Yeni Toplumsal Hareketler

Yanıt Açıklaması: Sembolik etkileşimcilik kolektif davranışa dayanır ve Blumer’e göre sosyoloji de kolektif davranışı irdeler. Toplumsal dünya kolektif davranıştan ibarettir. Doğru cevap D‘dir.

Yanıt Açıklaması: Herbert Spencer toplumu evrim sırasında gittikçe karmaşıklaşan bir organizmaya benzetmiştir. Nasıl insan organizması bir sistem ise ve vücudun uzuvları bu organın parçaları iseler, toplum da parçalardan oluşan bir bütündür. Toplumun bütünü bir yapıyı oluşturur. Toplum içinde yer alan kurumlar bu yapının sağlıklı işlemesi için gerekli fonksiyonları yerine getirir. Spencer’e göre değişmenin kaynağı toplumun içindedir ve tüm toplumlar evrim sürecinden geçmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Radikal feminizm; kadınları özgürleştirmenin yolunun tamamen yeni bir düzenden geçmesi gerektiğini vurgulayan yaklaşımdır. Kadınların başarı kazanma yollarını erkeklerinkinden farklı organizasyonlarda aramaya yönelir. Bütüncül bir kadın bağımsızlığının bireysel değişimle mümkün olabileceğini savunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal hareketler kendilerini çevreleyen toplumdaki derin ve köklü değişimlerin sonucu olarak modern yaşamın artırdığı rasyonelleşmeye tepki olarak ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni toplumsal hareket kuramcılarına göre kimlik hareketleri, dışa vurumcu stratejileri işe koşarak egemen kültürde dönüşümü ve yeni toplumsal kimliklerin tanınmasını talep eder (Bernstein, 2002:86).  Bu süreçte kimlik ve toplumsal hareketle hareketin çevresi arasında çok boyutlu bir etkileşim söz konusudur. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal hareketlere yönelik ortak bir tanımın yapılması her ne kadar zor olsa da çeşitli toplumsal hareket örnekleri dikkate alınarak bir kavramsallaş- tırma yapılabilir. Toplumsal hareket örnekleri ara- sında şunlar sayılabilir (Crossley, 2002:1); • Kadın hareketi ya da feminizm, • İşçi hareketi ve ticaret birlikleri hareketleri, • Faşist hareketler, • Faşizm karşıtı, ırkçılık karşıtı hareketler, • Psikiyatri karşıtı ya da psikiyatrik çabalarlasorunlarını aşanların hareketleri, • Milliyetçi hareketler, • Dayanışma hareketleri, • Çevreci ya da yeşil hareket, • Kürtaj karşıtı ya da savunucusu hareketler, • Hayvan hakları hareketleri, • Barış hareketleri.

Yanıt Açıklaması: Patriyarka, eş zamanlı olarak erkeklere ve erkekliğe imtiyaz tanıyarak, kadınları ve kadınlığı aşağı gören ve kadınları erkek tahakkümü altına alan toplumsal organizasyon biçimi. Ataerkillik sözcüğü önceleri erkek aile reislerinin otoritesi üzerine kurulu toplumsal sistemleri tanımlamak için kullanılmıştır. Daha sonraları anlamı genişlemiş ve kadınların ikincil durumunu doğrudan kadının “biyolojik zayışığı”na bağlayarak, kadını sadece ev içi alana hapseden ve erkekleri de kamusal alana ait bireyler olarak niteleyen bir düşünce anlamını kazanmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Antropolog Matthew Guttman, yeni cinsiyet çalışmalarında “erkeklik” teriminin kullanımları üzerinde dururken bu kavramı dört farklı gösterge alanını belirlemektedir: 1. Erkek kimliği 2. Erkeklik 3. Erkeksi nitelikler 4. Erkeklik rolleri Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: a. Gönüllü-istenir kimlikler: Katolik, kulüp üyeliği, demokrat-cumhuriyetçi, feminist, arkadaş, eş, anne-baba, öğrenci. b. Gönüllü-istenmez: Alkolik, bağımlı, eşcinsel, sigara kullanan. c. Gönülsüz-istenir: Afro-Amerikan, kızerkek evlat, Hispanik, Yahudi, erkek, kadın. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni toplumsal hareketlerin grupları, grup gibi davranmayan, belli temalar etrafında bir araya gelmiş topluluklar lehine hareket eden sosyo-ekonomik gruplardır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de Cumhuriyet Projesi ile yeni bir top­lum yaratmak amaçlanmıştır. 1927’de yapılan ilk nüfus sayımına göre nüfusun % 80’den fazlası kır­sal kesimde yaşamaktaydı. Köylülüğün çözülmesi planlanmadan ortaya çıkan bir dizi süreci içerdi. 1950’lerden beri köylüler kent­lere göç etmekte ve gecekondu mahalleleri oluş­turmaktadır. Bu durum planlanmamış, ancak bir sonuç olarak ortaya çıkmıştır. Yeni kentlerde göre­ce farklılaşmış sanayi ve iş bölgeleri yanı sıra apartmanlaşmış geniş konut alanları da ortaya çıkmıştır. Evler ve iş yerleri birbirlerinden uzaklaştıkça insan taşımacılığı önemli bir sorun haline gelmiştir. Ör­neğin, İstanbul’da apartman tipi konutlarda otu­ranlar ile gecekondularda oturanlar özel arabalara karşı dolmuş ve minibüs taşımacılığını geliştirmiş­tir. İstanbul trafiğine son çözüm olarak ise metrobüs taşımacılığı devreye girmiştir. Bu unsurlar et­kileşim halinde yeni kentlilerin zaman bilincini ve çalışma alışkanlıklarını biçimlendirmiştir. Buna göre doğru yanıt E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Üçüncü Dünya Feminizmi, Batı toplumları dışında yaşayan ve dünyadaki kadın nüfusunu oluşturan çoğunluk kadınları ya da Batı’daki siyahi kadın hareketini işaret etmek için kullanılır. Bu akımın en temel eleştirilerinden biri ırk sorunsalıdır. Bu çerçevede siyahi kadınlar, batılı feminizmler içinde temsil edilen kadının evrenselleştirildiğini ve bu durumun sanki  bütün kadınları temsil edercesine ele alındığını belirtmişlerdir. Sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: KAMER: 1997 yılından beri Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin 23 ilinde kadının insan hakları konusunda çalışan bir kadın örgütüdür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Huntington kültürel homojenleşme yerine “uygarlıklar çatışması” dönemine girdiğimizi öne sürmüştür. Uygarlıkları kültürel/dinsel özelliklerine göre kategorilere ayırmış; uygarlıkların çoğunun modernleşmek istediğini ama Batılılaşmak istemediğini iddia etmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal hareketler oldukça genel bir sınıflandırmayla ve daha çok amaçları bakımından dört grupta ele alınabilir. Bu gruplandırmaya göre başlıca toplumsal hareket türleri barış hareketleri, çevreci hareketler, işçi hareketleri ve ifade özgürlüğü-demokratik hareketlerdir.

