Kent Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Sınıf merkezli yaklaşımın yerel devlet konusunda son yıllarda ortaya koyduğu çerçeve büyük ölçüde Harvey’in çalışmalarından etkilenmiştir. Harvey, gelişmiş ülkelerin kentleşme deneyimi ve yerel devletin yaşadığı dönüşümü tartışırken, yerel devletin yönetimci anlayıştan girişimci yaklaşıma doğru evrildiğini öne sürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Louis Wirth, nüfusun büyüklüğü, nüfusun yoğunluğu ve nüfusun çeşitliliğinin sonuçlarını analiz eder. Bir nüfus ne kadar büyükse, çeşitlilik ve uzmanlaşma düzeyi o derece yüksek olacaktır. Nüfus yoğunluğu bir yandan sosyal gruplar ve bireyler arasındaki rekabeti artırmaktadır. Aynı zamanda farklılıklara karşı da hoşgörüyü geliştirir. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı insanının, şehirleri fethettikten sonra bu şehirlerde yaptıkları imar faaliyetleri 15. Yüzyılın çağdaş kaynaklarından örneğin Aşıkpaşazade ya da Neşri (v. 1520) tarihinden takip edilebilmektedir. Osmanlı tarihini anlatan bu kaynaklar, her bir padişahın tarihini anlatırken onların şehirlere yaptıkları katkıları ve yatırımları tek tek zikretmişler ve kendilerine bu vesile ile de hayır dualarda bulunmuşlardır. Şehirlerin imar sürecini ifade etmek için bu kaynaklarda şenlendirme terimi kullanılmaktadır. Bu kavram, Osmanlıların şehir kurma pratiğini adlandırmak için çok uygun gözükmektedir: Şenlendirme: Şehirlerin imarı, ihyası (canlandırma), âbâd edilmesi, nüfus iskân edilmesi, huzur ve güvenliğinin sağlanması ve iaşesinin (gıda) temini gibi şehircilik ve şehirleşme faaliyetlerinin tümünü birden ifade etmek için kullanılan “şenlendirme” kelimesi bu bölümün çerçeve kavramı olarak tercih edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet’in ilan edilmesiyle başlayan ulus-devlet inşa süreci, bir modernleşme projesi olarak kentsel gelişimin gerçekleştirilmesine dayanmaktadır. Bu dönemde ülke düzeyinde uygulanması amaçlanan mekânsal stratejiler üç önemli unsur içermektedir. Bunlar; 1. Ankara’nın başkent seçilmesi, 2. Ülke çapında demiryolu ağlarının inşa edilmesi, 3. Anadolu kentlerinde fabrikaların kurulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Gizli işsizlik herhangi bir iktisadi faaliyet kolunda bir miktar işgücünün o faaliyet kolundan çekilmesi durumunda toplam çıktı düzeyinde herhangi bir değişiklik olmaması durumudur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D dir. Kentsel gerileme, kentsel köhneme, yoksullaşma, suçun artması ve sektörel değişimlere bağlı iş kayıpları gibi sorunların oluşması genel olarak Kentsel dönüşümü sırasında bir ihtimaldir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Avrupa’nın yeni sanayi kentleri modern kentlere dönüşürken bu sorunlar yaşanmamıştır.

Yanıt Açıklaması: 1980 yılından itibaren, Türkiye’de yaşamın tüm alanlarını etkileyen siyasi ve ekonomik politikaların uygulandığı bir dönem başlamıştır. Neoliberal politikalar, küreselleşme sürecinde ülkenin dünya pazarıyla bütünleşmesi amacına yönelik yeniden yapılanma gerektirmektedir. Bu nedenle iletişim, ulaşım ve enerji gibi altyapı yatırımlarına öncelik verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Gecekondu, yaşlıların çocuklar ve gençler üzerinde, erkeklerin kadınlar üzerinde sıkı bir toplumsal denetim uyguladığı çevredir. Bireyin hareket serbestliği ve davranış özgürlüğü önemli ölçüde sınırlanır. Mahallenin namusu herkesin namusudur. Gecekondulular için dayanışma ve yardımlaşma hısım ve akrabaların vazifesi ve hemşehrilik görevidir. Yardım kavramı, iş kuran akrabaya önemli miktarda borç verme, işe yerleştirme gibi durumlar için kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bedesten ya da Bezzâzistan kıymetli madeni ve tekstil ürünlerinin alınıp satıldığı, şehirdeki sayısı bir ya da ikiyi geçmeyen, mimari biçimleri hanlardan oldukça farklı üstü açık olmayan kârgir, korunaklı-güvenli mekânlardır. Örneğin Bursa bedesteni Yıldırım Bayezid zamanında yaptırılmış, dört kapılı 14 kubbeli bir yapıdır. Osmanlı dönemi ilk bedestenlerinden olan Bursa bedesteninde toplam 106 oda bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kişinin yaşamını belirleyebilme ve kendi tercihlerini yapabilme gücünün bulunmasını ifade eden “güçlendirme boyutu”, yoksulların içinde yaşadıkları toplumun bir bireyi olarak toplumsal yaşamın pek çok alanından dışlanmaları olgusu üzerine vurgu yapar.

