Kent Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Çoğulcu paradigmaya göre, modern toplumlarda devleti anlamak için bireyler ve birey temelli grupların devleti etkilemek için verdikleri mücadelelere odaklanmamız gerekir. Kaçınılmaz sonuç, devlet tartışmasının demokrasi sorunuyla birlikte ele alınmasıdır.

Yanıt Açıklaması: C¸ağlar Keyder ve Ayşe O¨ncü’nün "İstanbul ve Dünya Kentleri Kavramı" (1993) adlı çalışmasında ölçüm kriterleri olarak İstanbul’un nüfusu, vergi gelirleri, toplu konut yapısı, uluslararası bankalar ve beş yıldızlı otelleri incelenmiştir. Bu kriterler temelinde Keyder ve O¨ncü İstanbul’da küreselleşme dinamiklerini irdelemişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal düzen ve kontrolün sağlanmasına yönelik işlevler: - Baskı araçları (polis ve zabıta hizmetleri). - Olağanlaştırmaya yönelik hizmetler (işsizlik yardımı). - Meşruiyetin sağlanmasına yönelik görevler (katılım, sosyal yardımlar).

Yanıt Açıklaması: Harvey’e göre, Keynesçi programın çöküşünün yarattığı değişimin temelinde küçülen piyasaların, işsizliğin, meka^nsal kısıtlardaki ve küresel işbölümündeki hızlı değişikliklerin, sermaye hareketinin, işyeri kapatmaların ve teknolojik-mali yeniden yapılanmanın bir bileşimi yatmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1844 yılında, İngiltere’de işçi sınıfının yaşam koşullarını irdeleyen Friedrich Engels (1845:1996), büyük şehirlerin kenar mahallelerinde yoksulların yaşamının ayrıntılı ve çarpıcı bir tanımını vermektedir. Bu çalışmasında, yoksulların kötü barınma koşullarını, kirlenmiş mahallelerini ve hijyen eksikliğini, gıda ve giyim gibi temel ihtiyaçlarının eksikliğini gösterir. Engels ayrıca, özel sadakaya bağımlı binlerce evsizden bahsetmektedir. Bir anlamıyla ilerleme ve modernleşme arayan, feodal bağlardan kaçanlar için bir umut sembolü olan şehir, diğer anlamıyla yoksul ve varlıklı insanları farklı kentsel mekânlarda yoğunlaştıran bir yer haline geliyordu. Engels, kapitalizmin kentsel mekânda nasıl işlediğini inceledi. Onun önemli katkılardan biri de, geleneksel toplumun çöküşünden sonra ortaya çıkan toplumsal sorunların önemini vurgulamış olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Marx, Weber, Durkheim ve Simmel kenti ayrı bir çözümleme nesnesi olarak ele alıp onu açıklamaya yönelik özel bir kuram geliştirmemişlerdir. Ancak üç kuramcı kenti tarım toplumundan endüstriyel kapitalizme geçiş sürecinde tarihi bir analiz nesnesi olarak ele almıştır. Bu tanım Weber’in düşüncelerinden bahsetmektedir.

Yanıt Açıklaması: Nüfus ve sağlık anketleri: a. nüfus ve sağlık anketleri, sağlık, bebek ölümleri, doğurganlık, doğum kontrol uygulamaları ve aile planlaması, gebelik sırasında sağlık olanaklarından yararlanabilme, aşı, anne ve çocukların sağlık merkezlerini kullanmaları, sağlık hizmetlerinden memnuniyet ve tedavi maliyetleri; b. eğitim düzeyi; c. kadın/erkek meslekleri; d. göç; e. temel hizmetlere erişim; f. içme suyu, elektrik, kullanma suyu kaynaklarına ve dayanıklı mal sahipliğine ilişkin verileri içerir.

Yanıt Açıklaması: Yapısalcı yaklaşımın yerel siyasete ilişkin en yetkin kuramcısı olarak Castells'i söyleyebiliriz.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kent yönetimlerine ilişkin olarak, yerel devlet, yerel nitelikli olan ya da yerel düzeyde etkinlik gösteren sermaye ve sivil toplum kuruluşları olarak adlandırılan çeşitli yapılanmalardan oluşan üç sektörlü bir model söz konusudur. “Yerel yönetim” kavramının bu tür bir oluşumu kucaklayamaması nedeniyle, yeni yapılanmaya verilen isim “yönetişim” olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Henri Pirenne’e göre Ortaçağda kentlerin gelişiminde ticaretin ortaya çıkardığı orta sınıfın rolü büyüktür.