Yanıt Açıklaması: Gönüllü kimlik bireyin kendisinin seçtiği kimlik, istenmez kimlik ise olumsuz olduğu düşünülen kimliktir. Gönüllü-istenmez kimliklere bazı örnekler: Alkolik, bağımlı, eşcinsel, sigara kullanan.

Yanıt Açıklaması: YTH, özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası egemen olan “eski paradigma”dan konular, ilgileri, değerleri ve hareket biçimleri açısından farklılıklar gösteren “yeni paradigma”dan kaynaklanmaktadır. Eski paradigmanın egemen olduğu dönemde Batı Avrupa’da, ekonomik büyüme, refah dağılımı ve güvenlik, politikanın başat konuları olmuştur. YTH’de ise bu konuların yerini baskın kolektif aktörler, kurumsallaşmış baskı grupları ve siyasal partiler almıştır. YTH’de toplumsal ve siyasal çatışmaların çözüm mekanizması kolektif pazarlıklar, parti rekabeti ve temsili hükümettir. Özellikle Avrupalı otoriteler tarafından günümüzde yaşanan toplumsal hareketlerin geçmiştekilerden köklü farklılıklar içerdiği ileri sürülmektedir. Bu bağlamda geliştirilen Yeni Toplumsal Hareketler Kuramı, 1970’lerin post-yapısalcı ve post-Marksist eğilimlerinden kaynaklanmıştır. Toplumda gözlenen çatışma ve hareketlerde ekonomik ve politik sorunlara odaklanan eski politikalardan farklı olarak eşitlik, farklılık, katılım ve kimlik inşasını esas alan yeni bir kimlik politikası söz konusudur. YTH, liberal siyaset kuramına göre özel ve kamusal biçimindeki sınıflandırmaya uymamakta ve üçüncü bir ara kategoriye, kurumsal olmayan siyaset alanına yerleşmektedir. Sınıf çözümlemesine dayalı eski hareketlerden farklı olarak yeni orta sınıfın gelişimi ve küçük burjuvazi YTH’nin ortaya çıkışında yaşamsal öneme sahiptir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Kadın hareketi kavramı, kadınların, toplum içindeki konumlarını kadınlar lehine değiştirme ve iyileştirme projesi etrafında seferber edimesini anlatır. Bu terim sıklıkla “Kadınların O¨zgürleştirme Hareketi” ile aynı anlamda, 1970’lerden sonraki feminizmi tanımlamak için kullanılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal kontroller zayıfladığında, ahlaki ve siyasal kısıtlamalar ortadan kalktığında anomi ortaya çıkar. Anominin sözcük anlamı normsuzluktur. Durkheim’a göre anomi oldukça önemli boyutlarda bir toplumsal düzensizlik potansiyeline sahiptir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Inglehart (1990), toplumsal değişme ile kimlik arayan davranışlar arasındaki ilişkinin postmodernizmin dört özelliğinden kaynaklandığını öne sürer (aktaran Johnston, Larana ve Gusfield,1999:139); • Maddi zenginlik, • Aşırı bilgi yüklemesi, • Alternatif kültürel çeşitliliğin birey üzerinde yarattığı karmaşa, • Sistemin bireyin kendini tanımlaması için kurumsal temelli ve kültürel normatif alternatifleri sağlama konusunda yetersizliği.Doğru cevap D'dir.