Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları

Yanıt Açıklaması: Siyasal iktidar ülkenin ve toplumun tamamı üzerinde geçerli olan iktidar olarak tanımlanabilir ve siyasal iktidarı sosyal iktidarlardan ayıran bazı özellikler vardır. Bu özellikler içerisinde en ayırt edicisi, siyasal iktidarın kapsamına ilişkin olan özelliktir. İki insan ya da grup arasında var olan sosyal iktidar/mikro iktidar kapsamı bakımından sadece o kişileri ya da grup üyelerini kapsadığı halde, siyasal iktidar o ülkede yaşayan bütün insanları kapsar. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kadın ve erkek arasında var olan iktidar ilişkisi bağlamında kadının erkeğe tabi olması, onun kendi üzerinde ve davranışları hakkında söz söyleme hakkının olduğunu kabul etmesi, erkeğin hakim olan ve kadının da itaat eden konumda olduğu şeklinde biçimlenen toplumsal cinsiyet hiyerarşisinin bir başka ifadesi olarak “Eril Tahakküm” kavramıdır.

Yanıt Açıklaması: Biyolojik cinsiyet/toplumsal cinsiyet ayrımının ve bedenin rolünün sorgulandığı en göze çarpan analiz J. Butler’dan gelmektedir. Butler’ın Queer kuramı , biyolojik cinsiyet / toplumsal cinsiyet ayrımı açısından önemli açılımlara işaret etmekle birlikte beden açısından daha temkinli bir yaklaşım sergilemektedir. Öncelikle biyolojik cinsiyet/ toplumsal cinsiyet ayrımını sorgulayan Butler, kadın ve erkek bedenleri arasındaki ayrımı keyfi, yani “normatif heteroseksüalite tarafından organize olmuş bir sosyal düzenin, yapay / insan eliyle yapılmış olanı” şeklinde tanımlamıştır. Ona göre, sayısız toplumsal cinsiyet formu olduğu için, sayısız biyolojik cinsiyetler de vardır ve bu nedenle de ne ‘kadın doğulur’ ne de ‘kadın olunur’.

Yanıt Açıklaması: Zorunlu göç yani zorla göç ise, doğal ya da insan yapımı nedenlerden kaynaklanan ve kişinin yaşamına ve refahına yönelik bir tehdit oluşturan durumların neden olduğu mecburi yer değiştirmeyi ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Sembolik iktidar, kadınların eril tahakküme razı oluşunu anlatan sürecin adıdır ve bu süreç bir algılama ve anlamlandırma sürecidir. Bu algılama ve anlamlandırma süreci kadınların eril tahakküm fikrini üreten değerleri meşrulaştırması ve yeniden üretmesi üzerinden gerçekleşir.

Yanıt Açıklaması: “Ön plana çıkarılmış kadınlık”, küresel cinsiyet düzeni bağlamında kadınların erkeklere küresel düzeyde tabi olmasını ifade etmektedir. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika ülkeleridir.

Yanıt Açıklaması: Düzensiz göç, kişinin farklı bir ülkeye yasadışı giriş yapması, orada kalması ya da çalışması anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Parsons’ın Eylem kuramında bir sistem olarak tanımlanan toplumsal eylem, bireyin eyleminin sistemik niteliğini vurgulamaktadır.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyılın sonları ve 19.yüzyıl başlarından itibaren başta Amerika olmak üzere, İngiltere ve Fransa’da kadınların eşit yurttaşlık haklarına ilişkin taleplerini içeren feminist hareketleri Birinci Dalga Feminizm adı altında toplamak mümkündür. Birinci Dalga Feminizmin ana temalarını oy verme hakkı, eğitim hakkı, evlilik ve çalışma hayatı gibi kamusal alanda kadın-erkek eşitliğine ilişkin yasal düzenleme talepleri oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Max Weber, bir iktidara meşruiyet kazandıran ve farklı köklere dayanan üç otorite biçiminden bahsetmektedir. Bunlar karizmatik otorite, geleneksel otorite ve yasal-ussal otoritedir.

Yanıt Açıklaması: T. Moi ise hem cinsiyet-toplumsal cinsiyet ayrımının sorunlarını aşmak hem de toplumsal cinsiyete bir alternatif olmak için çok önemli bir kavram ile karşımıza gelmektedir: “Yaşanan Beden”.

