Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de istenmeyen gebeliklerin 10 haftaya kadar sonlandırılması yasal olarak düzenlenmiştir. Ancak Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Merkezi tarafından 2016 yılında gerçekleştirilen bir araştırmaya göre kadın doğum bölümü bulunan 431 devlet hastanesinden yalnızca %7,8’inde isteğe bağlı kürtaj hizmeti verilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kentlerde ücret düzeylerinin düşmesi, göçün istihdam ve işgücü üzerindeki etkilerindendir.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma Çağı’yla birlikte kadın haklarını gündeme getiren ilk kadın İngiliz yazar Mary Wollstonecraf'dır. Wollstonecraft kadın hareketinin ilk önemli yapıtı olan A Vindication of the Rights of Woman (Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi)’ı yazar. Yazar bu kitabında, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde yer alan “kişinin doğal hakları”ndan kadınların yararlanamadığını, bu esaslara dayanmayan bir anayasanın eşitlikçi olamayacağını öne sürer. Kadınların erkeklerden zihinsel olarak daha aşağı olmadığını, kadınların böyle görülmelerinin sebebinin erkeklerle aynı eğitimi alamamaları olduğunu söyler.

Yanıt Açıklaması: Birinci dalga feminizm kadınların erkeklerle eşit eğitim haklarına sahip olması gerektiğini savunur. Diğer şıklarda yer alan mücadele odakları ikinci ve üçüncü dalga feminizme aittir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 20. yüzyıldan itibaren, sanat bir yandan da bu kodların sorgulandığı, tartışıldığı ve dönüştürüldüğü bir alan haline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Virginia Woolf'un romanları: Dışa Yolculuk ( The Voyage Out, 1915) Gece ve Gündüz (Night and Day, 1919), Jacob’un Odası (Jacob’s Room, 1922) Mrs. Dalloway (1925), Deniz Feneri (To the Lighthouse, 1927), Orlando (1928), Dalgalar (The Waves, 1931) Yıllar (The Years, 1937), Perde Arası (Between the Acts, 1941). Gurur ve Önyargı is Jane Austen tarafından yazılmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tuchman (1978), “Haber Yapmak: Gerçekliğin Yapılandırılması U¨zerine Bir C¸alışma” (Making News: A Study in the Construction of Reality) adlı kitabında, haber üretiminde yapılandırma veya haber metninin inşa sürecine dikkat çeker.

Yanıt Açıklaması: Erkeğin kadına fiziksel  şiddet uygulamasında genel olarak en büyük etken alkoldür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Beauvoir, İkinci Cins ile Hegel’in efendi-köle diyalektiğinden yola çıkarak kadının “öteki olma” ha^linin altını çizmiştir. Kendini bir başka bilinç üzerinden edilgen olarak konumlandıran kadın, varoluşunu kendi özüyle değil, özne olan bilince karşı konumuyla duyumsar. Dünyanın bütün sorumluluğunu yüklenen özne konumundaki erkeğin karşısında kadın, tüm insanlığın yazgısını deneyimleyememiş durumdadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Romanları: Heyulâ (1909), Raik’in Annesi (1909), Seviyye Talip (1910), Handan (1912), Son Eseri (1913), Yeni Turan (1913), Mev’ud Hüküm (1918), Ateşten Gömlek (1923), Vurun Kahpeye (1923), Kalp Ağrısı (1924), Zeyno’nun Oğlu (1928), Sinekli Bakkal (1936), Yolpalas Cinayeti (1937), Tatarcık (1939), Sonsuz Panayır (1946), Döner Ayna (1954), Akile Hanım Sokağı (1958), Kerim Usta’nın Oğlu (1958), Sevda Sokağı Komedyası (1959), Çaresaz (1961), Hayat Parçaları (1963). Her Erkek Ölümlüdür (Tous Les Hommes Sont Mortels, 1946) ise Simone de Beauvoir tarafından yazılmıştır. Cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. İkinci Dünya Savaşının gölgesinde yazılan Three Guineas (Üç Gine) adlı denemesi, eğitimli bir erkeğin Woolf ’a savaşın nasıl engellenebileceğine dair bir soru yöneltmesi ve ondan bağış istemesi üzerine yazdığı bir mektuba verdiği cevabı içerir.