Yanıt Açıklaması: Kutuplaşma ise, gelir ya da zenginlik dağılımı tablosunda en üstte ve en altta bulunan kesimlerin, orta kesimden daha hızlı büyüyerek orta kesimi daralttığı, nüfusun iki aşırı ucu arasındaki toplumsal farklılıkları keskinleştirdiği özgül bir eşitsizlik sürecidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yerel yönetişimde, kent yönetimlerine ilişkin olarak, üç sektörlü bir model ortaya çıkmıştır. Bu yeni kombinasyonun üyeleri, yerel devlet, yerel nitelikli olan ya da yerel düzeyde etkinlik gösteren sermaye ve sivil toplum kuruluşları olarak adlandırılan çeşitli yapılanmalardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Weber’ e göre, loncalar ekonomik ussallığın gelişmesini sağlayan birimlerdir. Loncalar sanayileşmenin ussal temellerinin atıldığı kentsel birimlerdir.

Yanıt Açıklaması: Roderick McKenzie varoluş mücadelesinin temelde konum veya mevkiye dayandığını öne sürmüştür. Mekânsal konum ancak ekonomik rekabet ve hayatta kalma mücadelesine dayanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Antik kentler iyi tanımlanmış politik imparatorluklar içinde kilit noktalar olarak tarihte yer aldılar. Babil, Atina, Roma, Mexico City, Pekin vb. gibi merkezi komuta şehirleri vardı. Diğer şehirler, kara veya su yolları aracılığıyla merkeze bağlıydı. Şehirlerin bilgi, güç, zenginlik ve kontrol gibi tüm kaynakların toplanma merkezi olmaları onların en önemli ortak yapısal özellikleriydi.

Yanıt Açıklaması: Cevap A

Yanıt Açıklaması: Cockburn’e göre yerel devlet kentsel düzeyde şu üç temel işlevi yerine getirmektedir; • Üretimin ve sermaye birikimin sürmesine yönelik işlevler. - üretim için gerekli ancak kendisi üretken olmayan kentsel altyapının sağlanması (ulaşım, altyapı, iletişim vb). - Üretimin organizasyon ve yeniden yapılandırılmasına yönelik hizmetlerin sağlanması (kent planlaması, kentsel yenileme vb.). - İnsan sermayesine yatırım yapılarak üretimde kullanılan vasıflı işgücünün sağlanmasına yönelik hizmetler (eğitim vb.). - Talebin yönlendirilmesine yönelik işlevler • Emek gücünün kolektif tüketim aracılığı ile sağlanmasına yönelik işlevler. - Günlük yeniden üretimin sağlanmasına yönelik hizmetler (kiralık konut vb). - Genişletilmiş yeniden üretime yönelik hizmetler (sağlık, eğitim, kültürel hizmetler vb.). • Toplumsal düzen ve kontrolün sağlanmasına yönelik işlevler. - Baskı araçları (polis ve zabıta hizmetleri). - Olağanlaştırmaya yönelik hizmetler (işsizlik yardımı). - Meşruiyetin sağlanmasına yönelik görevler (katılım, sosyal yardımlar).

Yanıt Açıklaması: Yaklaşık 13 milyon kişinin yaşadığı mega kentte sadece 2.1 milyon kişi ‘İstanbullu’ çıktı. ‘Sivas’ 681 bin kişiyle ilk sırayı aldı.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Simmel, kentleşmenin kültürel boyutları üzerinde yoğunlaşmış; “Metropol ve Zihinsel Yaşam” eserinde kentlerin bireysel bilinç üzerindeki etkisine odaklanmıştır. Metropolü para ekonomisinin merkezi olarak tanımlayan düşünüre göre, kent hayatında sinir uyarılarının yoğunlaşması farklı bir kişilik gelişimine yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bazı uzmanlar içinde bulunduğumuz dönemde hiper-çoğulculuk ile rejim kuramı arasında önemli bir benzerlik ve yakınlaşma görmektedir. Bu yaklaşımın önde gelen ismi Stone’a göre, kentler giderek karmaşık ve dağınıklaşmış bir güç yapısı tarafından belirlenmektedir. Doğru yanıt B'dir.