Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları

Yanıt Açıklaması: Bedenin uygarlaşması ile rasyonelleşmesi düşüncesi Elias tarafından ortaya atılmıştır. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler ise Turner'e aittir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Göçün nedenlerini Petersen ise beş göç tipi ile açıklar: İlkel göçler: Doğa ve çevreden kaynaklanan olumsuzluklar nedeniyle gerçekleşen göçtür. Petersen ilkel göçü, kuraklık, kötü hava şartları gibi nedenlerden kaynaklı toplu göçleri tanımlamak için kullanmaktadır. Zoraki göçler: Muhtemel göçmenlerin, göç süreci ile ilgili herhangi bir tasarrufu olmadan göç gerçekleşiyor ise bu zoraki göç olarak tanımlanmaktadır. Yönlendirilen göçler: Siyasal ve sosyal ortamdaki çeşitli zorlayıcı unsurlara rağmen göç edip etmeme konusunda inisiyatif var ise bu yönlendirilen göç olarak tanımlanmaktadır. Serbest göç: Kişinin kendi iradesi ile gerçekleştirdiği göçtür. Yukarıdaki nedenlerden üçü de toplu göçlere neden olurken, bu kategori ise bireysel göçü açıklamaktadır. Kitlesel göç: Teknoloji ve ulaşımda yaşanan gelişmeler sonrasında, göçün kolektif hale gelmesidir. İradi bir göç sonrasında göç edilen yerdeki memnuniyet ve bunun yayılması sonrasında gerçekleşen göçtür.

Yanıt Açıklaması: Ataerkil kavramı en genel anlamıyla babanın ya da “aile reisi sayılan erkeğin” yönetimini ifade etmektedir ve aslında belirli bir “erkek-egemen aile” türünü anlatmak üzerinden temellenmiştir. Erkek egemen ailede egemen erkeğin yönetimi altında bulunanlar geniş ev halkını oluşturan başta kadınlar olmak üzere daha genç erkekler ve çocuklar şeklinde sıralanabilir. Babanın yönetimi, aile içinde babanın/kocanın hakim olması ve eş ile çocukların da babaya tabi olması anlamına gelir. Ataerkil ailede yetke ve iktidar bütünüyle babada toplanmıştır. Ancak bu kavram daha sonra sadece aile yapılanmasını anlatmak üzerinden kullanılan bir kavram olmaktan çıkmış ve daha genel anlamda, kadınların erkekler tarafından tabi bırakıldıkları ya da kendilerinin tabi olduğu bir baskı ve eşitsizliğin ifadesi olarak, erkekler tarafından yönetim anlamında kullanılmaya başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rolleri kavramının şekillenmesinde etkili olan ikinci görüş ise sosyal/kültürel faktörleri ön plana çıkaran Antropolojik görüştür. Kadın ve erkeğe ait cinsiyet rolleri ile hak ve sorumlulukların tahsis edilmesinde, içinde yaşanılan toplumun sosyal ve kültürel özelliklerinin belirleyici olduğunun altını çizmektedir.

Yanıt Açıklaması: Diplomanın tanınmaması

Yanıt Açıklaması: Otorite, iktidarın ona tabi olanlar tarafından meşru olarak kabullenilmiş biçimi yani meşru iktidar olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: H. Cixous’ya göre kadın, erkekten daha fazla beden ve daha fazla yazıdır. Ona göre yazı, var olan dizgeyi yeniden üretmek zorunda değildir. Kendisi, kadının çıkarlarını gözeten bir yazı biçiminin üretilmesini önermektedir.

