Yeni Toplumsal Hareketler

Yanıt Açıklaması: Kimlik krizi kavramını ilk ortaya koyan Danimarka kökenli Alman psikolog ve psikanalist Erik Erikson'dur.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal nitelikli hareketlerin, protestoların ve devrimlerin altında yatan temel eylem, mücadeleci/ kavgacı kolektif davranıştır.

Yanıt Açıklaması: Modern sosyal yaşamı modernite öncesi sosyal yaşamlardan ayıran en önemli özelliği dinamik oluşudur. O halde modern toplumu dinamik yapan nedir? Modern toplum her şeyden önce zaman ve mekân ayrışmasına işaret eder. Modernite öncesi toplumlarda zaman ve mekân insanların günlük yaşamlarını idâme ettirdikleri yer ile sınırlıydı. Bilimin gelişmesi, evrensel bir takvim sisteminin icadı ve standartlaşmış zaman dilimleri modern toplumun modern öncesi toplumlardan temel farkını oluşturur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Calhoun, “19. yüzyıl Başlarının Yeni Toplumsal Hareketleri” başlıklı nükteli bir makale ile YTH kavramsallaştırmasına eleştirel yaklaşmıştır. 19. yüzyılda etnik azınlık kadın ve işçi hakları ile dinsel canlanışa yönelik düzenli bir biçimde yürütülen hareketlerin de özerklik ve kimlik taleplerini vurguladığını öne sürerek toplumsal hareketlerin yaygınlaşmasının moderniteye özgü olduğunu ve özel bir açıklama gerektirmediğini belirtmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Özellikle Avrupalı otoriteler tarafından günümüzde yaşanan toplumsal hareketlerin geçmiştekilerden köklü farklılıklar içerdiği ileri sürülmektedir. Bu bağlamda geliştirilen Yeni Toplumsal Hareketler Kuramı, 1970’lerin postyapısalcı ve postMarksist eğilimlerinden kaynaklanmıştır. Toplumda gözlenen çatışma ve hareketlerde ekonomik ve politik sorunlara odaklanan eski politikalardan farklı olarak eşitlik, farklılık, katılım ve kimlik inşasını esas alan yeni bir kimlik politikası söz konusudur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Batı toplumlar bağlamında toplumsal hareketlerin kaynağı Fransız devrimine ve kalabalıkların olumsuzluklara karşı gösterdikleri tepkilere kadar dayandırılmaktadır. Ancak, modern toplumsal hareketlerin gelişim sürecinde 19. yüzyılın ikinci yarısı bir başlangıç noktası olarak kabul edilmektedir. Toplumsal hareket kavramı kolektif amaca dayalı, organize ve süreklilik sergileyen davranış biçimi olarak tanımlandığında bu başlangıç noktası anlamlı görünmektedir. 19. yüzyılın ikinci yarısından önce de birçok toplumsal nitelikli eylem yaşanmıştır ancak modern anlamda toplumsal hareketler 19. yüzyılın ortasında görülmeye başlanmıştır. Doğru cevap B’dir

