Çağdaş Sosyoloji Kuramları

Yanıt Açıklaması: Cemaatçilik klasik liberalizm ile kolektivizm arasında bir orta yol bulmaya çalışan bir toplumsal kuramdır. Cemaatçiler hem klasik liberalizmin aşırı bireyciliğine hem de kolektivizmin aşırı toplumculuğuna karşı çıkarlar. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Büyük Dönüşüm adlı eser iktisatçı Karl Polanyi’ye aittir. Bu eserinde Polanyi, ulusal hükümetlerin burjuva sınıfının yükselmesinde nasıl destekleyici bir yol oynadığını oldukça detaylı bir şekilde tarif eder.

Yanıt Açıklaması: Laclau ve Mouffe, Gramsci’den ilham alarak geliştirdikleri hegemonya kuramı ile Marksizmin siyasi alandaki bunalımını aşmayı ve hegemonik bir proje olarak başarılı olmasının siyasi-kültürel ilkelerini belirlemeye çalışmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bauman’ın modernliğe yönelttiği eleştirilerin başında modernliğin farklılığı bir suç, daha doğrusu, büyük suç olarak görmesi gelmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Modernitede anlam derinlerdedir ve onu oradan çekip çıkarmak gerekir. Oysa postmodern çağda nesneler anlamını yitirmiştir ve her şey medya tarafından yeniden anlamlandırılır hale gelmiştir. Postmodern dünya anlamdan yoksundur; postmodernite, teorilerin boşlukta süründüğü, güvenli herhangi bir limana demirlenemeyen bir nihilizm evrenidir. Anlamın ve modernitenin tüm göndergelerinin ve sonulluklarının yıkılışından sonra, postmodernizm boşluk ve acıya verilen bir yanıt olarak nitelenir. Kavramlar gerçeği açıklamada yetersiz kalır ve içe patlar. Bu durum anlam zedelenmesi olarak ifade edilir. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir. Temel toplumsal ilişkiler burjuva ve proletarya, Wallerstein’ın dünya sistem teorisinin temel ilkelerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: İlk high tech (ileri teknoloji) toplum teorisyeni Baudrillard'dır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Touraine’e göre, bütün toplumsal hareketler kolektif eyleme dayanmaları bakımından ortak bir vasıf taşırlar.

Yanıt Açıklaması: Baudrillard’a göre günlük alışverişten lüks tüketime, bedenin inşasından cinselliğe, reklamlardan pop art’a, bireylerin spor yapma ve dinlenme biçimlerine varıncaya kadar tüm yönleri ile bir tüketim çılgınlığı yaşadıklarını belirtir. Nesnelerin tüketimi toplumda çeşitli araçlarla desteklenerek bireylere aktarıldığı için yaşanılanların normal olarak algılanmasına neden olmakta ve bir hiper-uyumluluk (hiper-conformity) sağlanmaktadır. Aşırı emek ve tüketim  baskısının insanlarda yarattığı normalleşme algısı aynı zamanda hiper-uyumluluk sağlamakta ve böylece nesnelerin tüketimi ile toplum kontrol edilmektedir. Bu denetim sürecine Baudrillard, “sibernetik kontrol” adını vermektedir

Yanıt Açıklaması: Norman Geras her nesnenin söylemsel olarak anlaşılabileceğini söyleyen Laclau ve Mouffe için söylemsel idealizme yakalanmakla suçlamaktadır. Ayrıca, bununla bağlantılı olarak, bireyin sosyo-ekonomik açıdan işgal ettiği yerle, politik-ideolojik çıkarlar arasında herhangi bir zorunlu ilişki olmadığının iddia edilmesi ve bu şekilde, sınıf ile politik çıkarlar arasındaki zorunlu bağın koparılması, politika ve ideolojiyi kendi kendini yaratan pratikler haline getirmektedir

