Yeni Toplumsal Hareketler

Yanıt Açıklaması: Toplumsal hareketler uzun süredir var olsa da çağdaş hareketler 1960’larda doğan vizyonlara çok şey borçludur (Dirlik, 2008: 73). Kuramcıların ortaklaşa vurguladıkları nokta da yeni toplumsal hareketlerin (YTH) yeni bir dönemi temsil ediyor olmasıdır (Crossley, 2002:150). Söz konusu yeni dönemin başlangıcı olarak 1960 ’lar gösterilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gönülsüz kimlik, özgür seçimi gerektirmeyen, başkalarının bireyi kategorize etmesiyle oluşan kimliklerdir. Gönülsüz-istenir kimliklere bazı örnekler: Afro-Amerikan, kız-erkek evlat, Hispanik, Yahudi, erkek, kadın.

Yanıt Açıklaması: Bu kavramı ileri süren sosyolog Weber’dir. Weber’e göre karizma bir insanın sıradan insanlardan ayrı bir yerde durmasını ve insanüstü ya da istisnai güçler ve niteliklerle donatılmış olarak görülmesini sağlayan kişilik özelliğidir. Bir insan bu olağanüstü özellikleri sayesinde lider olarak kabul edilir. Karizmatik lider kavramı din ve siyaset sosyolojilerinde yaygın biçimde kullanılmaktadır.  Tarihte önemli kişiler ve karizmatik liderler de toplumsal değişmede önemli rol oynamıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1960'ların sonunda Amerikalı sosyologlar tarafından toplumsal hareketlerde bireylerin yeni kimlik ve yaşam tarzlarının tanınıp kabul görmesi talebi ön plana çıktığı vurgulanmıştır.

Yanıt Açıklaması: D'Emilio bireylerin özel yaşam alanına olanak tanıyan kentleşme ve endüstrileşmenin yeni toplumsal hareketlerdeki yeni kimlik oluşumuna etkili olduğunu öne sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Smelser’e göre kolektif davranış biçimleri ve ilgili oldukları sistem elementleri farklı açıdan değerlendirilmektedir. Buna göre kolektif bir davranış biçimi olarak düşmanca davranışların ilgili olduğu sistem elementi örgütlenmedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal hareketlere ilişkin kuramsal ve araştırmaya dayalı oldukça geniş bir alan yazın mevcuttur. YTH’ye ilişkin olarak geliştirilmiş iki rakip yaklaşım söz konusudur; bunlar kaynak hareketliliği ve kimlik yönelimli paradigmalardır. Kimlik yönelimli paradigma için en geniş kuramsal çerçeveyi Alaine Touraine oluşturmuştur. Touraine, YTH’nin kendilerine diğer bir deyişle hareketlere ve ideolojilerine ilişkin yorumsamacı yaklaşımına dikkat çekmektedir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Hegemonik erkeklik, küçük bir grubun erkeklik oluşumlarını, ideallerini ve pratiklerini nasıl yönettiği ve bunları dayattığıyla ilgilidir. Hegemonik erkeklik diğer erkek ve kadınları etkisi altına alsa da, onlar tarafından değiştirilebilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bireylerin kendi durumlarını başka gruplarla, kendi geçmişleriyle ya da gelecekleriyle karşılaştırarak değerlendirmelerde bulunmaları ile ortaya çıkan kolektif davranışları vurgulayan kuram Yoksunluk Kuramı'dır.

Yanıt Açıklaması: Talcott Parsons (1902 - 1979)Evrimci ve yapısal-fonksiyonalist kuramcılar arasında Amerikalı sosyolog Parsons öne çıkmak- tadır. Ona göre toplumsal değişme basitten kar- maşığa doğru giden normal bir toplumun evrimi- dir. Weber’den aldığı toplumsal eylem kavramını Durkheim’dan aldığı toplumsal kurum kavramı ile uzlaştırmaya çalışarak kendi kuramını geliştir- miştir. Herhangi bir bireyin toplumsal eylemleri, içinde yaşadığı toplumun kurumları çerçevesinde ortaya çıkar. Birey bu çerçevede tercihler yapmak zorunda kalır. Bir toplumsal sistemde fonksiyonla- rın ayrışması neticesinde yapısal farklılaşma mey- dana gelir. Ancak bu farklılaşmanın kültürel sis- temin yardımı ile bütünleşmeye gitmesi beklenir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mutlak yoksulluk Bireyin geçimini sağlayabilmek için ihti- yaç duyduğu kaynaklardan yoksun kaldığı bir duruma işaret eder. Uluslararası araş- tırmalar, geçim düzeyiyle ölçülen toplam yoksulluk düzeyinin çok yüksek olduğunu gösterirken, bazı araştırmalar düşük gelirli ülkelerde yaşayanların neredeyse yarısının mutlak yoksulluk koşullarında olduklarını öne sürmektedir Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: ABD’de 1990’lı yıllarda başlayan Üçüncü Dalga feminist hareket, öncelikli olarak kadınlara yapılan taciz konusunu  ele almıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1970’li yılların sonunda IMF ve Dünya Bankası’nın katkılarıyla neoliberal ekonomi politikaları az gelişmiş ülkelerin büyük bir kısmına sıçramıştır.Türkiye’de de bu model Ocak 1980’de önemli bir borç krizi sırasında IMF ve Dünya bankası ile yapılan anlaşmalar ile uygulamaya konmuş ve alternatifsizlik söylemi içinde devam etmiştir. Neoliberal küreselleşme derinleşmiş ve yaygınlaşmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Psikoloji ve sosyoloji alanlarında çeşitli yaklaşımlarda ele alınan kimlik olgusu 1940’larda Erikson’un öncülüğünde sosyal bilimlerde kullanılmaya başlanmış, kuramlaştırma çabaları gözlenmiş ve deneysel araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Kadın-erkek farklılıkları konusuna edebiyat alanı dışından yaklaşan Fransız feministi Simone de Beauvoir’in (1908-1986), 1949 yılında yayınladığı İkinci Cinsiyet (Le deuxième sexe, Fransızca parçalar olarak 1947, İngilizce çeviri, 1953), aynı zamanda Marksist/Sosyalist feminizmin klasiklerinden biri olarak da sayılır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişmeyi etkileyen teknoloji, ekonomi ya da kültüre bağlı bir ya da birden fazla etmen düşüncesini yeterli bulmayan aksiyonalist yaklaşıma göre, değişme için bütün bu etmenlerden ziyade sosyal aktörlerin aksiyonları gereklidir. Başka bir ifadeyle, bu yaklaşıma göre toplumsal değişme toplumsal hareketler neticesinde gerçekleşebilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: ABD’li feminist Betty Freidan’ın Feminine Mystique (1963) adlı çalışması ABD’li kadınların II. Dünya Savaşı sonrasındaki toplum içindeki mutsuzluklarının bir göstergesi olarak görülmektedir. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kolektif kimlik; sınıf, din, cinsel tercih gibi bir grubun sınırlarına, ilgilerine ve özgünlüklerine ilişkin bir ortak algıdır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Demokratikleşme geliştikçe toplumsal hareketler de artar. Bu ilişkinin ikinci aşamasında yeni başlayan bir demokratikleşme süreci söz konusudur ve kampanyalar, repertuvarlar ya da MBSB gösterileri toplumsal hareketlerle benzerlik gösterir ancak toplumsal hareket kampanyaların, repertuarların ve MBSB gösterilerinin olgun bir birleşimi değildir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kamusal kimlik: Dış kamunun toplumsal harekette yer alan aktörlerin kendileri hakkında düşünmelerine yol açan etkilerini kapsar.