Kent Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Atina gibi klasik kentler de kozmolojik kodlara göre inşa edilmiştir. Şehir Tanrıça Athena’yı onurlandırmak için inşa edilmiştir. Temelde bir daire şeklindedir. Dairenin merkezinde topluluğun ve dünyanın merkezi agora vardır.Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Beaverstock, Smith ve Taylor (1999) alfa-beta-gama dünya kentleri sınıflandırmasını yapan ekiptir. GaWC araştırma merkezinin 122 kentte ve 4 ayrı hizmet sektörünün konumuna bakarak yapılmış en kapsamlı sınıflandırmalardan biridir. Bu çalışmada Sassen’in araştırmasındaki kriterleri temel alınmıştır, yani muhasebe, reklam, bankacılık ve hukuk sektöründe küresel faaliyet üreten firmaların kentlerdeki hizmet değerlerine bakılmıştır. Bu sınıflandırmada Berlin ve Amsterdam, Gama; Madrid ve Moskova, Beta; Frankfurt Alfa ülkeleri arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Batı Asya ve Kuzey Afrika kentlerine odaklanarak 29 kenti değerlendirmiş olan Taylor’un çalışmasında, bölgede büyük bir küresel kent bulunmamakla birlikte, küresel ağ bağlanırlığı açısından en yüksek sıralamaya sahip olan kent 35. sırayla İstanbul olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Devlet, klasik çoğulcu yaklaşımın varsaydığı gibi, bir hakem de değildir. İçinde bulunduğumuz dönemde yerel devlete atfedilen rol, karmaşıklaşan ilişkiler içinde kaynakları harekete geçirmek ve koordinasyon sağlamaktır. Bu yaklaşımın en çarpıcı özelliklerinden biri, bir yandan Marksist yaklaşımın vurguladığı makro düzeydeki güç ilişkilerini ve ekonomik yapıların sınırlayıcılığını, diğer yanda yönetimci bakış açısının kent yöneticilerine ithaf ettiği özerkliği dikkate almasıdır. Ancak rejim kuramı bu yapılara ve ilişkilere belli bir özeni gösterirken, asıl belirleyicilik hâlâ kentin çoklu aktörlerine aittir. Çoklu aktör modelinde, farklı gruplar birbirlerini bastırmadan bir iktidar yapısı yaratmaktadırlar. Bu iktidar yapısı bir kentte belli kaynakların, amaçların ve becerilerin uzun vadeli koalisyon çerçevesinde bir araya getirilmesine ve kentin bütününü hedefleyen büyümeyi yaratmasına izin vermekte, bir kentsel rejim yaratmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Teknolojik değişimlerle birlikte sanayi devrimi, büyük şehirlerin sayısında önemli bir artışa yol açmıştır. Sanayi devrimiyle birlikte kırsaldan kentsele nüfus akışı başlamıştır. Bu dönemin önemli özelliklerin den biri ölüm oranlarının düşmesi ve göç oranlarının artmasıdır. Bunun yanı sıra, hijyenik şartlar iyileşmiş, gıda üretimi artmış ve çeşitlenmiştir. Yeni teknolojiler her türlü üretim artışıyla sonuçlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fuat Ercan (1996) küresel kentlerin gelişimini emek-sermaye ilişkisi çerçevesinde analiz ederek, küresel kentlerin oluşumunda özellikle sermaye birikiminin belirleyici rol oynadığını vurgulamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kentteki toplumsal olayların çalışılması için nitel yöntemin uygun olduğunu düşünen Chicago Okulu’nun üyeleri; Robert E. Park, Roderick McKenzie, Ernest Burgess, William I. Thomas ve Louis Wirth olarak sıralanabilir. Henri Lefebvre ise 1970’lerden sonra Chicago Okulu’na eleştiriler yönelterek biçimlenen ekonomi politik yaklaşımın temsilcilerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Çoğulcu yaklaşımın son dönemde yeni çoğulculuk ya da hiper-çoğulculuk halini aldığı görülmektedir. Hiper-çoğulculuk anlayışı, artık toplumların ve kentlerin bahsedilemez bir biçimde karmaşık hale geldiğini, çıkar gruplarının çeşitlendiğini ve dağınıklaştığını, bu çerçevede de belli bir grubun kenti kontrol etmesinin mümkün olmadığını öne sürmektedir. Dahası yerel yönetimler bu derece çeşitlenen taleplere yanıt vermekte yetersiz kalmaktadır. Dolayısıyla, çoğulcu bir durum artık kaostan kaynaklanan güç dengesine işaret etmektedir.