Yanıt Açıklaması: Edirne şehri Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1361 yılında barış yoluyla teslim alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1980 ve 1990’lı yıllar, yerel yönetim kuramlarının değişen deneyim karşısında kendilerini sorguladıkları yıllar olmuştur.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İtme çekme kuramının temel özelliği göçü, göçmene göre önceleyen bir kuram olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Georg Simmel kentleşmenin kültürel boyutları üzerinde yoğunlaşır ve kentsel yaşamın nasıl bireysel bilinç dönüşümlerine yol açtığını ele alır. Tönnies, sanayileşme/kentleşme dönemini, yüz yüze iletişimin sosyal yaşamı belirlediği topluluktan (Gemeinschaft’tan), zayıflamış sosyal bağlara ve düzenlemelere sahip olmakla karakterize edilen topluma’a (Gesellschaft’a) bir geçiş olarak açıklar. Weber için şehir, hesaplayıcı rasyonelliğin-akılcılığın büyümesi; Marx için, kapitalist üretimin gelişimidir. Durkheim için ise şehir, ahlaki uyumun dağılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Tarıma yatırılan sermayenin giderek arttığı tarımsal faaliyetler beklenildiği gibi endüstriyel üretime yönelik, kârlılık oranı görece yüksek büyükbaş hayvancılık, kümes hayvancılığı, seracılık gibi tarımsal faaliyetlerde gözlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: “Çoğulcu”, “yönetimci” ve “sınıf-merkezli” olmak üzere üç paradigma söz konusudur. Bunlardan çoğulcu paradigma, bireyler ve grupların devleti etkilemek için verdikleri mücadelelere, yönetimci paradigma devletin kurumlarına ve bürokrasinin rolüne, sınıf merkezli paradigma ise sınıflara ve kapitalizme odaklanır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı şehir hayatının önemli bir kurumsal parçası da o şehirdeki entelektüel niteliğin ve faaliyetlerin artmasına yönelik kurumların kurulmasıdır. İznik şehrinin fethinden hemen sonra kurulan ilk Osmanlı medresesi (Orhaniye Medresesi, 1331) ve sonra Bursa, Edirne ve diğer fethedilen şehirlerde külliyeler içerisine dâhil edilen ilim mekânları bunun tarihsel örnekleridir.

Yanıt Açıklaması: 1960’lı yılların ortalarından itibaren kent çalışmalarında devletin kentsel alana müdahalesini ve bu müdahalenin yarattığı çelişki ve çatışmaları anlamaya çalışan anlayış eleştirel yaklaşımdır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: İç Anadolu’nun gelişmesini sağlayarak bölgeler arası eşitsizliklerin giderilmesi Ankara’nın başkent sçilmesindeki ikinci grup amaçlardandır. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Geçmişin uluslararası ticaret ve bankacılık merkezleri olmalarının ötesinde bu kentlerin artık dört yeni işlevi vardır. Bunlar: 1. Bu kentler, dünya ekonomisinin yeni örgütlenmesi içinde çok yoğun komuta merkezleri haline gelmişlerdir. 2. Finans ve uzmanlaşmış hizmet şirketleri için kilit yerleşimler olmuşlardır. 3. Önde gelen sektörlerde yeniliklerin üretimini de içeren üretim merkezleridir. 4. Üretilen ürünlerin ve yeniliklerin piyasalarıdır