Yanıt Açıklaması: İnsan topluluklarının kültürlerini hem göreceli olarak hem de birbirleriyle ilişkileri bağlamında ele alan antropolojide 1970’lerden itibaren toplumsal cinsiyet kavramının da kullanılmaya başlandığını görmekteyiz. Böylelikle, öncesinde toplumların farklı cinsiyetlere yönelik farklı kültürel kodlar oluşturduğunu gösteren antropoloji, zaman içerisinde bu kültürel kodların kadın erkek arasında eşitsiz bir ilişki biçimini de ürettiğine dair bir yaklaşımı ortaya atarak feminist antropoloji alanının oluşmasını sağlamıştır. Soruda belirtilen araştırma amacının da bu bağlamda antropoloji ile ilişkili olduğu görülmektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Feminist platformda 1980’ler ile birlikte, bedenin toplumsal cinsiyet ile olan etkileşim boyutu daha ön plana çıkmaya başlamış ve beden, tüketim kültürünün mekanizmaları al­tında “kültürel bir hammadde”, “kültür teksti”, “kültürel bir proje”, “sosyal kontrolün dolay­sız bir alanı” vb. gibi kavramsallaştırmalar ile analizlere konu olmaya başlamıştır. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Turner’a göre temelleri atılan bir Beden Sosyolojisi’nin dört önemli niteliği vardır: Bunlardan ilki bedenin doğa ile kültürün kesişme noktası olarak ele alınmasıdır. Bu nitelik, bedenin hem fiziki hem de toplumsal yönünü ortaya çıkaracaktır. Bu doğrultuda ikinci nitelik, iç ve dış beden ayrımı temelinde, Foucault’yu da referans alarak, nüfus ve bireylerin bedensel ayrımını yapmak ve bedenler üzerindeki düzenleme, kontrol etme ve otorite kurma mekanizmalarını dikkate almaktır. Beden üzerinden hareketle cinsiyet kimliği ve cinsiyet temelli ayrımların dikkate alınması üçüncü önemli niteliktir. Bedenin politik uğraşının merkezinde olmasından dolayı, beden temelli çocuk, genç, yetişkin, vatandaş gibi kavramlar ve bunları çevreleyen patriarşi, beden politikaları gibi çerçeveler, önemli analiz alanlarını oluşturmaktadır. Beden sosyolojisinin son özelliği ise yine iç ve dış beden ayrımı temelinde, iç bedene yönelik olarak beden sosyolojisinin, hastalıkların bireysel ve toplumsal boyutlarıyla ilgilenmesi, dış beden ayrımında ise bedenin yüzeyinde / dış görünümünde ortaya çıkan ‘sapma’lara ilgi göstermesi ve bunların tümünü toplumsal düzlemde analiz etmesidir. Cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hızlı ve yoğun gerçekleşen göçlerin kent mekanın üzerindeki en önemli etkisi, kentlerin dağınık ve çarpık bir şekilde büyümesidir. Bu tür göçler ile konut ve barınma sorunu ortaya çıkar ve kentlerde kira ya da ev-arsa fiyatlarında artışlar başlar. Bu göçmenler için ağır bir bedel olduğundan, bu sorunu aşmak için kent dışında ciddi altyapı eksiklikleri olan evlere yerleşmek durumunda kalırlar. Kentsel hizmetlerden yoksun yerlerde, kendi gecekondularını yaparlar, kentsel hizmetlerden yoksun bu bölgeler ile kentin ana bölgeleri arasında mekânsal ayrışmalar yaşanır. Kentin bu hareketli ve daha kozmopolit bölgeleri, yeni göçleri de çeker ve buralar göçmen mahallesi haline gelerek “yoksulluğun mekânsal olarak yoğunlaşmasına” neden olur. Göçün kent üzerindeki en önemli etkilerinden biri de kentsel yoksulluktur. “Kentsel yoksulluk; gelir yetersizliği dışında, düşük statüye sahip kentsel mekânlarda yaşama, dışlanma ve marjinalleşme, barınma, sağlık, eğitim, adalet, istihdam vb. olanaklara erişimde dezavantajlı konumda olma durumuyla da tanımlanmaktadır”. Kentsel yoksulluğun ve yoksunluğun en somut göstergesi gecekondulaşmadır. Göç ile birlikte en yoksul kesim, şehir merkezinde kira ve diğer maliyetler yüzünden şehrin uzağındaki yerlere yerleşmek durumunda kalmaktadırlar. Bunun sonucu olarak, yeni yoksul göçmenler, kentin belirli alanlarında toplanmaya başlamakta ve burada kentsel yoksul nüfus yoğunlaşmaktadır. Nüfus yoğunluğunun sonucu olarak bu alanlarda gecekondulaşma süreci başlar.

