Kent Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Lefevbre’nin meka^n kuramının di- ğer önemli kavramı meka^nsal üçlemesidir. Ona göre meka^nı deneyimlemenin üç unsuru vardır: algılanan, tasarlanan ve yaşanan. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B dir. İngilizce’de gentrification olarak kavramlaşan ve Batı toplumları açısından sanayisizleşmeyi izleyen bir politikanın Türkiye'de uygulanma sürecinde olan olgunun karşılığı Soylulaştırma'dır.

Yanıt Açıklaması: Özellikle “dünya kenti hipotezi” (Th World City Hypothesis) ile literatürde ün kazanan Friedmann (1986: 68-71)

Yanıt Açıklaması: Nitel ve Katılımcı Yoksulluk Analizleri: Nitel veriler özellikle “kim yoksuldur?” sorusuna uygundur.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: “Kentsel Sorun” isimli eser ekonomi-politik bakış açısı temelinde oluşan yeni kent sosyolojisinin temsilcilerinden Manuel Castells tarafından yazılmışken, diğer dört eser Chicago Okulu kuramcıları tarafından yani insan ekolojisi yaklaşımı temelinde kaleme alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’daki bu modernist ve otoriter yenileme projeleri gerçekleşirken, Kuzey Amerika’da Güzel Kent Hareketi gelişmekteydi. Bu hareketin etkisiyle ise kentlerde geniş bulvar ve caddeler açılmıştır. Kentin hâkim formunda belediye ve mahkeme binaları, kütüphane, müze gibi önemli kamusal yapılar öne çıkmıştır. Bu yapılar bulvar ve caddelerin etrafına yerleştirilerek kent merkezinin yenilenmesi gerçekleştirilmiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet Türkiye’sinin yerel yönetim deneyimi açısından üç temel dönemden söz edilebilir. Cumhuriyetin kuruluşundan 1970’li yılların başına kadar süren birinci dönemin ana özelliği yerel yönetimlerin merkezi yönetimin uzantısı olarak işlev görmeleridir.

Yanıt Açıklaması: Cockburn’e göre yerel devlet kentsel düzeyde şu üç temel işlevi yerine getirmektedir; • Üretimin ve sermaye birikimin sürmesine yönelik işlevler. - üretim için gerekli ancak kendisi üretken olmayan kentsel altyapının sağlanması (ulaşım, altyapı, iletişim vb). - Üretimin organizasyon ve yeniden yapılandırılmasına yönelik hizmetlerin sağlanması (kent planlaması, kentsel yenileme vb.). - İnsan sermayesine yatırım yapılarak üretimde kullanılan vasıflı işgücünün sağlanmasına yönelik hizmetler (eğitim vb.). - Talebin yönlendirilmesine yönelik işlevler • Emek gücünün kolektif tüketim aracılığı ile sağlanmasına yönelik işlevler. - Günlük yeniden üretimin sağlanmasına yönelik hizmetler (kiralık konut vb). - Genişletilmiş yeniden üretime yönelik hizmetler (sağlık, eğitim, kültürel hizmetler vb.). • Toplumsal düzen ve kontrolün sağlanmasına yönelik işlevler. - Baskı araçları (polis ve zabıta hizmetleri). - Olağanlaştırmaya yönelik hizmetler (işsizlik yardımı). - Meşruiyetin sağlanmasına yönelik görevler (katılım, sosyal yardımlar).

Yanıt Açıklaması: Mutlak yoksulluk birey, aile ve toplumsal grupların gıda, barınma, giysi gibi temel biyolojik ihtiyaçlarını karşılayabilecek asgari gelir ve tüketim düzeyinin altında kalması olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Üçüncü¨ Dönem (1980 ve 1990’lı Yıllar): “Haksız Kazanç¸ Sahibi Gecekondulu” ve “Kent Yoksulu Olarak Gecekondulu”.

Yanıt Açıklaması: Ayrıntılı tahrir defterleri bizlere o şehrin nüfus yapısı (hane sayısı, etnik-dini durum, cinsiyet gibi), topografik/yerleşim durumu (mahalle-köy sayıları ve büyüklükleri, mimari eserler), sosyal yapısı (kişilerin unvanları-sıfatları), iktisadi durumu (vergi çeşit ve miktarları, ürün/ üretim çeşit ve miktarları, meslekler, servet dağılımı) gibi konular hakkında bilgiler verir.