Yanıt Açıklaması: I. Cinsiyet kavramı ile genellikle erkek ve kadın bedenleri arasındaki anatomik ve fizyolojik farklılıklar açıklanmaktadır. II. Toplumsal cinsiyet kavramının özü kavramın öznel oluşudur. III. Toplumsal cinsiyet kadına ya da erkeğe toplumun ve kültürün atfettiği anlamlar ve beklentilerle ilişkilidir. IV.  Biyolojik determinizm yaklaşımına göre, liderlik, agresiflik, hırs, rekabetçilik, bağımsızlık ve bireycilik, güçlülük gibi özellikler erkeğin yaratılış özelliğidir. Görüldüğü üzere II numaralı maddede verilen bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, III ve IV numaralı maddeleri içeren C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir başka ifadeyle otorite, “iktidar koşullarını yorumlama, bir güç imgesi tanımlamak suretiyle denetim ve nüfuz koşullarına bir anlam verme çabası” olarak da tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Biyolojik cinsiyet/toplumsal cinsiyet ayrımının ve bedenin rolünün sorgulandığı en göze çarpan analiz J. Butler’dan gelmektedir. Butler’ın Queer kuramı, biyolojik cinsiyet / toplumsal cinsiyet ayrımı açısından önemli açılımlara işaret etmekle birlikte beden açısından daha temkinli bir yaklaşım sergilemektedir. O¨ncelikle biyolojik cinsiyet/ toplumsal cinsiyet ayrımını sorgulayan Butler, kadın ve erkek bedenleri arasındaki ayrımı keyfi, yani “normatif heteroseksüalite tarafından organize olmuş bir sosyal düzenin, yapay / insan eliyle yapılmış olanı” şeklinde tanımlamıştır. Ona göre, sayısız toplumsal cinsiyet formu olduğu için, sayısız biyolojik cinsiyetler de vardır ve bu nedenle de ne ‘ka- dın doğulur’ ne de ‘kadın olunur’. Kadınlar, biyolojik cinsiyete dayalı kültürel yönergeleri kendilerine mal etmektedirler. Toplumsal cinsiyet, toplumsal performanslardan başka bir şey değildir. Normatif heteroseksüelliğin kuralları, kadın ve erkeklerin referans aldığı ve yinelediği toplumsal cinsiyetlendirilmiş performansları üretmektedir. Bedenlerin cinsiyetlendirilişi de bu performanslardan kaynaklanmaktadır. Bu kuram çerçevesinde beden, bireylerin biyolojik cinsiyeti heteroseksüel normlara göre sahneledikleri bir alandır. Fakat bazen, toplumsal cinsiyetlendirilmiş beden performansları, heteroseksüel normların dışına çıkan performanslar sergilediklerinde, adı geçen bu normlarla çatışmakta, “abject” (iğrenç) olarak adlandırılmakta ve “toplumsal cinsiyet sıkıntısı/belası” ortaya çıkmaktadır. Homoseksüel erkek-erkek ya da lezbiyen kadın-kadın cinsel birlikteliklerinin, özellikle geleneksel değerlerin etkili olduğu toplumlarda, bu şekilde adlandırılması buna örnek olarak verilebilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bedeni gerçekten de ‘toplumsal’ olarak ele alan ve hatta bir ‘Beden Sosyolojisi’ geliştirilmesinin temellerini atan B. S. Turner’a göre ise gündelik yaşamın çözümlenmesi için bedenin çözümlenmesi gereklidir.

Yanıt Açıklaması: En temel anlamıyla bilgi felsefesi anlamına gelen epistemoloji, bilginin türü, kapsamı, kaynağı, yöntemi sorularına yanıt aramaktadır. Feminist epistemoloji ise kadın sorunlarına dair kapsamlı bilginin bağımsız bir yöntemle elde edilip edilmeyeceği üzerine odaklanmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak kabul edilen hegemonik erkeklik özellikleri; güç, hâkimiyet, otorite, duygusallıktan uzaklık, heteroseksüellik, homofobik olma, yarışmacılık, iş-güç sahipliği, spor dallarından birisi ile uğraşma, cinsel olarak aktif olma ve risk alabilme olarak sıralandırılabilir.

Yanıt Açıklaması: 2004 yılı

Yanıt Açıklaması: Durkheim’ın çalışma arkadaşı olan ve Antropolojinin sembolik boyutunda çalışmalar yapmış olan M. Mauss’a göre de beden, insanın ilk ve doğal ‘alet’idir. Fiziksel/biyolojik bedenin kendisi, toplum ve kültür tarafından biçimlendirilmektedir. Toplumlar, kültürleri aracılığıyla, insanların bedenlerini kullanmalarına ilişkin bilgiler üretmektedirler. Bu bilgiler, bir tür ‘beden kullanma tekniği’ olarak ortaya çıkmaktadır. U¨yelerine bir tür kimlik de sağlayan beden teknikleri, yaş ve cinsiyet bağlamında farklı görünümlere sahiptir. Mauss’a göre beden tekniklerinin üç önemli karakteristiği vardır: İlki adının da gösterdiği üzere, spesifik beden hareketleri ya da şekilleri aracılığıyla oluşturulduklarından teknik bir görünüme sahiptirler. İkincisi, eğitim ve yetiştirme araçları yardımıyla kazanılıp öğrenildiklerinden gelenekseldirler. Son olarak da kesin bir amaca ya da işleve hizmet etme anlamında olduk- ça da verimlidirler. O¨rneğin tarlada çalışan bir kadının bebeğini sırtında taşıması ya da su testisini başında taşıması, beden teknikleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.