Yeni Toplumsal Hareketler

Yanıt Açıklaması: Marx liberal görüş açısından ön plana çıkan bireye karşılık toplumsal olanı ortaya koymuştur. Maddeci tarih görüşüne da­yanan diyalektik yaklaşımıyla diğer evrimci yakla­şımlardan ayrılır. Ona göre toplumsal değişmenin temel nedeni sınıf çatışmalarıdır. Sınıflar toplumlardaki farklı üretim biçimlerine bağlı olarak ortaya çıkar. Üretim güçleri ile üretim ilişkileri üretim bi­çimlerini oluşturur. Marx’a göre üretim güçleri ile üretim ilişkileri arasındaki çatışma insanların ira­deleri dışında meydana gelir. İnsanların ideolojileri maddi hayat tarafından biçimlenir. Bu bağlamda II. ve III. Karl Marx'ın görüşleri arasında yer alır. I. ise "Yapısal-Fonksiyonalist Yaklaşımlar"ın temsilcisi Talcott Parsons'ın görüşüdür. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1960’lardan sonra ortaya çıkan kuramsal tartışmalarda iki temel gruptan söz edilebilir. Bunlardan ilki Charles Tilly ve Anthony Oberschall’ın öncülük ettiği kaynak hareketliliği kuramına dayalı yaklaşımdır. Bu yaklaşımda toplumsal hareket politik sistemde konumlanabilmek için bir araya gelmiş bireylerin rasyonel davranışları olarak açıklanır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal ölçekteki hareketlere ilişkin ilk sistematik yaklaşım olarak görülebilecek “kalabalıklar’’ kuramının en önemli temsilcisi Gustave Le Bon'dur.

Yanıt Açıklaması: Bauman (2006: 93) “insanın yaşamak için mi tükettiği, yoksa tüketebilmek için mi yaşadığı” soru- sunu sormamız gerektiğine vurgu yapar ve tüketim toplumu kültüründeki insanı şöyle tanımlar: “Tüketiciler toplumundaki tüketiciler için hare- ket halinde olmak, aramak, bulamamak, daha doğrusu henüz bulmamış olmak, marazi bir du- rum değil, bir mutluluk vaadidir; belki de mut- luluğun kendisidir. Onlarınki varışı bir lanete dönüştüren umutlu bir yolculuktur... Tüketim oyunu ele geçirme, mülk edinme hırsı ya da mad- di, somut anlamda servet biriktirme değil, yeni bir şeyin ve önceden bilinmeyen bir duygunun verdiği heyecan aşkına oynanır. Tüketiciler her şeyden önce, heyecan derleyicileridir; onlar, şeyle- rin ancak ta^li ve ikincil anlamda koleksiyoncularıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal hareket örnekleri arasında şunlar sayılabilir (Crossley, 2002:1); • Kadın hareketi ya da Geminizm, • işçi hareketi ve ticaret birlikleri hareketleri, • faşist Iareketler, • faşizm karşıtı, ırkçılık karşıtı hareketler, • psikiyatri karşıtı ya da psikiyatrik çabalarla sorunlarını aşanların hareketleri, • milliyetçi hareketler, • dayanışma hareketleri, • çevreci ya da yeşil hareket, • Kürtaj karşıtı ya da savunucusu hareketler, • hayvan hakları hareketleri, • barış hareketleri

Yanıt Açıklaması: Reformcu Hareketler toplumda belirli alanlarda kısmi değişimi hedeflerler. Değişimi savunucu ya da engelleyici olabilir. Kadın özgürlüğü hareketi buna örnektir. Tersi bir örnek de kürtaja karşı dinî grupların yürüttüğü kampanyalardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni toplumsal hareketler kavramı 1970’lerin ortalarından beri gelişmekte olan barış hareketleri, feminist hareketler, çevre hareketleri ve yerel özerklik hareketlerini açıklamaya çalışan kuramcılar tarafından geniş kabul görmüştür.

Yanıt Açıklaması: Hareketleri kör inançların ve sürü psikolojisinin sonucu olarak gören kalabalıklar yaklaşımının karşıtı olan rasyonel tercih kuramı, hareketleri bireylerin rasyonel eylemlerinin tezahürü olarak açıklar. Bu kurama göre bireyler rasyonel aktörlerdir ve katılacakları eylemlerin maliyet ve yararlarını hesaplayarak kendileri için olabildiğince çok yarar sağlayacak olanı tercih ederler.