Yanıt Açıklaması: Son yarım yüzyılın kentsel yeniden yapılanmalarına bakıldığında, kullanılan dönüşüm programları kendi içinde mekânsal ve sosyal kriterlere göre ayrıştırılarak farklı isimler almıştır. Buna göre 1950’li yıllarda bir yeniden inşa politikası uygulanırken, bunu takip eden 1960’lı yıllarda yeniden canlandırma; 1970’lerde yenileme ve 1980’lerde yeniden geliştirme uygulamaları ön plandadır.

Yanıt Açıklaması: İronik biçimde Osmanlı merkezi yönetiminin bu direnci 1857 yılında İstanbul’da kırılmıştır. Çoğunluğu Hıristiyan olan ticaret burjuvazisinin faaliyetlerinin yoğunlaştığı Beyoğlu ve Galata bölgesinde Batı’dakine benzer bir belediye örgütlenmesinin kurulması batılı devletlerin de desteğini alan ticaret burjuvazisinin dayatmaları sonucu gerçekleşmiştir. 6. Daire ismiyle kurulan bu belediye örgütlenmesinin kurulmasının temel nedeni bu bölgede ihtiyaç duyulan temel kentsel hizmetleri sunulmasıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu organizasyonlardan küçük üreticilik, ölçeği ne olursa olsun bir miktar toprağa ve üretim araçları mülkiyetine sahip olup, öncelikli hedefi bu mülkiyet sahipliğini kullanarak kendisinin ve ailesinin yeniden üretimini gerçekleştirmek olan ve bu hedefi zorunlu biçimde ücret gelirine bağlı bulunmayan üretici kategorisi olarak tanımlanabilir. Tanımdan hareketle küçük üreticiler için toprak başta olmak üzere mülkiyetindeki üretim araçlarını kullanarak kendi yeniden üretimini gerçekleştirebilme olanağına sahip olmak önemlidir. Çünkü küçük üreticiler karşılıksız olarak kendi hane halkı emeğini kullanma olanağına sahip olduklarından tarımsal işletmeleri dışından ücret karşılığı emek istihdam etme zorunluluğuna sahip değildirler.

Yanıt Açıklaması: Klasik Roma askeri gücü simgeliyor ve temsil ediyordu. Cumhuriyetçi fikirler Antik Yunanistan’dan ödünç alınmıştı. Şehir merkezine forum denmekteydi. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: • Düzenli ve sürekli bir iş sahibi olamamak, çocuk işçiliği, sokakta yaşayan çocuklar ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yeniden üretilmesi, eğitim olanaklarına ulaşamamanın kent yoksulluğu üzerine etkileri arasındadır. Sınıf bölünmelerinin artması ise, Alcock’a göre, sınıf-altını ortaya çıkaran dört temel neden arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Tahminlere göre bugün dünyada kentlerde yaşayan nüfusun 1/3’ü, tüm dünya nüfusunun 1⁄4’i yoksul durumdadır. Dünya nüfusunun giderek artan bir şekilde kentlerde yaşaması kent yoksulluğu olgusunun ortaya çıkmasına neden olan bir etken iken, küreselleşmenin çok boyutlu etkileri diğer önemli nedeni oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Cevap C

Yanıt Açıklaması: Tarımda kapitalist tarzda örgütlenen işletmeler kâr amaçlı olarak organize olurlar ve ücretli emek gücü istihdam ederek üretim ve pazarlamayı gerçekleştirir. Diğer tarımsal örgütlenmelerden farklı olarak kapitalist tarımsal işletmelerde toprak mülkiyetine sahip olmak gibi bir zorunluluk yoktur.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluğun nedenlerini açıklamakta bireysel özelliklere vurgu yapan yoksulluk kültürü yaklaşımı özellikle muhafazakâr kesim tarafından “kurbanı suçlayan” bir yaklaşım biçimine dönüştürülmüştür. Yoksulluk kültürü kavramını Londra, ABD, Porto Riko, Mexico City ve Mesika’da yaptığı antropolojik çalışmalara dayandırarak açıklayan Oscar Lewis, yoksullara özgü olarak tanımladığı bazı davranış örüntülerinin aynı zamanda evrensel de olduğunu iddia etmektedir.