Kültür Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Ien Ang 1980’lerin başlarında “Viva” isimli bir kadın magazin dergisine aşağıdaki ilânı vermiştir: “Dallas dizisini seyretmeyi seviyorum; ancak bu konuda sık sık garip tepkiler alıyorum. Lütfen bana, bu diziyi neden sevdiğinizi ya da sevmediğinizi yazar mısınız? Yazacaklarınızı bitirme tezimde kullanacağım.”

Yanıt Açıklaması: Kurgunun değeri, kullanımından ya da piyasada dolaşımından öte, gerçekle kurduğu ilişkiyi aktarma kapasitesinden gelmektedir. Sosyolojik kavramlarla açıklayacak olursak, söz konusu olan, bir tüketim nesnesine dönüşen televizyon yayınlarının, Marx’ın kullanım değeriyle değişim değeri arasında kurduğu ilişkiden bir adım öteye gidilmesidir. Bu noktada Jean Baudrillard gerçekten daha gerçek olarak kur- gulanmanın değerini salt göstergeden aldığını vurgulayarak, Karl Marx’ın analizine gösterge değeri kavramını ekler. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ancak mit olarak işleyebilmeleri için yaydıkları anlamların tarihsel ya da toplumsal değil, doğal olduğunun vurgulanması gerekmektedir. Bu nedenle D doğru cevap değildir.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme, aynı zamanda standartlaşmış kültür ürünlerinin dünya ölçeğinde yaygınlaşmasına, bu sayede ortak bir yeme-içme, giyinme, eğlenme, kısacası ortak bir beğeninin oluşmasına zemin hazırlar. Bu da belirli markaların, dünyanın her yerinde bir beğeni ölçütü olarak tüketilmesi olgusunu beraberinde getirir Bu olguya en iyi örnek, tüketim yazınında da kavramsallaştırılmış olan McDonald’s zincir restoranlarıdır. George Ritzer’in Mcdonaldslaştırma dediği bu olgu, dünyanın hemen hemen her yerinde var olan bu restoranın, yeme içme beğenileri dışında da tüm kültürel pratiklerin standartlaşması anlamına gelir. Bu durumun diğer örneklerini kot pantolon, tişört, kola gibi kültürel ürünlerin dünyanın her yerine, hatta kasaba ve köylere kadar yayılması oluşturur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Gelenek, Latince tradere sözcüğünden gelmektedir ve “aktarmak, vazgeçmek ya da devretmek anlamlarını taşımaktadır. Traditio bir şeyin aktarıldığı sürece, traditum ise aktarılan şeye” göndermede bulunmaktadır. Özbudun, tradere sözcüğünün aynı zamanda “bir şeyi saklaması için birine vermek anlamında” kullanıldığını ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Claude Lévi-Strauss’un bize öğrettiğine göre, insan türünün, dünyanın neresinde olursa olsun inşa ettiği kültürlerin istisnasız hepsi temel bir özellik gösteriyor: Bütün kültürler “ikili karşıtlıkların” (binary oppositions) oluşturduğu dokular üretiyorlar.

Yanıt Açıklaması: Özgücülük ve kültürel görecilik

Yanıt Açıklaması: Belçika ve İsviçre’de uygulanan “sütun modelidir” (pillar model). Bu modelde farklı etnik unsurlar birbirleriyle fazla temas etmeden dikey yapılanmalar içinde varlıklarını sürdürürler. Bu modelin karşılaşmaları ve müzakereyi öne çıkartan kültür tanımı içinde yer alamayacağı açıktır. Yani, böyle yapılanmış bir toplumda kültürel dokunun bütünleştirici özelliği bulunmayacaktır-ancak farklı unsurların çatışması gibi sorunlar ortadan kaldırılıyor olabilir.

Yanıt Açıklaması: Sovyetler Birliği'nin ve Doğu Bloğu'nun çökmesiyle pek çok alanda ama özellikle kitle iletişim alanında başı çeken ülkenin Amerika Birleşik Devletleri olması, Amerikan kültür kodlarının dünyaya bir ölçüde egemen olmasını sağlamıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Müzikte notanın ancak ana hatları veren kısıtlı bir araç olması

Yanıt Açıklaması: İnternet, yaşamımıza katılışıyla daha ileri giderek, yayıncı ve izleyici arasındaki keskin çizgiyi de yok etti. İnternet üzerinden görüntülü ve sesli yayına imka^n veren siteler, televizyon yayıncılığının bu zamana kadar isteyip de yapamadığı kadar izleyiciyi aktif hale getirdi. Daha da ötesinde, sektörün gelişeceği yön artık daha fazla izleyici tarafından belirlenir oldu. Diğer taraftan, sektörün dışındaki insanları, yani bir zamanların pasif izleyicilerini de yayıncı hale getirdi. Bu noktada, pasif alımlayıcı olan izleyicinin aktişeşerek sektörün üretici güçlerinden, bir anlamda yetki çaldığını söylemek mümkündür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İnsanoğlunun "kendi varlığı üzerine düşünebilme" yetisine sahip olması "karmaşık sinir sistemine sahip oluşunun" doğal sonucu olarak ortaya çıkmıştır

Yanıt Açıklaması: Ziya Gökalp, sınıf bilincinin ulusal bilinçten sonra ortaya çıktığı görüşünü Fransız sosyolog Èmile Durkheim’dan (1858-1917) alıyordu.

Yanıt Açıklaması: Özal’ın etkisi siyasi tercihler düzleminden çok, siyasal kültür düzleminde yaşandı. Özal oylardan çok zihniyetleri yerinden oynattı. Düz bir siyasal figür olmanın ötesine geçti, birey-toplum ilişkisini herkese sorgulattı. Özal’ın söyleminde birey öne çıkıyordu. Gerçi, Özal’ın söyleminde birey oldukça kaba bir yorumla dile getiriliyordu; bireycilikle bencillik arasındaki ciddi ayrım sık sık gözden kaçıyordu; ama, bireyin hakları ve bu hakların uzantısı olan sorumlulukları konusunda söyledikleri, demokrasi terbiyesinde epey mesafe almış olan toplumumuzun arayışına denk düşüyordu.

Yanıt Açıklaması: Howard Becker sanatın kolektif doğasının, bireysel etkinlik olarak adlandırılan roman, resim, vb. sanatlarda da bulunduğunu ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Yirminci yüzyılın ilk yarısında, Frankfurt Okulu düşünürleri, özellikle Theodor Adorno (1903-1969) ve Max Horkheimer (1895-1973), kültür endüstrisi kuramı ile kapitalist üretim ilişkilerinin, kültürü bir endüstri, kültür ürünlerini de metâ haline getirdiğini öne süren eleştirel bir yaklaşım ortaya koyarlar. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Kolektif kimliğin odağıdır.

Yanıt Açıklaması: Alt-kültür, egemen kültür içinde, bazı genel kültürel normlara uyum göstermekle birlikte, kendilerine özgü davranış kalıpları geliştiren grupları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Doğru cevap A’dır.