Yanıt Açıklaması: Simmel'e göre modernite bireyleşme olmadan gerçekleşemez. Geleneksel toplumlarda bireyler daha ziyade aile ve hısım-akraba bağlantıları içinde sosyalleşirken, moderniteyle birlikte bireyler bağlantı kurmak istedikleri grupları akılcı bir biçimde seçmeye başlamıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkasının kurucusudur. Muhiddin, Cumhuriyet’in ilanından önce, cumhuriyet rejimini kadın haklarının alınması için çok uygun bir zemin olarak görmüştür. 1923 yılında kurulan Kadınlar Halk Fırkası programında kadınların milletvekili, hatta asker olması talepleri yer alsa da, bu talepler aşırı bulunduğu için, parti kapatılır.

Yanıt Açıklaması: Ortadoğulu feministler hegemonik bir güç olarak Şarkiyatçılığı göstermişlerdir. Baskılanmayı sömürgeciliğin bir uzantısı olan Şarkiyatçılık bağlamında ele alırlar ve Üçüncü-Dünya kadının tek tipleştirildiğini ve feminist metinlerdeki analizlerin eşitsizlik temelinde sömürgeci bir söylem yarattığını belirtirler. IV. maddede verilen ifade ise, liberal feminizmin özelliğidir. Dolayısıyla, doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: “Toplumsal Hareket’’ kavramsalını ilk olarak Lorenz Von Stein, siyasal mücadele bağlamında kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: YTH’yi, eskisinden ayıran, ekonomik boyuttan çok kimliğe dayalı olması, kültürel eşitsizliği kendine temel alması, ulusüstü oluşu, kısa sürede gerçekleşiyor oluşu, herhangi bir din, ırk, sınıf ve ideolojiye indirgenmemesi, aktörlerinin varlıklı ve eğitimli olması gibi özelliklere sahip olmasıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir harekette ve bu hareket bağlamında yapılan eylemlerde kimliğin rolünün dört aşaması şöyle ifade edilebilir (Poletta ve Jasper, 2001:286); • Kolektif iddia ve taleplerin oluşturulması • Hareket için aktivistlerin, gönüllülerin toplanması • Strateji ve taktiklere ilişkin kararların alınması • Hareketin sonuçlarının ortaya çıkması   Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Alan yazında, yeni toplumsal hareketlere yönelik yeni protesto hareketleri, yeni politikalar, yeni popülizm, neoromantizm, antipolitik, Ortodoks olmayan siyasal davranış, düzensiz politikalar gibi kavramlar kullanılmıştır. Bu kavramlarda, yaşanan kırılma ve devamsızlık vurgulanırken yeni çatışmalar teamüle uymayan biçimde tanımlanmaktadır. Ancak daha kapsayıcı bir tanımlama olarak yeni politikalara göndermede bulunan “ alternatif hareketler ” kavramı kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Samuel Huntington kültürel homojenleşme yerine “uygarlıklar çatışması” dönemine girdiğimizi öne sürmüştür. Uygarlıkları kültürel/dinsel özelliklerine göre kategorilere ayırmış; uygarlıkların çoğunun modernleşmek istediğini ama Batılılaşmak istemediğini iddia etmiştir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kadın emeği kavramınin feminist çalışmalarda kullanılmaya başlanması, 1980’li yılların ortalarına rastlar. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Politik süreçler kuramına göre toplumsal hareketlerin üç temel bileşeni vardır: İsyan bilinci, örgütsel güç ve politik fırsatlar. İsyan bilinci şu şekilde ifade edilebilir; toplumda bazı kişilerin sıkıntı ve şikâyetleri olur ve adaletsizlik algısına dayanan bu şikâyetler sisteme yöneliktir. Ortaklaşa bir adaletsizlik algısı ve bilinci oluştuğunda bu bireyler toplumsal hareket katılımcılarına dönüşürler. Hareketlere katılanlar hedeflerini rastlantısal seçmezler. Toplumsal hareketler politik sistemin öne çıkardığı şikâyetler ekseninde ortaya çıkar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kaynak hareketliliği kuramı da toplumsal hareketlere katılanların rasyonel davranan bireyler olduğu düşüncesini benimser. Kurama göre bir toplumsal hareketin katılımcılarının, hareketin başarısı için gerekli olan, belirli düzeyde siyasal ve ekonomik kaynağa sahip olmaları gerekir. Doğru cevap E’dir

Yanıt Açıklaması: Yeni toplumsal hareket kuramına ilişkin dört önemli kuramcıyla birlikte dört ülke ve gelenekten söz edilebilir; Manuel Castells (İspanya), Alaine Touraine (Fransa), Alberto Melucci (İtalya) ve Jurgen Habermas (Almanya). Doğru cevap A'dır.