Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları

Yanıt Açıklaması: Tüketen kadın bedeni, hem tüketim toplumunun genelde bedene özelde de toplumsal cinsiyetlendirilmiş kadın bedenine ilişkin temel sosyal değerlerine uygun eylemde bulunan bedendir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Beden/Ruh dualizminin felsefi içeriği Platon, Aristo gibi filozoflar tarafından tartışılmıştır. Platon’da beden, ruha özgü bir irade hareketinin isteklerine tabi olmak durumunda olan bir unsurdur.

Yanıt Açıklaması: Foucault'nun belirttiğini beden sorunu, modern toplumların her alanda bedenlerin yönetimi ve düzenlenmesine ilişkindir. Okul, hastane, hapishane gibi kurumlarda işletilen disipliner iktidar kanalları, ona göre bireyi "normalleştirmek" olan disiplin sayesinde, zihinleri ve bedenleri yeniden şekillendirmekte ve "uysal özneler" yaratmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Duygusallıktan uzaklık hegemonik erkeklik özellliklerindendir, dolayısıyla duygusallık bunlardan biri değildir. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Göçler; iç göç-dış göç, daimi göç-geçici göç, düzenli göç-düzensiz göç, gönüllü göç-zorunlu göç olarak göç tipleri oluşturulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kadın erkek arasındaki siyasi eşitlik ve kanun üzerinde eşitlik talebi

Yanıt Açıklaması: Kartezyen anlayış, bedeni fiziki nesneler içinde bir nesne olarak görürken, Fenomenolojik yaklaşım çizgisinde Merleau-Ponty’ye göre beden, ‘sayesinde dünyanın varolduğu şey’dir ve ‘yaşa­yan’ bir niteliğe sahiptir. Diğer fiziki nesneler ile beden arasındaki en temel farklılık ona göre, ‘bedenin beni bırakıp gitmeyen, benden ayrılmayan bir obje’ olmasıdır. Yaşayan be­den üzerinde odaklaşan Fenomenolojik perspektif ve Merleau-Ponty’ye göre, ‘dünyada olmak’ algı ile özdeştir ve yaşayan beden, algı çözümlemesinde merkezi bir konum teşkil etmektedir. Beden olmaksızın hiçbir şey algılanamaz ve duyular işlev göremez. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal cinsiyet rolleri doğrudan kadın ve erkek bedenlerinin, toplumsal cinsiyetleri temelinde, eylemleri ve bu eylemlere rehberlik eden davranışsal niteliklerini işaret etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Literatürde göçün nedenini açıklamaya çalışan teorilerden en çok bilineni itme-çekme teorisidir.

Yanıt Açıklaması: Ön plana çıkarılmış kadınlık bu noktada boyun eğme seçeneğinin bir çıktısıdır ve bu kadınlık biçimi en fazla kültürel ve ideolojik desteğin verildiği kadınlık örüntüsünün merkezindedir.

Yanıt Açıklaması: Pierre-Felix Bourdieu tarafından kullanılan eril tahakküm kavramı, en basit haliyle toplumsal iktidar ilişkilerinin cinsiyet ayrımı bağlamında ele alınması olarak kabul edilebilir.

Yanıt Açıklaması: L. Irigaray için de Batı kültürü, erkek cinsiyeti üzerine temellenmiş ve eril değerler ile yapılanmıştır. Bu kültür içinde erkekler, her alanda kendilerine özgü ataerkil bir dil, söylem ve kavramlar oluşturmuşlardır. Ona göre, birçok yazar eril-dişil simgeciliğini ve aklı (ussallığı) erkek, akıl dışılığı ise kadını tanımlamak için kullanmıştır. Aklın eril olmasının içindeki yapıyı görmek gereklidir. Aydınlamanın aklı, eril bir akıldır. Her şey, gerçekte, cinsiyet bağımlıdır. Her şey, erkek öznenin söylemidir. Fakat kadınların da artık kendilerine özgü bir dil oluşturmaları gereklidir. Kadına ilişkin sembolik ve sosyal bir düzen oluşturulmalıdır. Bu düzenin oluşturulmasında öncelikli olan, kadının özne olmasıdır. Özne olmak, yalnızca dile girmek ile değil kültürel, ekonomik ve siyasal toplumsal pratiklerin içinde de özne olarak var olmakla mümkündür. Yine, kadınların bedeninin ve kadınlığının baskı altından çıkması gereklidir. Doğru seçenek C olup kadın özne olmalıdır şeklinde düzeltilmesi gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: İnsanın toplumsal / kültürel özelliklerinin, doğal / biyolojik özellikleriyle bağlantılı olduğunu düşünen Elias’a göre, toplumsal olan ile biyolojik olan bir aradadır ve insan bedeni de bunun en iyi örneklerinden biridir. Bedeni hem tamamlanmamış biyolojik bir süreç hem de devam eden toplumsal bir süreç olarak ele alan Elias’a göre uygarlaşma süreci, insan bedeni üzerinde oldukça etkilidir. Bedenlerin uygarlaşması da toplumların uygarlaşması gibi başı sonu olmayan bir süreçtir. Bedenler de bireyler arası etkileşimlerin, toplumsal olguların yoğun olduğu toplumsal ortamlarda bulunurlar.