Yanıt Açıklaması: Kimlik konusunda çok sayıda farklı yaklaşım geliştirilmiştir. Genel kabul görmüş tek bir yaklaşımdan söz edilemez. Bu nedenle kimliğin tanımlanmasına ilişkin yaklaşımları değerlendirerek, ortak noktaların üzerinde durmak yararlı olacaktır. Kimlik tartışmaları temelde iki geleneğe ayrılabilir (Marshall,1999:405): a. Psikodinamik yaklaşımlar ve b. Sosyolojik yaklaşımlar Buna göre doğru yanıt E seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Entosantrik yaklaşım, bir olayın ya da olgunun başka toplumlardaki yapılanma ya da uygulanma biçiminin, kendi toplumdakinden daha geri olduğunu varsaymak anlamında kullanılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni toplumsal hareket kuramına ilişkin dört önemli kuramcıyla birlikte dört ülke ve gelenekten söz edilebilir; Manuel Castells (İspanya), Alaine Touraine (Fransa), Alberto Melucci (İtalya) ve Jurgen Habermas (Almanya). Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji alanında kolektif kimlik, toplumsal hareket kuramlarından olan kaynak hareketliliği ile politik süreçler yaklaşımlarında hareketlerin ortaya çıkışı, devam etmesi ve etkileri gibi değerlendirmelerdeki boşlukların doldurması açısından önem taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Fransız feminizminin bir başka önemli özelliği ise, 1968 öğrenci hareketlerinden sonra oluşan ve daha çok Marksist ve Maoist fikirlerden beslenen sol eğilimli bir ortamda özellikle Avrupa’daki felsefe akımlarının etkisinde filizlenmiş oluşudur (Moi, 1985: 95). Ayrıca Fransız feministler Fransız felsefeci Jacques Derrida’dan ve Jacques Lacan’dan etkilenmişlerdir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hegemonya: Baskın gruplar tarafından farklı güç formlarının (toplumsal cinsiyet, ırk, sınıf ve cinsellik gibi) elde tutulması ve kullanılması. Feministler için en güçlü hegemonya biçimlerinden biri ataerkillik olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Inglehart (1990), toplumsal değişme ile kimlik arayan davranışlar arasındaki ilişkinin postmodernizmin dört özelliğinden kaynaklandığını öne sürer (aktaran Johnston, Larana ve Gusfield,1999:139); • Maddi zenginlik, • Aşırı bilgi yüklemesi, • Alternatif kültürel çeşitliliğin birey üzerinde yarattığı karmaşa, • Sistemin bireyin kendini tanımlaması için kurumsal temelli ve kültürel normatif alternatifleri sağlama konusunda yetersizliği. Buna göre D seçeneğinde verilen ifade bu özelliklerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişme düşüncesinin ortaya çıka­bilmesi için tarih akışının bir birikimle sonuçlan­ması ve nitelik değiştirmesi gerekmiştir. Avrupa’da Rönesans ile ortaya çıkan, insanların kaderlerine hâkim olabilecekleri fikri, insanları gerçek anlam­da tarihin öznesi konumuna getirmiştir. Bu fikir, Fransa’da gelişen Aydınlanma ve İngiltere’de başla­yan Endüstri Devrimi ile de pekişmiştir. Bu bilgilere göre doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Markoff günümüzde bilinen anlamıyla toplumsal hareketlerin 18. yüzyılın sonlarında İngiltere'de filizlenmeye başladığını öne sürmektedir. 18. yüzyıldaki ekonomik değişime koşut olarak toplulukların piyasadaki iletişimi ve birbirleriyle bağlantısı güçlenmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Erik Erikson (1902-1994) Danimarka kökenli Alman psikolog ve psikanalist. Sosyal gelişim kuramını geliştirmiştir. ‘Kimlik krizi’ kavramını ilk ortaya koyan bilim adamıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeni toplumsal hareket kuramcılarına göre, kolektif davranış biçimlerinde gözlenen köklü dönüşümlere toplumsal yapıdaki dönüşümler yol açmıştır. Yeni yapıyı Touraine (1981) postendüstriyel, Melucci (1996) enformasyon, Castells (1997) ağ toplumu olarak adlandırmışltır.

Yanıt Açıklaması: 1989 sonrası döneme ait sistem karşıtı potansiyele sahip hareketlere örnek olarak uluslararası terör hareketi, kimlik hareketi, yeni-Luddite hareketi ve yerli hareketi, küreselleşme karşıtı hareket, etnik ve dinsel hareket, dünya çapındaki kitlesel göç hareketi, radikal çevre hareketi vb. verilebilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dünya kültürü kuramı küresel meta, insan ve kültür dolaşımı zincirlerini analiz eder. Küreselleşme sürecinde gerek malların, gerekse insanların dolaşımını görürüz. Küreselleşme sürecinde ürünlerin olduğu kadar bilginin, enformasyonun, değer ve düşüncelerin yanı sıra insanların dolaşımını görürüz. Örneğin; Türkiye’ye yönelik düzensiz göç küresel bir sorundur. Küresel çaptaki enformel iş ve ticaret faaliyetleri uluslararası nüfus hareketlerini etkilemekte, Türkiye de bundan payını almaktadır. Dünya kültürü kavramı meta dolaşımı ve insan dolaşımı süreciyle, uluslararası finans ve banka sistemiyle, iletişim ağıyla, uluslararası kurumsallaşmalarla (Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası Çalışma Örgütü, Dünya Bankası, Dünya Satranç Federasyonu gibi) ve küresel popüler kültür ile bireylerde ulus ötesi yeni bir bilinçlenme düzeyine işaret etmektedir. Üstelik bu kültür dinamiktir. Sürekli oluşum ve yenilenme halindedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kentlerdeki tepkisel hareketler üç konu etrafında şekillenir (Buechler, 1995:443); a. Bazı talepler devlet tarafından temin edilen kolektif tüketim biçimlerine odaklanır, b. Bazı talepler kültürel kimliğin önemine odaklanır, c. Bazı talepler ise öz yönetim ve özerk karar almaya odaklanır.