Toplumsal Tabakalaşma ve Eşitsizlik

Yanıt Açıklaması: Çoklu sınıf kavrayışını ilk olarak gerçekleştiren kişi Weber’dir.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel sosyolojinin emek tarihi kanadından gelen kavramsallaştırmada toplumsal sınıf; hem süreç, hem ilişkidir; hem uyum, hem de çatışmadır.

Yanıt Açıklaması: 1789’da ilan edilen Fransa İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi’nde “insanların eşit doğduğu ve eşit yaşamaları gerektiği” vurgulanarak Fransız Devrimi gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Eğitime ve öğretime, el işlerine veya düşük ücretli istihdama katılımda değişik baskı biçimlerinin uygulanması Asgari Geçim Devletinin temel özelliklerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı’nın yıkıntıları arasından bir refah toplumu inşa etmeye koyulan İngiltere’de, işlevselci sosyolog Melvin Tumin, toplumsal eşitsizliğin kendi toplumlarında ihmal edilmeyecek sayıda olumsuz etkisi olduğunu belirtmiştir. Bunlar arasında, kıskançlık, kırgınlık ve kızgınlık gibi tutum ve davranışlar toplumsal psikoloji bakımından son derece önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Liberal bir devlet düzeninde yaşanan sorunlara müdahale o devleti müdahaleci bir devlet yapar.

Yanıt Açıklaması: Sosyal politika kavramı ilk kez 19. yy da Almanya’da kullanılmıştır. Terim tarihsel olarak bir mücadeleyi, bir program ve parolaı anlatmak amacıyla oluşmuştur. Sosyal politika teriminin dar anlamdaki tanımında, sanayi devriminin sınıf çatışmaları, kurulu toplumsal düzeni sarsmasını önlemeye yönelik önlemler alması gerekliliği vurgulanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sınıfların belirgenleşmesiyle çeşitli çelişki ve çatışmalar ortaya çıkabilmektedir. Bunu çatışmalara önlem alınması Sosyal politikaların bir sonucudur.

Yanıt Açıklaması: Öncelikle toplumsal sınıflar, ayrıksı bir biçimde ele alınıp tekil olarak incelenemezler; sınıflar ancak, artığa el koymanın belirli biçim ve mekanizmalarında girdikleri karşılıklı ilişkiler çerçevesinde kavranabilirler. Bir başka ifade ile sınıf çözümlemesi, ayrıksı ve durağan değil, ilişkili ve etkileşimli bir alanı konu almalıdır. İkinci olarak, toplumsal sınıflar, oluşturulmuş kategoriler olarak değil, tarihsel oluşumlar olarak kavramsallaştırılır. Bu nedenle toplumsal sınıfları zaman kesiti içinde değil, ancak belirli bir süreç içinde kavramak gerekir.

Yanıt Açıklaması: Korporatizm devletin toplumsal sınışarı uzlaştırma stratejisi değil, devletin işçi sınıfını kontrol altına almak için uyguladığı bir stratejidir.

Yanıt Açıklaması: Marshall vatandaşlığa evrimci bir bakış açısıyla yaklaşmaktadır. Buna göre, Marshall’ın evrimci vatandaşlık anlayışında vatandaşlık hakları medeni haklarla sınırlı kalmayıp zaman içinde sırasıyla ilk once siyasal daha sonra da sosyal haklar yönünde gelişmiş ve genişlemiştir. Marshall’a göre, medeni, siyasi ve toplumsal haklar vatandaşlığın üç boyutunu oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Bir kişinin yasal statüsünü gösteren resmî vatandaşlık (formal citizenship) ile bu toplumsal üyelikten doğan hakların kullanılması veya uygulanması anlamına gelen gerçek vatandaşlık (substantive citizenship) arasında bir ayrım yapmak gerekir.

Yanıt Açıklaması: Refah rejimi, toplumsal eşitsizliklerle kapitalizm koşullarında mücadele etmeyi hedeflemiş bir kamu politikası ve örgütlenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Güç ilişkilerini temel alan sınıf kuramı M. Weber'in kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: Devletle ilgili konular yerine sermaye birikiminin ulus-ötesi karakteri ön          plana çıkartılmaya başlanmasının aoayal politikalarla bir ilişkisi bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel bir eğilim olarak işçileşme süreci ile yoksullaşma, mülksüzleşme, sermayeleşme ve metalaşma süreçleri iç içe yaşanmıştır. İşçileşme süreci, en yalın biçimiyle tarım ve zanaatın bağımsız üreticilerinin kendine yeter üretim olanak ve koşullarından kopartılarak işgücü piyasasına fırlatılmaları sürecidir. Bu süreçte, bağımsız köylü ve zanaatkâr kendilerine ait üretim araç ve gereçlerini, başta da toprak olmak üzere, kaybederler, mülksüzleşirler. Mülksüzleşme sonucu bağımsız üreticilerden kopartılan üretim araçlarının mülksüzleşmiş emekçileri sömürme ve denetleme araçları haline dönüşmesine de sermayeleşme süreci denir.

Yanıt Açıklaması: Vatandaşlık on sekizinci yüzyılda ifade, düşünce ve inanç özgürlüğü ve adalet hakkı gibi bir kısım temel “medeni” haklardan oluşan bir statüye işaret eder.

Yanıt Açıklaması: Sosyal yurttaşlık medeni, siyasal ve sosyal hakların bileşkesidir.

Yanıt Açıklaması: Korporatizm, millî gelirin dağılımını ve endüstri ilişkilerinin yapısında var olan toplumsal sınıf çatışmalarını düzenleyerek bunu gerçekleştirmektedir.

Yanıt Açıklaması: İlk dönem 1841-1890 arasıdır.