Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları

Yanıt Açıklaması: 8. yüzyıldaki kutuplaşmış, erkek merkezli ideolojiye karışı çıkan Amerikalı eleştirmen, gazeteci Margaret Fuller, Woman in Nineteenth Century (On dokuzuncu Yüzyılda Kadın) isimli yapıtında, cinsiyet eşitiğine dayanarak kadının eğitim ve istihdama katılma hakkını savunur. Eser, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk büyük feminist çalışma olarak kabul edilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Roman yazma süresince bireyselden toplumsal yöne doğru bir yol izleyen Halide Edib, Kurtuluş Savaşı günlerini anlattığı Ateşten Gömlek ile kadının milli mücadelenin içindeki konumuna dikkat çeker. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Göçün kadınlar üzerindeki olumsuz etkilerine bakıldığında ise şu hususlar öne çıkmaktadır: Özellikle yalnız göç eden kadınların güvencesiz ve tehlikeli iş sektöründe çalışma riski vardır. Kadınların özellikle vasıfsız işlerde, ağır çalışma koşullarında düşük ücretle çalışması ve sektördeki teknolojik gelişmeler sonrasında işsiz kalma riski de bulunmaktadır. Özellikle yasal olmayan yollarla göç eden kadınların sömürü ve istismara maruz kalma riski yüksektir. Özellikle iş hayatına dahil olmayan ve dil öğrenemeyen göçmen kadınların sosyal hayatları sınırlanmaktadır. Göçmen kadınların toplumla entegrasyonu erkeklere göre daha güçtür. Çünkü, ailevi sorumluluklar, finansal zorluklar ve istihdam biçimleri nedeniyle göç edilen toplum ile bütünleşmede sorun yaşamaktadırlar. Kadın göçmenlerin istihdam alanları, çoğunlukla ev işleri ve eğlence sektörü ile ilgili olduğundan ve kariyer ve beceri elde etme imkanı olmadığından göçmen kadınlarda vasıfsızlaşma görülebilmektedir. Çoğu kadın göçmen ev ve bakım işlerinde çalıştığından ve bu mekanlarda tüm gün yaşadığından dolayı, diğer hemşerileri ile ilişki ve ağlar kurma imkanları sınırlanmaktadır. Bundan dolayı da hakları konusunda çok az bilgiye sahip olmakta ve sosyal destekten yararlanamamaktadır. İş yasası ve sosyal koruması olmayan işlerde erkeklere kıyasla daha çok kadın çalışmaktadır. Kadın göçmenler, hakları konusunda daha az bilgi sahibidir ve hakkını talep etme konusunda otoritelerden çekinmektedirler. Kadınlar, daha çok yoksulluğu aşmak için göç etmektedirler, ancak gittikleri yerde sözleşmesiz çalıştıklarından ve yasal problemleri olduğundan daha az ücret almaktadır ve dolayısıyla göç süresi uzamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Öztan, feminist çalışmaları diğer sosyal bilim çalışmalarından farklı kılan dört temel özellikten söz etmektedir: • Feminist bakış açısının kabulü ve toplumsal cinsiyet ilişkilerine odaklanmak • Gündelik yaşam ve kişisel deneyimlere verilen önem • Araştırmacı ve araştırılan arasındaki hiyerarşinin reddedilmesi • Toplumsal cinsiyet ilişkilerinde eşitlikçi değişimleri hedefleyen eyleme dönük bir araştırma stratejisi

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyılda İngiliz yazar Mary Wollstonecraft kadın hareketinin ilk önemli yapıtı olan A Vindication of the Rights of Woman (Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi)’ı yazar. Fransız İhtilali Tarihi ve çocuk kitapları sığdıran Wollstonecraft, Aydınlanma C¸ağı’yla birlikte kadın haklarını gündeme getiren ilk kadın olarak tarihe geçer.

Yanıt Açıklaması: T. Moi hem cinsiyet-toplumsal cinsiyet ayrımının sorunlarını aşmak hem de toplumsal cinsiyete bir alternatif olmak için çok önemli bir kavram ile karşımıza gelmektedir: “Yaşanan Beden”. Moi’de bu kavram, belirli bir sosyo-kültürel bağlam içinde eylemde bulunan ve deneyimleyen fiziksel bir bedeni işaret etmektedir. Yaşanan beden, “durum-içindeki beden”dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, kadınların yalnızca ‘kadın’ olmaları nedeniyle maruz kaldığı ayrımcılığın adıdır. Toplumsal olarak kurgulanan toplumsal cinsiyet rolleri ve normlarından kaynaklanan, kişinin insan haklarını ihlal eden her türlü ayrımcılık, dışlanma ve engellenme durumudur. Doğru cavap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A'dır

Yanıt Açıklaması: Özel yaşam

Yanıt Açıklaması: Kadının bağımsızlığının önündeki en büyük engel, ailenin kız çocuğunu, bir başkasının koruyuculuğu ve yardımı olmadan yaşayamayacağı duygusu ile büyütmesidir.

