Kent Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Antik kentler Orta Doğu’da (Mezopotamya, Mısır) yaklaşık 6000 yıl önce, Hindistan’da İndus Vadisi, Çin’de, Girit şehirlerinin Minos uygarlığında yaklaşık 4000 yıl kadar önce ve Meksika’da yaklaşık 2300 yıl öncesinde bulunabilir. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Batı kentleri, bireycilik, vatandaşlık, yurttaş girişimciler, özerk yönetim, yasa, ussallık gibi özellikleriyle tarihsel olarak önemli kırılma yerleridir. Siyasi olma özelliği batı kentleri özellikleri arasında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Modern, çağdaş, yeni ve örnek bir kentin kurulması ve Cumhuriyetin başarılarının bu kentle simgeleştirilmesi Ankara'nın başkent seçilme kararında Cumhuriyet rejiminin kent ölçeğindeki amaçları arasındadır. Bunun dışında, İç Anadolu’nun gelişmesini sağlayarak bölgeler arası eşitsizliklerin giderilmesi, Cumhuriyet rejiminin mekânsal organizasyonuna ilişkin amaçları arasında, Avrupa ülkelerinin dışa bağımlı liman kentleri ekonomileri aracılığıyla kurduğu emperyalist denetimin kırılması ise birinci grup amaçlar arasında yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Neoliberal kentleşme dönemi 1980-2000 yıllarını kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Burada söz edilen süreklilik çok yönlüdür. Birincisi, ilkesel olarak Osmanlıların İslam ve Türklükten kaynaklı ilke ve adetleri kendi idari süreçlerinde devam ettirmeleridir.  İkincisi ise fethedilen şehirlerin var olan örf ve adetlerine yönelik hassasiyet ve bunları Osmanlı sistemini adapte etme uğraşısı ile ortaya çıkan sürekliliktir. Üçüncü olarak, süreklilik ilkesiyle anlatılmak istenen şehrin mimari unsurlarının ve yapılı çevrenin yakılıp yıkılması yerine olabildiğince tamir edilerek ve yenilenerek kullanılmasıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kat mülkiyeti, tek parsel üzerinde birden fazla kişinin bir araya gelerek gerçekleştirdikleri apartmanlarda, bir kat sahibi olmaları anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Cockburn’e göre üretimin ve sermaye birikimin sürmesine yönelik işlevler: - üretim için gerekli ancak kendisi üretken olmayan kentsel altyapının sağlanması (ulaşım, altyapı, iletişim vb). - Üretimin organizasyon ve yeniden yapılandırılmasına yönelik hizmetlerin sağlanması (kent planlaması, kentsel yenileme vb.). - İnsan sermayesine yatırım yapılarak üretimde kullanılan vasıflı işgücünün sağlanmasına yönelik hizmetler (eğitim vb.). - Talebin yönlendirilmesine yönelik işlevler

Yanıt Açıklaması: Bir şehir Müslümanlar tarafından fethedildikten sonra tüm ibadethanelerin camiye çevrilmes "kılıç hakkı" kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: Dünya/küresel kent meselesi Türkiye’de 1990’lı yıllardan sonra tartışılmaya başlanmıştır. 1992’de Çağlar Keyder tarafından gündeme getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı öncesinde kentleşme hızının düşüklüğü nedeniyle, sınırlı kaynakları olan yerel yönetimlerin karşı karşıya olduğu kaynak sorunları bir kriz yaratmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı toplumunda tasavvufi hayat gündelik yaşamın ve alışkanlıkların bir parçası idi.Tasavvufu, sadece mistik yani öbür dünyayla ilgili bir alan olarak tanımlamak ve anlamaya çalışmak şüphesiz Osmanlı toplumundaki yeri açısından tasavvufa ve sûfîliğe indirgemeci bir yaklaşım olur. Zira burada bahsi geçen dönem bu dünya ve öteki dünyanın günümüzdeki gibi birbirinden kopuk olarak algılanmadığı ve yaşanmadığı bilakis sufîliğin gündelik şehir hayatının, insanın fiil ve tasarruflarının bir parçası olduğu dönemdir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1973’ler sonrasında yeni belediyecilik akımlarının gelişmesi sırasında, belediyelerin merkezi hükümete karşı görev alanını genişlettiği tek sosyal işlev toplu konut girişimleri olmuştur, denilebilir. Gerçekte bu alan 1958 yılından sonra İmar ve İskân Bakanlığının kurulmasıyla, Merkezi Yönetime verilmiştir. Ama merkezi yönetimin bu konuda başarılı olduğunu söylemek olanağı yoktur.

