Kent Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: İzmir’de ilk yoğun gecekondu yerleşmesi Kadifekalede oluşmuştur.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı'da fethedilen şehrin gayrimüslim halkının güvenle şehirde yaşaması için tek şart cizye (baş) vergisi vererek (haracgüzar) göstermesiydi. Fethedilen şehrin halkı kendi mülklerinde oturmaya devam eder, fetih sonrası gelen göçmenler ise yeni mahalleler kurarak şehrin imarına girişirlerdi. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kapitalist tarzda örgütlenen işletmeler ise sadece kâr amaçlı olarak organize olurlar ve ücretli emek gücü istihdam ederek üretim ve pazarlamayı gerçekleştirirler. Diğer tarımsal üretici kategorilerinden farklı olarak kapitalist tarımsal işletmelerde toprak mülkiyetine sahip olmak gibi bir zorunluluk yoktur.

Yanıt Açıklaması: Demokrat Parti’nin toprak genişlemesine dönük hamlesini takiben uygulamaya koymuş olduğu iki politika hamlesi küçük meta üretiminin Türkiye tarımında uzun yıllar sürecek olan egemen üretim biçimi olması bakımından büyük önem taşımıştır: Bu hamleler tarımda makineleşme (traktörleşme) ve karayolları hamlesi olarak ifade edilebilir. Demokrat Parti döneminin başı ve sonu itibariyle (1950-1960) traktör sayısında gerçekleşen üç katlık artış neticesinde traktörle işlenen tarımsal alan miktarında da yaklaşık üç katlık bir artış gerçekleşmiştir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Güven ortamı ile fethin ilk aşaması tamamlandıktan sonra ikinci aşama olarak yerel âdetlerin ve demografik bilgilerin öğrenilmesine tahrir denir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bu durumda, mevcut gayrimüslim şehir halkının güvenle şehirde yaşaması için tek şart cizye (baş) vergisi vererek (haracgüzar) göstermesiydi. Fethedilen şehrin halkı kendi mülklerinde oturmaya devam eder, fetih sonrası gelen göçmenler ise yeni mahalleler kurarak şehrin imarına girişirlerdi. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: “Yerel yönetim” kavramının oluşumu kucaklayamaması karşısında, yeni yapılanmaya verilen isim yönetişim (governance) olmuştur. Yönetişim kavramı ile çoklu aktörlerin rol aldığı ve hiyerarşilerin yerine karşılıklı etkileşimin belirlediği bir yönetim süreci kastedilmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1930 yılında çıkarılan 1580 sayılı Belediyeler Yasası’yla da nüfusu 2000’in üzerinde olan tüm kentlerde belediyeler kurulması zorunlu hale getirilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Fetih ve sonrasındaki sayımlarla birlikte gerçekleştirilen diğer bir uygulama şehre, adliye ve belediye işlerinden sorumlu bir yönetici (kadı) ve emniyet ve asayişten sorumlu bazı yöneticilerin (subaşı, yasakçı, ağa, şehremini...) tayininin yapılmasıydı. Böylece fethedilen bir şehirde güvenlik, otorite ve adalet olarak detaylandırabileceğimiz süreç̧ tamamlanmış̧ olurdu.

Yanıt Açıklaması: Gecekondudaki farklılıkların kaynağı çeşitlidir. Bu farklılıkların kaynakları şöyle sıralanmaktadır: • Hemşehri kümelenme düzeyi, din, dil, mezhep farklılıkları, • Kıra bağımlılık derecesi ve türü, • Toplumsal ve sınıfsal farklılaşma düzeyleri ve biçimleri, • Konut tipi, • Rejimin ve yerel yönetimlerin politikalarından kaynaklanan hareketlilik, • Kamu hizmetinin karşılanma düzeyi, • Semtin eskiliği ve semte yerleşmelerle semtte ayrılmaların hızı Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Getto denilen sadece bir grubun yaşadığı bölgeler Osmanlı kentlerinde yoktur. Avrupa şehirlerinin pek çoğunda örneğin Yahudiler’in yaşadığı “getto” bölgeleri vardır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar şehirleri fethettiklerinde mevcut halkın yerleşmiş olduğu mahallere özellikle de kale içi bölgelere fetih hukukuna göre -savaş ya da sulh ile- muamele ederdi. Eğer sulh ile alındı ise şehir halkı mülklerinde oturur ve cizyelerini (baş vergilerini) öderlerdi. Fetihle gelen yeni nüfus ise kalede boş mülk varsa boş mülklere, yoksa ya da daha fazla mülke ihtiyaç varsa kalenin dışına- Tahtakale: Kale altı- yerleşmeye başlardı. Şehir barış ile değil savaş ile fethedildi ise mevcut mahallere Osmanlı halkının yerleşmesi söz konusu idi. Yerli halk ise sultanın başka türlü bir kararı yoksa -af ve mülklerin iadesi gibi- kiracı olarak izin verilen mülklerde otururdu. Osmanlı şehirlerinde mevcut ve yeni yerleşim alanların ihtiyaç temelli olarak yeniden düzenlendiği ve bu düzenleme sürecinde bazı mimari eserlerin öncülüğünde (külliye ve ibadethaneler) “organik” yani şehirlilerin ihtiyaç ve taleplerine göre şekillenen bir planlama söz konusuydu.

Yanıt Açıklaması: 1980-2000 dönemi, küçük meta üreticiliğine olan devlet desteğinin azaltıldığı ve küçük üreticilerin çeşitli direnç mekanizmalarını devreye sokmak zorunda kaldığı dönem olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: İstihdam anketleri, istihdam ve işsizlik örüntüleri ve dalgalanmaları üzerine bilgiler içerir. Bunlar; hanehalkı geliri,?demografik ve hane özelliklerini içerir. Meslekler ve eğitim düzeyi nüfus ve sağlık anketleri konusudur.

Yanıt Açıklaması: 1973 yılında İstanbul’da birinci boğaz köprüsü ulaşıma açılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1930 yılında çıkarılan 1580 sayılı Belediyeler Yasasına göre nüfusu 2000’in üzerinde olan tüm kentlerde belediyeler kurulmasını zorunlu hale gelir. Günümüzde belediye kurulması için aranan nüfus büyüklüğü 5000’dir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ankara’nın Başkent Seçilmesi: Ankara, 13 Ekim 1923 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti ilan edilmiştir. Cumhuriyet’in ulusal başkenti olarak Ankara’nın seçilmesi, belirli nedenlere dayanmakta ve önemli amaçlar içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Temiz, sağlıklı ve yaşanabilir kentlerin geliştirilmesi amacıyla ilk kentsel yenileme projeleri kamusal alanların artırılmasını hedeflemiştir.

Yanıt Açıklaması: Kent yoksulluğunun boyutları; gelir, eğitim, sağlık, güvenlik, savunmasızlık, güçlendirme, eşitsizlik, kutuplaşma ve toplumsal dışlanmadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel dönüşümde katılım özellikle son 20–25 yıl içinde bir yönetim sorunu olmaktan uzaklaşıp “yönetişim” gibi yeni bir kavramla ele alınmaktadır. Bu kavrama göre, iyi bir kentsel yönetişimin sahip olması gereken ilkeler şunlardır: • Etkilik, • Eşitlik, • Katılım, • Halkın sürece katılması ve • Güvenlik ilkesidir (Thornley, 2005). "Gerçekçilik" bu ilkelerden biri değildir.