni haklar, ilk olarak 1848’de Seneca Falls’ta Elizabeth Cady Stanton’ın çabalarıyla toplanan 300 kişilik toplantıda ilan edilen Duygular Bildirgesi’yle (The Declaration of Sentiments) talep edildi.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci bakış açısı temelinde gelişen klasik aile sosyolojisi, 1960’lı yılların ikinci yarısına kadar çalışmalarını üç temel ilgi alanı üzerinde odaklanarak yürütmüştür. Bunlardan biri ailenin evrenselliği, diğeri ailenin işlevselliği ve rolleri, sonuncusu ise aile ve sanayileşme arasındaki ilişkidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: d

Yanıt Açıklaması: Kadınları eş ve anne rolleriyle sınırlandıran geleneksel anlayışlar, kadınların siyaseti beceremeyeceklerine dair duydukları yersiz endişeler, siyasetle uğraşmanın, sonunda kişiye ve ailesine zarar vereceği düşüncesi ve medyanın kadın siyasetçilere, onların faaliyetlerine ve kadın gündemini oluşturacak konulara yeterince yer vermemesi, kadınların parlamentoya girmesini engelleyen ideolojik ve psikolojik dirençlerdir. Ancak Siyasetin erkek egemen bir model olarak görülmesi, kadınların parlamentoya girmesini engelleyen siyasal nedenlerdendir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kapitalizm ve ataerkillik arasındaki gerilimin temelinde kadın emeğinin sömürüsü yer alır. Kapitalizm kadının ucuz emeğinden çıkar sağlarken kadını ev içinde sömüren ataerkil strateji buna direnç gösterir.

Yanıt Açıklaması: Modernite paradigmasının temel yaklaşımını belirlemede, aşağıdaki unsurlar ele alınmaktadır: • Modernitenin temel kuramları: pozitivist, yorumlayıcı, gerçekçi (realist) eleştiri • Modernite kuramlarını oluşturan üç temel unsur: ontoloji, metodoloji, epistemoloji • Modernite yaklaşımının temel varsayımları: rasyonalite, özcülük, evrensellik • Modernite kuramlarının analiz birimi: özne (birey, insan, benlik) • Modernite düşüncesinin temel ilişki formu: özne-yapı ilişkisinin ikiliği (dualizm/dikotomi) • Modernite düşüncesinin nihai hedefi: gerçekliğin nedensel açıklaması • Modernite düşüncesinin toplumsal değişim anlayışı: ilerlemeci, gelişmeci. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Feministler, belirli türde yaşam düzenlemelerinin doğallığı ve evrenselliğinin yanı sıra düzenlemelerin bu biçiminin mutlaka kadınların çıkarına olacağına dair varsayımı sorgular. (Abbott ve Wallace, 1997, s.117). Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Feminist kuramcılara göre aile içindeki güç ilişkileri, aile bireylerinin çıkarlarının çoğu zaman ortak olmaması anlamına gelmektedir

Yanıt Açıklaması: Kadınların siyasette en az yüzde 30 oranında temsil edilmesi, kritik çoğunluk eşiği olarak kabul edilmektedir (Dahlerup, 2007, s.12).

Yanıt Açıklaması: Antropolog George Peter Murdock, Toplumsal Yapı (1949) adlı kitabında aile kurumunu incelemiş, avcı ve toplayıcı toplumlardan endüstriyel toplumlara kadar geniş bir ölçekte 250 toplumdan örneklerle çalışmıştır. Murdock bu çalışmasında aile kurumunun bütün toplumlarda görüldüğünü ve ailenin evrensel olduğunu ileri sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma ve devrimler çağının erkek merkezli düşünce yapısına karşı çıkışlar da görülmüştür. Bunlardan ilk ve belki de en çarpıcı olanı Fransa’da Olympe de Gauges’un 1789’de ilan edilen Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirgesi’ne karşı 1791’de kaleme aldığı Kadın Hakları Bildirgesi’dir. İlkinde erkek vatandaşlar açısından sayılan tüm hakların kadınlar için de geçerli olması gerektiğini savunan bildirgedir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Liberal feminizme göre kadının ikincilliği, kadının kamusal yaşama katılmasını engelleyen birtakım geleneksel veya yasal kısıtlamalardan kaynaklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Postmodern feministler, kadınların hiçbir ortaklığının dolayısıyla ortak politik eylem için bir temelinin olmadığını ileri sürerek feminizmi reddederler. Bu anlamda postmodern feministler, toplumun her alanında var olan kadınların ezilmişliği, ikincilliği ve sömürüsü ile eşitsiz konumlarına ilişkin hiçbir açıklama, öneri veya mücadele politikası sunmadıkları için kolektif bir politik hareket olan feminizm tarafından ciddi şekilde eleştirilir.

