Kent Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Dünya kenti hipotezini ortaya atan John Friedmann’ın sıraladığı dünya kentinin özelliklerine göre, dünya kentleri mekânsal ve sınıfsal olarak homojen değil, kutuplaşmış bir yapı sergiler.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal dışlanma, Avrupa’da 1980’den sonra sosyal politika ve akademik tartışmalarda yoksulluk yerine kullanılan bir kavramdır. Yoksulluk basitçe maddi ve parasal bir sorun olarak gelir yoksulluğu olarak görülürken, dışlanma gelir yoksulluğu dışında geçinme, istihdam, kazanç, mülkiyet, konut, asgari tüketim, eğitim, vatandaşlık gibi yoksunluk durumlarınıda anlatmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Cohen’ e göre gerçek dünya kenti uluslararası ticaret kurumlarının büyük bir bölümünü içinde barındıran mekânlardır. Bir şehrin uluslararası ticari faaliyetlerin merkezi olması için kullanılan Robert Cohen tarafından kullanılan kıstaslar şunlardır: a. Çokuluslu şirketlerin genel merkezlerinin hangi şehirde olduğu b. Uluslararası bankacılık c. Stratejik şirket hizmetleri

Yanıt Açıklaması: Kentleşme sürecine ilişkin “Devletleştirilmiş Kent”, “Uluslararası Kapitalist Kent” ve “Küresel Kent” olmak üzere üç yaklaşım mevcuttur. John Friedmann, kenti ulus devlet temelli ele alan “Devletleştirilmiş Kent” yaklaşımının değil, küresel sermaye temelli ele alan “Küresel Kent” yaklaşımının temsilcisidir.

Yanıt Açıklaması: Hane halkı anketleri gelir yoksulluğunu ölçmede vazgeçilmez bir araç olabilir. Öncelikle yoksulluk sınırı belirlendikten sonra, hane halkı anketlerinden elde edilen tüketim dağılımı verileriyle yoksulluk sınırının altında kalan nüfus oranı belirlenir.

Yanıt Açıklaması: Çoğulcu paradigmaya göre, modern toplumlarda devleti anlamak için bireyler ve birey temelli grupların devleti etkilemek için verdikleri mücadelelere odaklanmamız gerekir. Kaçınılmaz sonuç, devlet tartışmasının demokrasi sorunuyla birlikte ele alınmasıdır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kent ekolojisi, kent yaşamına ilişkin, bitkiler ve hayvanların fiziksel çevreye uyum göstermeleri benzetmesine dayanan bir yaklaşımdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yaklaşımların büyük bölümü yerel siyasal ve ekonomik yapılar üzerine vurgu yapıp, yerel yönetimi bir devlet aygıtı olarak kavrarken, yaşanan değişimlerle birlikte yerel ekonomik ve siyasal süreçler ön plana çıkmış, yerel yönetimler ise bir kurumsal yapılanma yerine, bir toplumsal ilişki olarak kavranmaya başlanmıştır. Başka bir ifadeyle, yeni dönemde vurgu, süreçlerden yapılara değil, kurum ve yapılardan ilişki ve süreçlere kaymıştır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de yoksulluk çalışmaları makro ve mikro düzeyde yapılan araştırmalar olmak üzere iki gruba ayırabiliriz. İlki, gelir, tüketim harcamaları ve sosyal göstergelere dayanan Türkiye’de yoksulluğun çok genel resmini ortaya koyan çalışmalardır. Diğer mikro düzeyde yoksulluğu kentsel yoksulluk, yoksulluğu eleştirisi, göç, istihdam, tüketim kalıpları, yoksulluk tipolojileri, yoksulluk algısı, yardım, ilişki ağları, yoksulluğa karşı geliştirilen geçim stratejileri ve kadınların bu stratejilerdeki rolü vb. konular ve ilişkiler temelinde analiz eden sosyolojik araştırmalardır.

Yanıt Açıklaması: “Dünya kenti hipotezi” ile literatürde ün kazanan Friedmann dünya kentlerinin yedi özelliğine vurgu yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Castells’in kuramında “kapitalist üretim tarzı içinde kentin özgünlüğü nedir?” sorusu için çözümleyici bir araç olan “kolektif tüketim” kavramı, emeğin yeniden üretimi için gerekli mal ve hizmetlerin devlet tarafından sağlanması anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Park, şehrin farklı yerleri arasındaki karşılıklı bağımlılığı (veya symbiosis, ortak yaşam) göstermek için yaşam ağı kavramını kullanılmıştır. Doğal alanlara (niş/niche) dayanan bu varsayımlar simbiyotik ilişkileri vurgulayarak tespit edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Keynesçi dönem sonrası yerel yönetim kuramlarından yönetimci yaklaşım yerel yönetimleri kamu seçimi kuramı ile ele alırlar. Bu kuramın özü farklı gelir gruplarının farklı ihtiyaçlarına yönelik farklı politika beklentilerinin olduğuna dayanır.

