Endüstri Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Sanayileşme politikasının temel unsurları şunlardır: a) Yatırım ve Teşvik Politikası b) Teknoloji Politikası c) Rekabet Politikası d) Bölgesel Gelişme Politikası

Yanıt Açıklaması: Birinci Sanayi planı 1934 yılında uygulamaya koyulmuştur. Sanayi planlarının uygulama görevi 1934 yılında Sümerbank’a verilmiş ve bu uzun yıllar değişmemiştir. 1938 yılında ise birinci plan halen uygulamada olduğundan İkinci Planın fiilen uygulanmayı söz konusu olmamıştır. 1940 yılında çıkarılan Milli Koruma Kanunu; hangi malın, kimin için ve nasıl üretileceğini piyasaya göre belirleyen kapitalist sistemin sınırlarını zorlamıştır. Milli Korunma Kanunu, Varlık Vergisi Kanunu (1942) ve Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu (1945) nedeniyle gerçekleştirilen uygulamalar; geniş halk kitleleri üzerinde tepkilere neden olmuştur. Bu tepkilere ilaveten dış konjonktürdeki gelişmelerin de etkisiyle uygulanan devletçi politikalardan vazgeçilmiş, çok partili sisteme geçişle birlikte 1950 yılında Demokrat Parti iktidara gelerek liberal iktisat politikaları uygulanmaya başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir bir sanayileşme ve teknolojik gelişme süreci eş anlı topyekün bir değişimi zorunlu kılmaktadır. Eğitimde nitel ve nicel iyileşmeler, güçlü finansal sistem, adil, şeffaf ve etkili bir şekilde işleyen yargı sistemi ve sağlam bir alt-yapı önem arz eden hususlardır.

Yanıt Açıklaması: Demir, çelik, metal ana sanayi, Türkiye imalat sanayisindeki en kirli sektörler biridir.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşmenin temel göstergeleri; milli gelirde sanayi sektörünün payının artması, toplam istihdamda sanayi sektörünün oranının genişlemesi, ihracat içerisinde sanayi mallarının payının artması ve imalat sektöründe tüketim, ara malların ve yatırım mallarının dağılımının yatırım malları lehine genişlemesi şeklinde sıralanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sınıf çatışması faktörler arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: Rekabetin üç temel özelliği bulunmaktadır: • Rekabet, göreceli (izafi) bir kavramdır. Rekabetten söz edilirken iktisadi birimlerin performanslarının karşılaştırılması hususu üzerinde durulmaktadır. • Rekabet; firma, sektör ya da ulusal ekonomi düzeyinde kullanılabilir. Firmalar arasında, sektörler arasında ya da ülkeler arasında rekabet karşılaştırmasından söz edilebilir. • Rekabet kavramı, ülke düzeyinde ele alındığında bireysel refah ya da ticaret performansı ile ilintilendirilerek kullanılabilir. Örneğin, gelişmekte olan ülkeler arasında kişi başına düşen gelir ve ihracat/GSYİH göstergeleri esas alınarak karşılaştırma yapılabilir. Dış ticaretin önemi, küreselleşme süreci ile birlikte önem kazanmıştır. Yeni dönemde uluslararası piyasalarda daha fazla pay kapmak isteyen ekonomiler, mikromarkalaşma ve yüksek katma değerli üreten sektörleri desteklemektedirler.

Yanıt Açıklaması: Sanayiler, Ar-Ge yoğunluklarına göre yüksek teknoloji, orta teknoloji ve düşük teknoloji şeklinde üç başlık altıda toplanmaktadır. Yüksek teknoloji grubunda ilaç, bilgi işlem ve hesap makineleri, elektrik makineleri, haberleşme cihazları, uçak ve mesleki cihazlar; orta teknoloji grubunda ana kimya, temizlik malzemeleri, boya, vernik, lastik ürünleri, demir çelik dışı metal, makine, uçak hariç ulaşım araçları vb., düşük teknoloji grubunda ise, gıda, tekstil, giyim, orman ürünleri, kâğıt ürünleri, petrol rafinerileri, petrol ve kömür türevleri, çimento, kil, demir çelik, metal eşya vb. yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sabanın keşfi