Yanıt Açıklaması: Kadınların boyun eğdikleri şey, kadınlara yönelik istihdam piyasası ayrımcılığına bir tepki olarak evliliğin ve çocuk bakımının kabullenilmesi, oynaşma sahnelerinde kırılganlık, erkeklerin işyeri ilişkilerinde içlerinin gıcıklanma ve benliklerinin okşanma arzusuna boyun eğme vb. şeklinde sıralanabilir. Bu noktada genç kadınlar için cinsellik, yaşlı kadınlar için de annelik ön plana çıkarılmış kadınlığın temel temaları olarak okunabilir. Cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sembolik şiddet, kadınların eril tahakkümün toplumsal düzen içindeki işleyişini doğal ve normal olarak kabul etme eğiliminde olmasının anlatımıdır ve bu noktada kadınlar eril tahakkümün sürdürülmesinde önemli bir role sahiptir. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Olympe de Gouges

Yanıt Açıklaması: Patriarşik geleneksel değerlerin etkin olduğu toplumlarda eşlik, annelik ve ev kadınlığı rolleriyle karşımıza gelen toplumsal cinsiyet rollerinin rol davranışlarının kadın bedenlerinde cisimleşmesi, onlardan bu rollerin gereğini yerine getiren bedensel davranışlar sergilemelerini talep etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bedenin toplumsal cinsiyetlendirilmesine kadın bedeni açısından bakıldığında ise temel görünüm şudur: Kadının, toplum sahnesindeki temel rolleri annelik, eşlik ve ev kadınlığıdır ve bu rollerin oynanmasına ilişkin normların referansı, tüm eleştirilere rağmen, kadının biyolojik bedeni olmuştur. Kadının biyolojik bedeninin temel nitelikleri, onun toplum sahnesinde üstleneceği roller için bir referans olmuştur.

Yanıt Açıklaması: C¸ocuk/ergen olan kadın bedeni, kadın bedeninin toplumsal cinsiyetlendirilmesinde, kadının biyolojik bedeninin (menstrüasyon döneminin beklenmesi nedeniyle) ne kadar da referans alındığının bir göstergesidir. Kadın bedeninin doğurganlık niteliğine sahip olmasıyla birlikte, bir kadın için öngörülen temel cinsiyet rollerini yerine getirmenin gerekliliği, çocuk yaştaki kadınlara dayatılmaktadır. C¸ocuk kadının bedeni, bu toplumsal bedensel görünümde, bedenine yüklenilen patriarşik sosyal değerlerin etkinliği sonucu olarak, toplumsal cinsiyet rollerini yüklenmektedir. Bu değerler çerçevesinde, menstruasyon döneminin başlaması ile birlikte çocuk bedeni ‘kadın bedeni’ olarak kabul edilmektedir. Bu kabullenmenin içeriğinde, biyolojik olarak üreme yeteneğini kazanan kadın bedeninin, bu yeteneği ile bağlantılı toplumsal cinsiyetine yüklenmiş tüm toplumsal rolleri oynayabileceği varsayımı bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Heteroseksüel erkeklerin küresel düzeydeki egemenliği

Yanıt Açıklaması: Patriarşik değerler çerçevesinde kadınlar, kendi bedenlerinin gerçek sahibi değildirler. Bedenlerine atfedilen sosyal değerlerin ‘taşıyıcısı’dırlar. Taşıyıcısı oldukları temel değer ise ‘namus’ dur. Namuslu olan, kadın bedenine ilişkin değerli sayılanların, değerli olarak kalabilmiş halidir.

Yanıt Açıklaması: Feminist ampirizm