Kent Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Yönetimci paradigma devleti toplumsal gruplardan bağımsız bir güç kaynağı olarak görür. Devlet tarihsel olarak bir güç merkezi olarak belirir ve diğer toplumsal güçlerden kendini bağımsızlaştırır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Şehirlerin imarı, ihyası, âbâd edilmesi, nüfus iskan edilmesi, huzur ve güvenliğinin sağlanması ve iaşesinin temini gibi şehircilik ve şehirleşme faaliyetlerinin tümünü birden ifade etmek için "şenlendirme" terimi kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Dünya kenti hipotezi (The World City Hypothesis) ile literatürde ün kazanan John Friedmann, dünya kentlerinin yedi özelliğine vurgu yapmıştır. Bunlar: Kentin dünya ekonomisi ile bütünleşme düzeyi ve formu, ve emeğin yeni mekansal dağılımı sürecinde kente yüklenen fonksiyonlar, kentin içinde ortaya çıkan yapısal değişikliklerle olmaktadır. Yeni meka^nsal organizasyonda, üretim ve pazarın eklemlenebilmesinde, küresel sermaye anahtar dünya kentlerini düğüm noktaları olarak kullanmaktadır. Böylece dünya kentleri arasında karmaşık mekansal bir hiyerarşi ortaya çıkmaktadır. Dünya kentlerinin küresel kontrol fonksiyonu direk olarak, bu kentlerin üretim sektörü ve istihdam yapısı ve dinamikleri tarafından yansıtılır. Dünya kentleri uluslararası sermayenin yoğunlaştığı ve biriktiği önemli merkezlerdir. Dünya kentleri iç göçün ve/veya dış göçün yöneldiği önemli çekim merkezleridir. Dünya kentleri, mekansal ve sınıfsal kutuplaşmalar gibi endüstriyel kapitalizmin ana karşıtlıklarını içinde barındırır. Dünya kentlerinin büyümesi, hükümetin mali kapasitesini aşan sosyal maliyetler yaratmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1984 yılından başlayarak yerel düzeyde yapılan seçimler farklı dönemlerde farklı siyasi partileri öne çıkarmıştır. 1984 yerel seçimlerine ANAP damgasını vururken, 1989 yerel seçimlerinin öne çıkan partisi CHP’nin devamı olarak görülebilecek SHP’dir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tanımı yapılan kelime varoştur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal dışlanma, dezavantajlı grup üyelerinin yaşam koşullarının iyileştirilmesinin önlenmesi olarak tanımlanabilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Aile fertlerinin emeğini karşılıksız olarak istihdam etme olanağı küçük üreticilere diğer kırsal ve kentsel üretici kategorilerinden farklı biçimde kendi varlıklarını geliştirme ve koruma olanağını  sağlar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet Türkiye’sinin yerel yönetim deneyimi açısından üç temel dönemden ikinci dönem 1970’li yılların başından 1980 askeri darbesine kadar olan dönemi kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yerel yönetimler 1980’li yılların ortasından itibaren metro gibi büyük altyapı projelerine girişirken, bu yatırımlar sadece merkezi yönetimden yapılan kaynak transferi ile gerçekleşmedi. Belediyelerin doğrudan uluslararası para piyasalarından çeşitli yöntemlerle borçlanmaları sıkça rastlanır bir durum haline geldi. Bu tür bir borçlanma stratejisi de 1970’li yılların belediyecilik anlayışından önemli ölçüde ayrışmaktadır. Önceki dönemde, belediyeler daha çok kendi kaynaklarını kullanmaya yönelmişlerdi. Oysa 1980 sonrasında sosyal demokrat belediyeler de dâhil olmak üzere, bütün büyük kent belediyeleri sadece dış kredi kullanmakla kalmamış, aynı zamanda yap-işlet devret türü uygulamalarla uluslararası sermaye tarafından kentsel hizmetlerin sağlanması ve işletim haklarına bu sermayenin ortak edilmesi uygulamalarına yönelmişlerdir. Bu durum sadece metro türü projelerle sınırlı değildir. Antalya örneğinde olduğu gibi, kent suyunun sağlanmasında uluslararası şirketlere imtiyazlar verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1857 yılında İstanbul’da çoğunluğu Hıristiyan olan ticaret burjuvazisinin faaliyetlerinin yoğunlaştığı Beyoğlu ve Galata bölgesinde Batı’dakine benzer bir belediye örgütlenmesinin kurulması batılı devletlerin de desteğini alan ticaret burjuvazisinin dayatmaları sonucu gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Cevap A

Yanıt Açıklaması: Kentin kolektif tüketimin örgütlendiği alan olması nedeniyle sınıf mücadelesinden daha heterojen bir mücadele alanı olduğunu öne süren Castells, sınıf ilişkilerinden çok kentsel sosyal hareketlere ve bu hareketlerin yerel devlet üzerinde oluşturduğu baskıya odaklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Büyük kentlerin gecekondu bölgelerinde kümelenme olgusuyla karşılaşılmaktadır. Kümelenme aynı bölgeden, aynı ilden, aynı ilçeden veya aynı köyden kente göç eden insanların kentte aynı mahalleye yerleşmeleri anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Daunton, sanayi büyümesinin 18. yüzyılda İngiltere’de gerçekleşen kentsel büyümenin devamı olduğu görüşünü savunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Eski kent merkezlerinin özellikle yeni orta sınıf tarafından yeniden keşfedilmesi ve kent merkezinde yaşayan işçi sınıfı ile diğer kent yoksullarının yerinden edilmesine soylulaştırma adı verilmektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kapitalizmin artık işgücüne ihtiyaç duymadığı ve emek sürecinden tümüyle dışladığı kesim “sınıf altı” kavramı ile karşılık bulur.

Yanıt Açıklaması: 2000’li yıllarda gecekondu basında şiddet, yasadışı faaliyetlerin hâkim olduğu bir yer, radikal oluşumların kaynağı, terör yatağı, topluma ve sisteme karşı bir duruşun üretildiği, kent ve kentli için sürekli bir tehlike kaynağı olarak yeni bir terimle anlaşılmaya başlandı: Varoş.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı kaynakları, heterojen denilen, çeşitli grupların bir arada yaşadığı ve aralarında iletişim ve etkileşimi ifade eden örneklerle doludur. “Getto” denilen sadece bir gruba mahsus bölgeler hiçbir Osmanlı şehrinde gözükmemektedir.

Yanıt Açıklaması: Toplu konut sunum biçimi ilk kez 1967 yılında İkinci Beş Yıllık Plan’da önerilmiş ve 1970’li yılların ikinci yarısından itibaren büyük kentlerde gelişme göstermiş, kooperatifler aracılığıyla konut yapımı ise belli ölçüde önem kazanmış olsa da tam anlamıyla yaygınlaşamamıştır.

Yanıt Açıklaması: Külliye esas olarak yeni kurulacak bir yerleşim bölgesinde ihtiyaç duyulabilecek alt ve üstyapı hizmetlerinin neredeyse tamamını karşılayacak şekilde bir işleve sahiptir . Bir külliye içerisinde, ibadethaneler, eğitim kurumları, yeme-içme alanları, sağlık birimleri, konaklama mekânları, mezarlıklar, hamamlar, çarşılar, su kaynakları ve yollar gibi pek çok birim ve altyapı hizmeti bir araya getirilerek bir yerleşim bölgesinin ihtiyacı olan unsurlar sağlanmış olmaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.