Yanıt Açıklaması: Geçmişten günümüze kadının edebiyatta nasıl bir yol izlediğine bakacak olursak: • Erkeğin yanında esâmesi okunmayan kadın • Erkeğin gölgesinde kalan kadın • Erkekle eşit olan kadın • Erkeğe üstün olan kadın Halide Edib’in romanlarındaki kadınlar, bu sürecin son aşamasını yansıtırlar. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kadın yazarların erkekler kadar başarılı olabilmeleri için Woolf eğitim, deneyim, mülkiyet ve boş zaman imkanını öne çıkarmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat başta olmak üzere sanat, hukuk, eğitim gibi alanlarda kullanılan dil; güç ilişkilerini yeniden üretir. Dil, toplumsal cinsiyet kodlarının öncelikle ve en güçlü olarak var edildiği ve aktarıldığı alandır. Görsel sanatların sözcükler kadar güçlü olabilen imgeler üzerinden işleyen dili; toplumsal cinsiyet kodlarını üretme, pekiştirme ve yaymada etkili olmuştur; olmaya devam etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gerilla Kızlar 1985’de New York Modern Sanatlar Müzesi’nde açılan ‘Uluslararası Resim ve Heykele Bakış’ sergisinde 169 sanatçıdan yalnızca 13’ünün kadın olmasına tepki göstermek amacıyla bir araya gelmişlerdi. Müzede işi sergilenen kadın sanatçıların sayısının erkek sanatçılardan az olmasını, müzedeki nü (çıplak) kadın resim ve heykellerine yaptıkları göndermeyle eleştirdikleri posterleri (“Do Women Have to be Naked to get into the Metropolitan Museum? / Kadınların Metropolitan Müzesi’ne Girmeleri İçin Çıplak mı Olmaları Lazım?”)  oldukça ses getirmiştir

Yanıt Açıklaması: Woolf'a göre kadınlar,  roman türünün yazarken daha az dikkat gerektirmesinden ve görece daha az yoğun bir tür olmasından ötürü romana yönelmişler ve daha çok bu türde eserler ortaya koymuşlardır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Enformasyon toplumunun temel özellikleri sınırsız enformasyona erişim imkanı olması ve serbest giriş ortamı sağlaması; mevcut iktidar ilişkilerinin karakteristik- lerini değiştirmesi; insanlık tarihinde ilk kez sınıf, ırk ve din sınırlaması olmadan, belli bir ortama herkesin eşit şartlarda girmesini sağlayarak, yönetenler ile yönetilenler arasındaki güç dengelerini sarsması (Cairncross, 1997: 14) veya değiştirmesi olduğu öne sürülmekte- dir. Dolayısıyla 21. yüzyıl bilgi üretimine, gittikçe ivmesi artan bir küreselleşme eğilimine ve ağ örgütlenmesine dayalı bir düzenle başlamıştır. Modern toplumlarda yüz yüze iletişim olanakları hayli sınırlıdır.

Yanıt Açıklaması: İstanbul Sözleşmesi’ni 2011 yılında imzalayan Türkiye, 2012 yılında bu sözleşmeyi esas alan 6284 sayılı ‘Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’u yürürlüğe koyarak, kadına karşı şiddetle mücadelede koruyucu ve önleyici tedbir kararlarının verilmesini düzenlemiştir. Bu kanun uyarınca açılan Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM), kadına karşı şiddetin önlenmesi, şiddet mağduru hakkında verilecek koruyucu tedbirler ile şiddet uygulayan hakkında verilecek önleyici tedbirlerin uygulanmasına yönelik güçlendirici ve destekleyici danışmanlık, rehberlik, yönlendirme ve izleme hizmetlerinin 24 saat süresince sunulduğu merkezler olarak hayata geçirilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Eski Türk toplumlarında kadının ve erkeğin farklı roller üstlenmekle beraber, eşit kabul edildiklerini 8. yüzyıla tarihlenen Orhon Yazıtları’ndan biliyoruz. Orhon Yazıtları’nda bahsedilenlerle, sözlü kültürde destanlar ve masallarla aktarılan anlatılar, birbirini doğrulayan ifadeler içermektedir. İslamiyet öncesi Eski Türk toplumlarındaki kadın algısını bu verilere dayanarak ortaya koyabiliriz: Atlı-göçebe hayatın özellikleriyle uyumlu bir yapıya sahiptir; dinî-mitolojik özellikler taşır; devlet yönetiminde yeri vardır; aile kurumunun etkin ve önemli bir parçasıdır.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyıldaki kutuplaşmış, erkek merkezli ideolojiye karışı çıkan Amerikalı eleştirmen, gazeteci Margaret Fuller, Woman in Nineteenth Century (On dokuzuncu Yüzyılda Kadın) isimli yapıtında, cinsiyet eşitiğine dayanarak kadının eğitim ve istihdama katılma hakkını sa­vunur. Eser, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk büyük feminist çalışma olarak kabul edilir.