Yanıt Açıklaması: TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2016 : En yüksek gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay %47,2’ye yükseldi.Okur-yazar olmayanların %26,2’si, yükseköğretim mezunlarının %1,7’si yoksul. Maddi yoksunluk oranı %32,9 oldu Finansal sıkıntıda olma durumunu ifade eden maddi yoksunluk; çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve otomobil sahipliği ile beklenmedik harcamalar, evden uzakta bir haftalık tatil, kira, konut kredisi, borç ödemeleri, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek ve evin ısınma ihtiyacının ekonomik olarak karşılanamama durumu ile ilgili hane halklarının algılarını yansıtmaktadır. Nüfusun %14,3’ü yoksulluk sınırının altında kaldı Eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,4 puanlık düşüş ile %14,3 olarak gerçekleşti. Sürekli yoksulluk oranı %14,6 oldu Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsamaktadır. Buna göre, 2015 yılında sürekli yoksulluk oranı %15,8 iken 2016 yılında bu oran %14,6 oldu.

Yanıt Açıklaması: Kent yönetimlerine ilişkin olarak, üç sektörlü bir model ortaya çıkmıştır. Bu yeni kombinasyonun üyeleri, yerel devlet, yerel nitelikli olan ya da yerel düzeyde etkinlik gösteren sermaye ve sivil toplum kuruluşları olarak adlandırılan çeşitli yapılanmalardır.

Yanıt Açıklaması: Cevap A

Yanıt Açıklaması: Castles ve Millere göre çağımızdaki göç olgusunun dört temel eğilim: 1. Göçün Küreselleşmesi, 2. Göçün Hızlanması, 3. Göçün Farklılaşması, 4. Göçün Kadınlaşmasıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1970’lerin sonuna kadar olan Keynesçi dönem olarak tartışılırken, 1980’lerden bugüne kadar olan dönemi Keynesçilik sonrası, neo-liberal dönem olarak ele alınır.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hiper-çoğulculuk anlayışı, artık toplumların ve kentlerin bahsedilemez bir biçimde karmaşık hale geldiğini, çıkar gruplarının çeşitlendiğini ve dağınıklaştığını, bu çerçevede de belli bir grubun kenti kontrol etmesinin mümkün olmadığını öne sürmektedir.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşme, üretimin büyük ölçekli ve gelişmiş teknoloji temelinde fabrikalarda gerçekleşmesidir. Sanayi kenti, işgücünün büyük çoğunluğunun sanayi ve hizmet sektörü gibi tarım dışı alanlarda istihdam edildiği alanlardır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa kentleri arasında İstanbul, muhasebecilik sektöründe 23’üncü, reklamcılık sektöründe 14’üncü ve bankacılık/finans sektöründe ise 7’inci, olarak listeye girmesine rağmen sigortacılık, hukuk ve yönetim danışmanlığı sektörlerinde listeye girememektedir. 315 kent arasında İstanbul küresel kent bağlanırlığı açısından 35’inci sıradadır.

Yanıt Açıklaması: Küresel kentlerin ortaya çıkmasına ve gelişmesine yönelik iki farklı görüş bulunmaktadır. Bunlardan, küresel kentin çok eski bir olgu olduğunu vurgulayan ilk yaklaşımın temsilcileri arasında Janet Abu-Lughod, Anthony D. King, Michael Timberlake ve Christopher Chase-Dunn gösterilebilir. Küresel kentin oluşumunu 1970’li yıllara, yani kapitalizmin yeniden yapılanma sürecine dayandıran isim ise Saskie Sassen’dir.

Yanıt Açıklaması: Castles ve Millere göre çağımızdaki göç ol­gusunun dört temel eğilim: 1. Göçün Küre­selleşmesi, 2. Göçün Hızlanması, 3. Göçün Farklılaşması, 4. Göçün Kadınlaşmasıdır.

Yanıt Açıklaması: üretimin ve sermaye birikimin sürmesine yönelik işlevlerin kapsamında bulunan işlevler: üretim için gerekli ancak kendisi üretken olmayan kentsel altyapının sağlanması (ulaşım, altyapı, iletişim vb). - Üretimin organizasyon ve yeniden yapılandırılmasına yönelik hizmetlerin sağlanması (kent planlaması, kentsel yenileme vb.). - İnsan sermayesine yatırım yapılarak üretimde kullanılan vasıflı işgücünün sağlanmasına yönelik hizmetler (eğitim vb.). - Talebin yönlendirilmesine yönelik işlevler

Yanıt Açıklaması: 1960’ların sonları ve 1970’lerin başlarında bu ulus-devlet temelli ve sınırlı kent süreci görüşü, radikal kent yaklaşımının yükselmesi ile işlevsiz hale gelmiştir. Bazı akademisyenler, mesela Lefebvre, Castells ve Harvey, kenti Marksist bakış açısından incelemeye başlamış, modern kentleşme süreçlerinin kapitalist sistemle ilişkili olduğunu savunmuş ve kentlerin bu kapitalist özelliğini analiz etmeye başlamışlardır. Bu yaklaşıma göre günümüz kentleri, özellikle sermaye birikimi ve sınıf çatışmasını da içeren kapitalist üretim tarzı ile bağlantılı olan sosyal süreçlerin mekânsal somutlaştırılmış hallerinden başka bir şey değildir.