Yanıt Açıklaması: Post-yapısalcılık, 20. yy. Fransız ve kıta Avrupası felsefecileri ve teorisyenlerinin entelektüel görüşlerini kapsar. İnsan kültürünün yapılar aracılığı ile anlaşılabileceğini savunan ve bu görüşlerini özellikle dil üzerinde modelleyen yapısalcılıktan büyük oranda etkilenen ama ondan farklılaşan bir düşünce akımıdır. Bu düşünce hareketi; postmodernizm, anti-humanizm, aydınlanmanın reddi ve var oluşçu fenomenolojiden (Davis, 2006) de büyük oranda etkilenmiştir. Kaynağı yapısalcılık olan post-yapısalcılık bundan dolayı yapısalcılıkla benzer bazı özellikler taşımakla birlikte (örneğin her iki yaklaşım da eleştirel olmakla birlikte) iki yaklaşımın birbirlerinden oldukça ayrı olduğu da bilinmektedir (Sarup,1997:9). Basit bir ifadeyle post-yapısalcılık, ‘dil’ ve dile benzer şekilde toplumun anlamlı yapılar veya sistemler olarak analiz edilebileceklerini varsayan yapısalcılığın yeniden yorumlanışı olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C şıkkıdır. Post yapısalcılar “benliğin” ayrı, tekil ve tu­tarlı bir varlık olduğu görüşüne katılmazlar. Aksine birey, birbiriyle çatışan bilgi hü­kümleri (toplumsal cinsiyet, ırk, sınıf, kari­yer vb. gibi) arasındaki gerilimlere sahiptir. Dolayısıyla bireyin benlik algısı onun nes­nelerin anlamlarını yorumlamasında kritik bir rol oynar. Her ne kadar farklı düşünür­lerin benlik hakkındaki görüşleri farklılaşsa da post-yapısalcılar benliğin söylemlerle inşa edildiği görüşünü sıklıkla paylaşırlar.

Yanıt Açıklaması: Öte yandan demokrasinin birbirini tamamlayan bu üç boyutu arasında ideal bir dengeden söz etmek mümkün değildir. Farklı ülkelerde bunlardan biri ya da ikisi diğerinden daha fazla öne çıkabilir. Örneğin devlet gücünün sınırlanması ve temel haklara saygı İngiltere’de; vatandaşlık ve özgürlükten çok eşitlik ve toplumun bütünleşmesine ve yasalara sağlam bir temel oluşturan ahlâki ve dinsel fikirlere öncelik vermek Amerika Birleşik Devletleri’nde; yöneticilerin temsil edebilirliği ise yirminci yüzyıl Fransa’sında daha bir öne çıkmış görünmektedir (Touraine, 1997: 28-29).

Yanıt Açıklaması: Yapısöküm metotunun diğer önemli bir tekniği de “silmedir”. Derrida, yapı sökümü metodunda önce bir sözcük yazmayı, sonra onu karalamayı ve sonra hem sözcüğe hem de karalamasına metinde yer vermeyi önermektedir. Derrida bu işlemi, “varlık” sözcüğünü sıklıkla karalayan Heidegger’den almıştır. Bu bağlamda bir sözcüğün üstü çizilir; çünkü sözcük yetersizdir; fakat bir yandan da sözcük metin içinde üstü çizili olarak tutulur; çünkü sözcüğün yerine geçebilecek daha başka bir sözcük yoktur. Böylelikle sözcük metinde üstü çizili olarak bulunmaya devam eder. Yapısökümünün bu şekilde temelini oluşturan “üstünü çizme”, göstergenin (yani metin içindeki sözcüğün) kendinden eminliğini ve bir “dil dizgesi” içinde dahi olsa “anlamı”nı sarsmaktadır. Yani Derrida; bu tarz bir yazın tekniğiyle herhangi bir göstergeyi okuduğumuzda o kavramın, terimin anlamının bizim için net olmadığını söylemektedir. Bu bağlamda “üstünü çizmek,” bu net olmama durumunun bir “temsilidir” ve göstergenin bir yarısının her zaman o olmadığının bir resmidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Wallerstein’a göre küreselleşme olgusunu karakterize eden iki temel özellik vardır. Bu özellikler sömürüye dayalı bir işbölümü ve sermaye birikimidir.

Yanıt Açıklaması: 1450’li yıllarda İspanya lider merkez ülke olmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Hegemonya kavramı öncelikle Gramsci ve Lenin’e aittir. Laclau ve Mouffe, bir taraftan Gramsci’nin hegemonya kavramını alıp farklı bir versiyonunu kendi felsefelerine dayanak yaparken, diğer taraftan Ortodoks Marksist buldukları Lenin’in hegemonya anlayışını ise reddederler. Bu yüzden doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Aşırı emek ve tüketim baskısının insanlarda yarattığı normalleşme algısı aynı zamanda hiper-uyumluluk sağlamakta ve böylece nesnelerin tüketimi ile toplum kontrol edilmektedir. Bu denetim sürecine Baudrillard, “sibernetik kontrol” adını vermektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Michel Foucault 'un 1966 yılında The Or­der of Things” adında kitabı yayımlanmıştır, Politik bir katılımcı ve eylemcidir, Post-yapısalcıdır.