Yanıt Açıklaması: 2014 yılında gerçekleştirilen ‘Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması’nda tokat atma, bir şey fırlatma, itme, tartaklama, saç çekme, yumrukla, bir cisimle vurma, tekmeleme, sürükleme, dövme, boğazını sıkma, bir yerini yakma, bıçak, silah gibi aletlerle tehdit etme ya da bunları kullanma fiziksel şiddet biçimleri olarak tanımlanmıştır. Araştırmaya göre ülke genelinde fiziksel şiddete maruz kaldığını belirten her 10 kadından yaklaşık 4’ü eşi veya birlikte olduğu erkeklerin fiziksel şiddetine maruz kalmıştır ve şiddet mağduru kadınların %68’i yalnızca fiziksel şiddete maruz kaldığını belirtmiştir. Aynı araştırmada ortaya çıkartılan çarpıcı bir başka sonuç da 18 yaşından sonra evlenmiş kadınlar arasında %31, 18 yaşından önce evlenen kadınlar arasında ise %48 oranında fiziksel şiddet yaşanmış olmasıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 17. yüzyılda yaşamış olan Aphra Behn, kadının edebiyatta var olmasında bir dönüm noktasıdır. Kocasının ölümü sebebiyle yazılarından para kazanarak yaşamını sürdüren, geçimini aklını kullanarak sağlamak zorunda olan bir kadındır. Kadın için zihin özgürlüğünün başladığı, kendi canı ne isterse onu yazabilme özgürlüğüne sahip olma olasılığının doğduğu gerçeği ile karşılaşırız. Böylece kadın olarak yazmak, bir zihin bozukluğu işareti olmaktan çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: İmançer ve İmançer (2001) televizyon reklamlarında kadın sunumuna özgü klişeleri irdeledikleri çalışmalarında şu kategorileri bulmuşlardır: Güzel, çekici ve genç birey klişesi, yaşlı kadın klişesi, evli ve anne kadın klişesi, meslekli kadın klişesi. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Roman yazma süresince bireyselden toplumsal yöne doğru bir yol izleyen Halide Edib, Kurtuluş Savaşı günlerini anlattığı Ateşten Gömlek ile kadının milli mücadelenin içindeki konumuna dikkat çeker. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kadınlar 20. yüzyıl öncesinde de başarılı eserler ortaya koymuş fakat görünür olamamışlardır. Sanat alanında uzun yıllar erkekler egemen olmuştur. Baskın olan eril değer sistemi, sanat eserlerindeki kadın figürünü cinsel kimliği ve ona atfedilen roller üzerinden sunmuştur. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sanat alanında olduğu gibi toplumsal alanda da iktidar mekanizmalarını eleştiren; imparatorluk, ataerkil aile yapısı,ordu, okul gibi kurumların yerleşik otoritesine karşı çıkarak; toplum dışına itilmiş yoksulların, ezilmişlerin, akıl hastalarının, sokak kadınlarının yanında yer almış olan sanat akımı Dışavurumculuktur. Halk sanatında, farklı uygarlıkların geleneksel sanatlarında, akıl hastalarının veya çocukların çizimlerinde olduğu gibi perspektif kurallarına ve çizim kurallarına uymayan betimlemeler; Dışavurumcu sanatın, kalıplara uymayan özgür sanat anlayışını besleyen kanallardır.

Yanıt Açıklaması: J. Kristeva da diğer düşünürler gibi, kadının ve bedeninin konumunu yine bedenleri aracılığıyla değiştirme önerileri getirmektedir. Ona göre, bu kültür içinde kadın bedeni, “abject”(aşağılık, iğrenç) bir nitelikle ötekileştirilmiştir. Oysa beden, özellikle anne bedeni, semiyotik (gösterge) olanla özdeştir. Semiyotik, bedeni dilin içine taşımakta, bedensel dürtüler, semiyotik ile dile girmekte ve karşımıza “konuşan bedenler” çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Halide Edip Adıvar'ın Hikâyeleri: Harap Mabetler (1911), Dağa Çıkan Kurt (1922), İzmir’den Bursa’ya (1963), Kubbeden Kalan Hoş Seda (1974). Diğer seçenekler yazarın roman türündeki eserlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Göçün mekânsal olarak gerçekleşme biçimine bakıldığında, karşımıza iç ve dış göç kavramları çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: II. Dünya Savaşı sonrasında Amerika Birleşik Devletlerinde kadın kimliğini (1945-1960 yılları arası dönemi) sorgulamaya açar. II. Dünya Savaşı tüm ülkeler açısından çok yıkıcı sonuçlara neden olmuştur; savaş sürecinde ve ardından erkekler cephede savaştıkları için ülkede gereken iş gücü kadınlar tarafından sağlanmıştır. Doğru cevap C'dir.