Yanıt Açıklaması: Eşitsiz gelişme yaklaşımlarıyla, sınıf merkezli yerel devlet anlayışına katkı yapan Duncan ve Goodwin, kapitalizmin sadece sosyal eşitsizlikler değil aynı zamanda mekânsal eşitsizlikler de yarattığını öne sürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Lewis “İşte Hayat”, “Sançez’in Çocukları” ve “Beş Aile” adlı çalışmalarında yoksulluk kültürünün özelliklerini çeşitli alt başlıklarda açıklamıştır. Bireysel özellik olarak verilen ise suçluluk duygusu taşımamalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Büyüme ve girişimcilik önemli bir değişime sahne oldu. Hemen hemen tüm yaklaşımlar kendi güvenli alanlarını terk edip, diğer yaklaşımların tekelindeki alanlara girmeye başladılar. Örneğin çoğulcu yaklaşımdan hareket edenler, daha önceki dönemde ihmal ettikleri makro ölçekli siyasal ve ekonomik bağlamı dikkate alırken, sınıf merkezli yaklaşımlar da çoğulculuğun tekelinde olan grup temelli mücadeleleri kendi kuramsal çerçevelerine yerleştirmeye çalıştılar. Daha önceki dönemde çok sınırlı kalan paradigmalar-arası alışverişin ikinci dönemde ön plana çıkması kuşkusuz önceki dönemin kuramlarının sınırlılıklarının kavranması ile olmuştur. Ancak bu sınırlılıkları daha açık hale getiren bir faktör, ikinci dönemde ortaya çıkan yerel pratiklerin ilk döneme göre karmaşık ve çeşitlenmiş bir hale gelmesidir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizin ikinci göç deneyimi ise yoğun olarak Avrupa ülkelerine, özellikle de Almanya’ya; yaşanan dış göçtür. Türkiye’den Avrupa’ya göçün tarihsel başlangıcı II. Dünya Savaşı sonrasına, 1950’li yıllara rast gelmektedir. Savaştan yıkılmış ve potansiyel işgücünü büyük oranda kaybederek çıkmış Avrupa ülkeleri kalkınmak için ihtiyaç duydukları işgücü kaynağını yurtdışında bulmuşlardır. Buna bağlı olarak Doğu Avrupa, Balkan ülkelerinden ve Batı Afrika ülkelerinden Avrupa’nın içlerine hızlı bir göç dalgası yaşanmıştır. Yine aynı dönemde Türkiye’den göçmen işçiler Avrupa’ya geçmeye başlamışlardır. 1950’li yılların ortak özelliği bireysel girişimler sayesinde çok düşük sayıdaki göçmen iş gücünün Almanya’ya gitmesidir. Çünkü bu dönem Türkiye’de seyahat yasağının olduğu ve yurtdışına çıkışların özel izine tabi olduğu yıllardır.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluğun nedenlerine ilişkin açıklamalar temelde, bireysel ve yapısal olmak üzere ele alınmaktadır. Yoksulluğu bireysel özelliklerle açıklayan yaklaşım, aile yaşamı, toplumsal ilişkilerin biçimi, hayata karşı alınan kaderci ya da umutsuz tutum gibi nedenleri temel alır. Yapısal unsurları temel alan yaklaşım biçimi ise, bir taraftan toplumsal sistemin bir yan ürünü olarak yoksulluk olgusunu açıklayan muhafazakârlar ile sınıf ve sömürü ilişkileri bağlamında açıklayan sol kanat olmak üzere ikiye ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Yönetişim kavramı çoklu aktörlerin rol aldığı ve hiyerarşilerin yerine karşılıklı etkileşimin ve katılımın belirlediği bir yönetim sürecini ifade etmektedir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluğum ölçümlenmesinde kullanılan araçlar arasında nüfus sayımı, milli gelir hesaplamaları, istihdam anketleri, nitel ve kalıcı yoksulluk analizleri, nüfus ve sağlık araştırması, yaşam standartı ölçüm anketleri, istihdam anketleri ve hanehalkı anketleri yer almaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.