Yanıt Açıklaması: İnsan Kaynakları ofislerin varlığı, Ritzer’in ileri sürdüğü, profesyonel mesleğin gerektirdiği süreçlerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet’in ilk yıllarında hem genel alanda hem de sanayileşme alanında kurumsal yapının oluşturulmasına gayret gösterilmiştir. 1924 yılında yarı resmî bir hüviyet taşıyan İş Bankası ve 1925 yılında daha sonra sırasıyla Devlet Sanayi Ofisine ve Sümerbanka devredilecek olan Sanayi ve Maadin Bankası kurulmuş, 1913 tarihli Teşviki Sanayi Kanunu revize edilerek 1927 yılında yeniden uygulamaya konmuştur. 1929 yılında çıkarılan yeni gümrük kanunu ile yurt içi sanayi üretiminin yurt dışı rekabetten korunması amacıyla gümrük vergileri yükseltilmiştir. Ekonomik yapının kurumsallaşmasına yönelik diğer girişimler ise Ali İktisat Meclisi ile Ticaret ve Sanayi Odaları’nın yeniden düzenlenmesi ile İktisat Vekaleti’nin kurulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Post-modernizm; aydınlanma, rasyonalizm, mantık ve bilimsellik gibi temel kavramlarından doğmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Profesyonel mesleğe ilişkin bu tanımda, daha önceki tanımlamaların bazılarında da öne çıkan ortak unsurlar bulunmaktadır. Bunlar; 1-Anlaşılması ve kullanılması güç; fakat talep edilen bir bilgi, 2-Yüksek eğitim düzeyi ve hayat boyu öğrenim bilinci, 3-Piyasada ayrıcalıklı bir yer ve kontrol olanağı, 4-Bilgiye dayalı mesleki statü ve maddi ödüller,

Yanıt Açıklaması: Masuda'ya göre post-endüstriyel toplumda sosyal değişimdeki güç merkezi vatandaş hareketleridir. Endüstri toplumlarındaki işcçi hareketlerinin ve grevlerin yerini enformasyon toplumlarında (post-endüstriyel) sivil vatandaş hareketlerinin alacağını öngörmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dışsal bir kontrol mekanizmasının oluşturulması basamaklardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Genel, Sistematik Bilgi: Profesyonel olan ve olmayan meslekler arasındaki en önemli ayrım, tutarlı bir sistem oluşturan bilgi birikiminden kaynaklanarak ve onunla desteklenerek profesyonel mesleği karakterize eden yetenektir. Sözü edilen bu bilgi birikimi, uzun bir eğitim süreci ve diğer kurulu meslekler ile ilişki sayesinde kazanılır. Profesyoneller kendi uzmanlık alanlarıyla ilgili meslek dışındaki insanların sahip olamayacağı bilgiye sahiptirler (Greenwood,1957; Ritzer,1972).

Yanıt Açıklaması: Ancak 1920’li yılların sonlarına gelindiğinde milli burjuvazi eliyle gerçekleştirilecek sanayileşme hamlesine ilişkin beklentiler önemli ölçüde zayıflamıştır. 1929 Dünya Buhranı, Türkiye’nin önemli bir eksikliğini de açık şekilde ortaya çıkarmıştır. Bu eksiklik, bireylerin elindeki sermayenin yetersizliği ve devletin ekonomiyi yönlendirmekten ziyade bu alandaki yatırımları bizzat gerçekleştirme zorunluluğudur. Bu gelişmelere bağlı olarak halkı eğiterek hesaplı yaşamaya ve israfla mücadeleye ve milli ürünleri kullanmaya teşvik amacıyla daha sonra Türkiye Ekonomi Kurumuna dönüşecek olan Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti 1929 yılında kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hükümetin ekonomiye müdahale amacıyla 1940 yılında çıkardığı Milli Korunma Kanunu; hangi malın, kimin için ve nasıl üretileceği sorularına piyasanın verdiği cevaba göre hareket eden kapitalist sistemin sınırlarını zorlayan bir uygulama olmuştur.