Yanıt Açıklaması: Büyük anlatı fikri ve eleştirisi postmodern düşünceye aittir.

Yanıt Açıklaması: Feminist metodolojiden, kadınlara yönelik, onlara ait feminist bir bilginin varlığından bahsederken bunun feminist düşünce ile kadınların deneyimlerini içeren bir ilişkinin sorgulanmasına bağlı olduğunu söylemek mümkündür. Bunun da tek bir ilişki biçimi olmaktan ziyade, çoklu ilişkiler kümesi hâlinde ele alınması gerekir. Feminist bilgi, sadece kadınların toplumsallaştırılmış yaşam deneyimleri temelinde ele alınmamalı, aynı zamanda adalet ve içinde bulundukları toplumsal ilişkilerin siyasi (güç) kuramlarına ve de feminist sorgunun moral içeriğine bağlı olarak anlaşılmalıdır. Feminist metodolojik ve epistemolojik tartışmaların başlangıcında, modernitenin geleneksel yaklaşımı, kadın konusunu ya hiç sorgulamamak ya da başka kavramsal ilişkilere bağımlı olarak veya onlara indirgeyerek incelemek olmuştur. Buna karşı çıkan feminist düşünce, kadınların toplumsal konumlarının incelenmesinde erkek temelli çözümlemeden ayrı ve farklı, onları merkeze alan bir yaklaşımın benimsenmesini öngörmüştür. Ortodoks feminist düşünce, modernite paradigmasının içinden bir sorunsallaştırma önerdiğinden, ilk etapta bilimin tarafsızlık ve nesnellik iddialarını reddetmemiş, ağırlıklı olarak bilimsel uğraşın erkek egemen yapısını eleştirilerine temel almadığından, bilim-iktidar ilişkisini sorunsallaştırmamıştır. Erkek bilim insanları bilimsel uğraşın erkek egemen yapısı içerisinde, tarafsızlık ve nesnelliklerini, hemen hemen tüm toplumsal ilişkilerde kullanmışlardır. Ancak konu kadınların toplumsallığı olduğunda, bu bilimsel konumlarını korumada gereken titizliği göstermemişlerdir. Bu nedenle, ürettikleri bilginin yanlılığı söz konusu olmuştur. Diğer taraftan, araştıran ile araştırılan arasındaki sıradüzen ilişkinin, yani bilim insanının bilen (tarafsız ve nesnel), araştırılanların ise bilginin (öznel) kaynağı olduğunu varsayarak güvenilir ve geçerli bilginin toplanmasında, özellikle “bilen özne” kabullenişinin yaratacağı olumsuzlukların ortadan kaldırılmasının gerekli olduğunu savunmuşlardır. Araştırma kapsamında, haklarında bilgi toplanan kişilerin erkek olmasının, bilginin yanlılığına neden olacağı düşüncesi ile toplanan bilginin kadınlardan toplanmasının gerekli olduğunu belirtmişlerdir. Araştıran ile araştırılan arasındaki ilişkide belki de en önemli unsur, aralarında kurdukları etkileşimdir. Bunun bir anlam ifade edebilmesi için de bilen öznenin mümkün olan ölçüde bilen konumundan uzaklaşarak, yani tarafsızlıktan ve nesnellikten uzaklaşarak, kendi öznel konumu ile etkileşime girmesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: ‘Kusurun olmadığı’ ilk boşanma yasaları 1960’ların ortalarından itibaren kabul edildi.

Yanıt Açıklaması: K. Marx’ın genç dönem yazılarında, insani düşünceler ile diyalektik materyalist ele alış biçimlerini çelişkili de olsa dile getirirken, gerçekliğin (doğruluğun) nesnel boyutunun siyasal bir içeriğe sahip olarak tartışılmasının, bilimsel olacağını belirtmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de yasalarca belirlenen nafaka, “yoksulluk” ve “iştirak” olmak üzere iki türlüdür. Yoksulluk nafakası, boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek tarafa kusuru daha ağır olmamak koşuluyla ödenir. İştirak nafakası ise ortak çocukların velayetini üstlenmiş tarafa çocukların masraflarını karşılaması için ödenir.

Yanıt Açıklaması: Ev içindeki ataerkil üretim ilişkileri: Kadınların ev içi emeğine kocaları ve birlikte yaşadıkları erkekler tarafından el konulur. Özellikle ücretli emeğe dâhil olmayan kadınlar, hayatta kalabilmek için emeklerini takas ederler.