Endüstri Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Avcı ve toplayıcı toplum; insanların yaşamlarını avcılık, yiyecek toplama ve ilkel teknolojiyle balık tutma yoluyla sağladıkları en eski toplum modelidir. Bu toplumda yaşam; avcılık, balıkçılık ve doğada bulunan yenilebilir bitkilerin toplanmasıyla sürdürülür. Beslenmek için avlanma, doğadaki tehlikelere karşı korunmak için basit araç gereç yapımı; çoğunlukla gözlem ve deneme yanılma yoluyla gerçekleşir. Az sayıda göçebe insandan meydana gelen bu toplumun belirgin özelliği; emeğin sınırlı bölünmesi ya da uzmanlaşması, karmaşık olmayan teknoloji ve güçlü akrabalık bağları biçimindedir

Yanıt Açıklaması: E. Friedson, endüstri sonrası toplumun aynı zamanda profesyonelleşmiş bir toplum modeli oluşturduğunu belirtmiştir.

Yanıt Açıklaması: Profesyonel mesleğe ilişkin bu tanımlarda öne çıkan ortak unsurlar bulunmaktadır. Bunlar; 1. Anlaşılması ve kullanılması güç fakat talep edilen bir bilgi, 2. Yüksek eğitim düzeyi ve hayat boyu öğrenim bilinci, 3. Piyasada ayrıcalıklı bir yer ve kontrol olanağı, 4. Bilgiye dayalı mesleki statü ve maddi ödüller, 5. Örgütlenme sayesinde kazanılmış topluluk, üyelik ve kurum kimliği duygusu, 6. Bağlılık, sorumluluk ve meslektaşlık bilinci olarak sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Piyasa başarısızlıklarının nedenleri bilgi dışsallıkları ve koordinasyon başarısızlıklarıdır.

Yanıt Açıklaması: Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde üretim yapan sanayi kuruluşları, ekseriyetle çevre kirliliğine yol açan üretim birimleridir. Küresel sermayenin çevre tahribatlarına yol açan yer değişikliği süreci “kirli endüstri sığınağı hipotezi” ile açıklanmaktadır. Bu hipoteze göre çoğu az gelişmiş ülkede çevre denetiminin ve standartlarının zayıf olması, bu ülkeleri çok uluslu şirketlerin kirlilik sığınakları hâline getirmiştir. Bu ülkeler kendi ülkelerindeki yatırımların bazılarını az gelişmiş ülkelere kaydırmak suretiyle ciddi çevre sorunlarına neden olmaktadırlar. Bir bölgenin kirlilik sığınağı olarak kabul edilmesi için temel koşul, gevşek çevre standartlarına sahip olması nedeniyle çevre kirliliğine neden olan firmanın maliyetlerini düşürmek amacıyla bu bölgeyi tercih etmesidir. Kirletici firmalar, ulusal ya da yabancı firma olabilir. Bu firmalar, yeni yatırım projelerini veya başka ülke ya da bölgelerdeki üretim birimlerini gevşek çevre standartlarına sahip bölgelere kaydırabilirler

Yanıt Açıklaması: j. Türkiye, II. Dünya Savaşı sonrasında oluşan iki kutuplu oluşumda tercihini NATO (Kuzey Atlantik Paktı), IMF (Uluslararası Para Fonu), IBRD (Dünya Bankası) ve OECD (Ekonomik İşbirliği Teşkilatı) gibi global kurumlara üye olarak Batı’dan yana kullanmıştır. Batı Blok’unun II. Dünya Savaşı’nda harap olan Avrupa’nın yeniden imarında Türkiye’ye biçtiği rolde ise sanayi sektörü değil tarım sektörü ön planda tutulmuştur. ABD’nin Türkiye’yi Marshall Yardımı kapsamında desteklemesi için öne sürülen şartlarda devletçilikten vazgeçilmesi, tarıma ve kara yolu yapımına önem verilmesi yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tanım nitelik yaklaşımını sormaktadır