Yanıt Açıklaması: Toplumların farklı cinsiyetlere yönelik farklı kültürel kodlar oluşturduğunu gösteren antropoloji, zaman içerisinde bu kültürel kodların kadın erkek arasında eşitsiz bir ilişki biçimini de ürettiğine dair bir yaklaşımı ortaya atarak feminist antropoloji alanının oluşması sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Can­lı/biyolojik özellikleri ön planda olan bedenin, ‘Kadın’ ve ‘Erkek’ olarak cinsiyetinin be­lirlenmesini sağlayacak biyolojik farklılıkları ilk ölçütlendiren bilim dalı Biyoloji bilimi olmuştur. 18.yy’da gelişen ve 19.yy’da olgunlaşan Biyoloji bilimi, kadın ve erkek bedenle­rinin kromozom sayıları, seksüel organları, hormonları ve diğer biyolojik/fiziksel biyolo­jik özeliklerini bilimsel olarak netleştirmiş ve “biyolojik kadın ve erkek olma normları”nı oluşturmaya başlamıştır. 19. yy.’da etkili olmaya başlayan Biyolojik Determinizm adlı görüş açısı (Biyolojik Be­lirlemecilik) ise, Biyoloji bilimi aracılığıyla oluşan bu biyolojik normları toplumsal alan­lara da uyarlamaya başlamıştır. Kadın ve erkeğin biyolojik / bedensel farklılıkları onla­rın sosyal, psikolojik ve davranışsal farklılıklarını açıklamak için kullanılmış ve biyolojik normlar aracılığıyla “sosyal alanlarda norm olma” süreci de başlamıştır. Biyolojik deter­minist görüşlerin son derece etkili olduğu 19. yy. sonu - 20. yy. başlarında olgunlaşan bu görüşün içeriği, sosyal ve politik alanlarda erkeklere tanınan hakları meşrulaştırmak, er­kek egemen düzenin meşruluğunu sağlamlaştırmak, kadınların erkek meslekleri alanında çalışamayacağını kanıtlamak ve erkek / kadın mesleklerinin ve etkinlik alanlarının oluşturulması amacıyla referans olarak kullanılmıştır. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması: Ataerkil kavramı en genel anlamıyla babanın ya da “aile reisi sayılan erkeğin” yönetimini ifade etmektedir ve aslında belirli bir “erkek-egemen aile” türünü anlatmak üzerinden temellenmiştir. Cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: S. De Beauvoir’nın “kadın doğulmaz, kadın olunur” cümlesi, biyolojik cinsiyet / toplumsal cinsiyet ayrımının ilk işareti olurken, toplumsal cinsiyet ve toplumsal beden etkileşimi için de farklı boyutları olan bir alanın kapısını aralamıştır.

Yanıt Açıklaması: 1970’li yıllara kadar göç teorileri, göçü en temelde bireyin rasyonel kararının ürünü olarak görmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tarihin her anında ve her toplumda görülen göç, en temelde insanların bulundukları mekandan, ekonomik, siyasal ve kültürel sebepler ile başka mekana gitmesi durumudur. Türk Dil Kurumu, göç kavramını “Ekonomik, toplumsal, siyasi sebeplerle bireylerin veya toplulukların bir ülkeden başka bir ülkeye, bir yerleşim yerinden başka bir yerleşim yerine gitme işi” olarak tanımlamaktadır. Uluslararası Göç Organizasyonu tarafından hazırlanan sözlükte ise göç “Uluslararası bir sınırı geçerek veya bir devlet içinde yer değiştirmek; süresi, yapısı ve nedeni ne olursa olsun insanların yer değiştirdiği nüfus hareketleri” olarak tanımlanmıştır. Uluslararası Göç Organizasyonuna göre mülteciler, yerinden edilmiş kişiler, yerinden çıkarılmış kişiler ve ekonomik göçmenler bu tanıma dahildir.

Yanıt Açıklaması: Kadınlar da ataerkil sistemin bir parçasıdırlar ve sistemin değerlerini ve ideolojisini içselleştirmişlerdir. Bu içselleştirme ve kabulleniş bir dizi yöntemle sağlanmakta ve güvence altına alınmaktadır. Örneğin kadına ve erkeğe doğduğu andan itibaren toplumsal cinsiyet kimliklerine ve kendilerinden beklenen rollere ilişkin bilgi vermek, öğrenme ve pekiştirme süreçlerini bireyin toplumsallaşma sürecinin ana dinamiklerinden biri haline getirmek, kadınların eğitim imkânlarından faydalanmalarını engellemek, kadınlara kendi tarih bilgilerini vermemek; saygınlık ve aykırılığı kadınların cinsel faaliyetlerine göre tanımlayarak kadınları iyi –kötü, edepli-edepsiz gibi kategoriler üzerinden birbirinden ayırmak ve ayrıştırmak; yasaklar ve çoğu zaman da baskı yoluyla kadınların ekonomik imkânlara ve siyasi özgürlüklere erişiminde eşitliksizlik yaratmak, eşit yurttaşlık ilkesinin gereği olarak kadınları her türlü insan haklarından yararlanılması noktasında bazı somut uygulamalar üzerinden –araba kullanamamak gibi- ayrımcılığa maruz bırakmak gibi yöntemler üzerinden ataerkil sistem hem kadınlar hem de erkekler tarafından içselleştirilerek sistemin sürdürülebilirliği sağlanmaktadır.