Yanıt Açıklaması: İstikrarsızlık dönemi aşağıdaki alt dö- nemler itibariyle şöyle ifade edilebilir: 1991-1993 tarımsal desteklemede genişleme dönemi 1994-1995 daralma dönemi 1997-1998 yeniden genişleme dönemi 1999-2000 yeniden daralma dönemi.

Yanıt Açıklaması: 1963-1980 dönemi Türkiye tarımında küçük meta üreticiliğinin egemenliğini pekiştirdiği dönem olmuştur. 1963 yılında planlı ekonomiye yeniden geçişle birlikte tarımda “devlet desteğinde modernizasyon” diye ifade edilebilecek birim alana verimi artırmaya dönük tarımsal politikalar uygulanmaya başlanmıştır. Buna göre devlet bir yandan uygulamaya koyduğu verim artırıcı modern girdilere sübvansiyon sağlayıp kanal, baraj gibi alt yapı yatırımlarını gerçekleştirerek üreticileri maliyetler yönünden desteklerken, diğer yandan destekleme alımlarında yüksek fiyat vererek fiyatlar yönünden destek sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Farklı tanımlarda ortak olarak görülen vurgu, bir kentsel alanda yitirilen ekonomik etkinliğin yeniden kazanılması sosyal sorunların iyileştirilmesi üzerinedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Gecekondu ailesi, köyle kent arasında kalmış bir ailedir. Hem köyün hem de kenti birbiriyle çelişkili kültürel değerlerini taşıdığı için de mutsuz ve iki arada kalmış bir aile tipidir. Hem köy hem de kent ailesinin özelliklerini ve değerlerini taşır. Bir yandan köyde olduğu gibi evinin bahçesinde sebze, tavuk, ağaç yetiştirmeye uğraşırken, diğer yandan bir fabrikada işçi olarak çalışmayı ister.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı kaynakları, heterojen denilen, çeşitli grupların bir arada yaşadığı ve aralarında iletişim ve etkileşimi ifade eden örneklerle doludur. “Getto” denilen sadece bir gruba mahsus bölgeler hiçbir Osmanlı şehrinde gözükmemektedir. Oysa Avrupa şehirlerinin pek çoğunda özellikle Yahudiler için “getto” denilen mahaller söz konusudur. Bugün Toledo’da, Prag’ta, Paris’te “Yahudi Mahallesi” olarak gezilen yerler geçmişte, başka bir yerde oturmasına izin verilmeyen bir dinî unsurun mahalleleridir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı döneminde şehir idaresinde iktisadi-mali işleri "eminler-muhtesipler" idare etmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Son yarım yüzyılın kentsel yeniden yapılanmalarına bakıldığında, kullanılan dönüşüm programları kendi içinde mekânsal ve sosyal kriterlere göre ayrıştırılarak farklı isimler almıştır. Buna göre 1950’li yıllarda bir yeniden inşa politikası uygulanırken, bunu takip eden 1960’lı yıllarda yeniden canlandırma ; 1970’lerde yenileme ve 1980’lerde yeniden geliştirme uygulamaları ön plandadır.

Yanıt Açıklaması: 1980-2000 dönemi, küçük meta üreticiliğine olan devlet desteğinin azaltıldığı ve küçük üreticilerin çeşitli direnç mekanizmalarını devreye sokmak zorunda kaldığı dönem olarak tanımlanabilir.