Yanıt Açıklaması: Bu tanımlamada sözü edilen unsurları iki boyutta değerlendirmek mümkündür. Buna göre bilgi, yüksek eğitim düzeyi, piyasada ayrıcalıklı yer ve mesleki statü ve ödüller olarak sıralanan ilk dört unsur profesyonel mesleğin sahip oldu¤u ya da gerektirdi¤i özellikler iken kimlik duygusu ile bağlılık ve meslektaşlık bilinci olarak belirtilen son iki unsur ise profesyonel meslek mensubu bireyin sahip olduklarına işaret etmektedir

Yanıt Açıklaması: 1932-1947 yılları arasında Şeker Fabrikaları, Sümerbank, Etibank, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü kurulmuştur. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası kuruluşu 1950’li yıllarda olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Toplum durağan değildir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan ülkelerin nitelikli işgücü açığının kapatılması açısından “tersine beyin göçü” başvurulabilecek politika seçeneklerinden biridir. Güney Kore, Çin ve Hindistan gibi bazı ülkeler bu yönde politikalar uygulayarak başarılı sonuçlar elde etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Profesyonel meslek tanımlarının birçok ortak noktaya sahip olmaları, gözden kaçmayacak kadar açık olmakla birlikte hemen hemen her tanımda dolaylı ya da dolaysız şekilde sözü edilen özel bir bilgi çeşidine sahip olma ya da bunu kullanma durumudur. Diğer bir deyişle profesyonel meslek olgusunun merkezinde bilginin bulunduğu rahatlıkla söylenebilir. Nitekim Richard Hall da (1975) benzer şekilde profesyonel mesleklerin bir bilgi bütünü etrafında örgütlendiklerini belirtmiştir. Profesyonel mesleğe ilişkin çoğu tanım; profesyonel mesleklerin sahip oldukları nitelikleri, toplumdaki fonksiyonlarını ve toplumda dinamik bir süreç dâhilinde yer aldıklarını dikkate alarak geliştirilmiştir. Buna yönelik olarak geniş kapsamlı bir tanım şu şekilde verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Meslek, iş faaliyetinin belirleyicisidir.

Yanıt Açıklaması: Ulusal rekabet politikasının temel belirleyicileri dört başlık altında toplanabilir: Değişim politikaları, makroekonomik yapı ve politikalar, ara ya da destekleyici politikalar, mikropolitikalar. İstihdam arttırıcı politikalar ulusal rekabet politikasının temel belirleyicilerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Teşvik kavramı, bir ekonominin kalkınma stratejisinin, sosyo-ekonomik yapı esas alınarak kamu tarafından nakdi veya gayrinakdi destekler paketi ile desteklenmesidir. Yatırım teşviklerinin çok sayıda gerekçesi mevcuttur. Bölgeler arası gelişmişlik farklılığını azaltmak, sermayenin tabana yayılmasını sağlamak, işsizlik sorunu ile mücadele etmek ve istihdam imkânlarını artırmak, yüksek katma değer sağlayan teknolojilerin transferini sağlamak ve ülkenin rekabet gücünü artırmak gibi çok sayıda gerekçeye dayalı olarak teşvik politikalarına başvurulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ulus Devletin güçlenmesi risk toplumunun oluşumunu etkilememektedir.

Yanıt Açıklaması: 1925 yılında çıkarılan bir kanunla, sermayesi İş Bankası ile Sanayi ve Maadin Bankasından temin edilerek ham maddesi yerli piyasadan temin edilebilen ve piyasası hazır bulunan şeker fabrikalarının kurulması teşvik edilmiştir. Cumhuriyet döneminde geniş teşviklerle geliştirilmesine çalışılan ilk sanayi alt sektörü, şeker üretimidir. Bu sektörün tercih edilmesinin temel nedenleri ise talebinin yüksek olması ve ham maddesinin yurt içinde üretilebilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Yeni mesleki profesyonellik, büyük ölçüde endüstri devriminin bir ürünüdür.

Yanıt Açıklaması: Endüstri devriminden sonra profesyonellik bilgi ve görev uzmanlığına dayalı hale gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tarım Toplumu doğru seçenektir.