Çağdaş Sosyoloji Kuramları

Yanıt Açıklaması: Kusursuz Cinayet kitabında, Baudrillard gerçeğin katledildiğini söyler. Artık dünyanın kimliğini saptamak ona göre gereksiz ve yararsızdır. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dünya ekonomilerini dünya imparatorluklarından farklı kılan en dikkat çekici özellik ortak bir siyasal yapı ile oluşturulmamış fakat yaygın bir işbölümü ve sonu olmayan bir sermaye birikim ihtiyacı üzerine kurulmuş olmalarıdır. Dünya ekonomileri sisteminde, ekonomik bütünleşmeye ve üretim sürecine katılmanın temel motivasyonu ise kârın arttırılmasıdır. Bir kapitalistin bir ürün veya hizmeti üretmesindeki temel amaç üretilen ürün ya da hizmetin kullanımı yerine, o ürün ya da hizmetin dünya piyasasında sahip olduğu potansiyel değişim değeridir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yirmi sekiz gibi oldukça genç sayılabilecek bir yaşta kendi alanında tanınırlık kazanan Avusturyalı olitik iktisatçı Josept Schumpeter, Kapitaliz, Sosyalizm ve Demokrasi adlı çalışmayı yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Glokalizasyon Global (küresel) ve lokal (yerel) terimlerinin birleştirilmesiyle oluşturulan bu kavram, küreselleşme ile yerelleşmenin birlikte ortaya çıkan süreçler olduğunu vurgulamak üzere kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Marx’ın çalışmalarında toplumsal değişimin birincil toplumsal yapısı olarak ulus-devlet kapitalizmi analiz birimi olarak alınırken, bu birim Wallerstein’ın çalışmalarında bir dünya sistemi olarak kapitalist ekonomi olarak ele alınmaktadır. Yine Marx’ın kurduğu teorik çerçevede toplumsal ilişkiler temel olarak burjuva ve işçi sınıfı arasındaki ilişkilere referansla tartışılırken, Wallerstein’ın analizinde birincil toplumsal ilişkiler olarak merkez, çevre ve yarı çevre ülkeler arasındaki ilişkiler ele alınmaktadır. Ayrıca, Marx geleceğin toplumunu kaçınılmaz olan bir devrim sonrasında ortaya çıkacak zorunlu komünist bir toplum olarak kurgulamışken, Wallerstein geleceğin toplumunu sosyalist olması muhtemel bir dünya olarak tarif etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Postmarksistleri Marksizm’den farklı kılan en önemli özelliklerden biri toplumdaki çatışma ilişkilerine farklı bakışlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Bauman, modernlik öncesi dönemdeki farklılıkların herhangi bir insan müdahalesi neticesinde dahi değişemeyeceği düşüncesine karşı çıkmaktadır. Bu bakımdan toplumsal kategorilerde veya tabakalarda farklılıkların olması da kaçınılmazdır. Örneğin, asil olarak kabul edilen bir soya mensup tüm insanların asil olduğu düşüncesine karşıdır. Ona göre her şeyin kesin sınırlarının olduğu bir ilahi düzen söz konusu değildir. Bu bakımdan farklılıkların doğal bir sürece işaret ettiğini ve farklılaşmaların kaçınılmaz olduğunu düşünmektedir. Dolayısıyla kategoriler arasında bir ayrımın zoraki olarak sürdürülmeye çalışılmaması gerekmektedir. Doğa ve kültür arasında ya da doğa ile insan eseri olan yasalar arasında kesin bir ayrım yapılmaması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gerçeklik simülasyonla üretilip çoğaltıldığı için her zaman fazlasıyla var olacaktır. Gizlemek (dissimuler), sahip olunan şeye sahip değilmiş gibi yapmak; simüle etmek ise, sahip olunmayan şeye sahipmiş gibi yapmaktır. (Baudrillard, 2010: 14-15) Birincisi bir varlığa (şu anda burada bulunmayan) diğeriyse bir yokluğa (şu anda burada bulunmamaya) işaret etmektedir.Baudrillard, simülasyon kavramını bir köken ya da bir gerçeklikten yoksun gerçekliğin modeller aracılığıyla yeniden türetilmesi anlamında kullanır. Simüle etmek -mış gibi yapmak değildir. Birebir gerçeğin yeniden üretilmesidir. Bir hastalığı simüle eden kişi, kendinde bu hastalığa ait semptomlar görülen kişidir. Öyleyse der Baudrillard (2010: 16). “mış” gibi yapmak (feindre) ya da gizlemek (dissumuler) gerçeklik ilkesine zarar veremez, yani bunlarla gerçeklik arasında her zaman açık seçik bir fark vardır. Oysa simulasyon bu “gerçekle” “sahte” ve “gerçekle” “düşsel” arasındaki farkı yok etmeye çalışmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Baudrillard, postmodern  toplumda  ‘gerçek’i  önceleyen  modeller  olarak  taklitlerin (simulakrlar)  toplumsal  düzene  egemen  olmaya  ve  toplumu  hiper-gerçeklik  olarak  oluşturmaya  başladığını söyler.  Bu durumda artık  gerçeğin  yerini  simülasyon  almıştır. Bugün gerçeklik onun hiper gerçekliği olarak karşımızda durmaktadır. Gerçeklik simülasyonla üretilip çoğaltıldığı için her zaman fazlasıyla var olacaktır. Buna göre, Mona Lisa biricik bir sanat eseri olarak düşünülmelidir. Orijinal tabloyu taklit eden baskılı tişörtler ve posterler, biricik sanat eserine öykünen, onu taklit eden kopyalardır. Bu bağlamda doğru yanıt E şıkkı olarak düşünülmelidir.

Yanıt Açıklaması: İdeoloji ve politikayı, ekonomi ve sınıfsal ilişkilerin önünde gören yaklaşım Posrmarksizm’dir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Birinci aşama modern öncesi toplumlarda ortaya çıkar. Göstergenin ikinci aşaması, bu doğrudan sembolik ilişkiden bir uzaklaşmayı işaret eder. Göstergenin üçüncü aşaması Endüstri Devrimi’yle başlamıştır. Göstergenin dördüncü aşaması İkinci Dünya Savaşı’ndan kısa bir süre sonra başlamıştır ve günümüze kadar gelir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir. Wallerstein’ a göre küreselleşme olgusunu karakterize eden iki temel özellik Sömürüye dayalı işbölümü ve Sermaye birikimi

Yanıt Açıklaması: Touraine’e göre (1971), sanayi toplumun yerini almakta olan sanayi-sonrası veya programlanmış toplumda öncelikli olarak bilgi ve teknoloji daha önemli bir hale gelmiş olup, bu yeni toplum sanayi toplumundan daha fazla iktisadi büyümeye odaklanmıştır. Dahası bu yeni toplum sanayi toplumunun sahip olduğundan çok daha fazla bir yatırım kabiliyetine de sahiptir. Bunlara rağmen, bu toplumun merkezinde yer alan esas toplumsal mücadele sanayi toplumunda olduğu gibi emek ile sermaye arasındaki mücadele ya da sermaye birikimi ve onu mümkün kılan sömürü değildir. Zira iktisadi büyüme artık sadece sermaye birikimine dayanmamakta aksine eskisinden daha fazla olarak bilgiye ve toplumun yaratıcılığına dayanmaktadır. Bu toplumda “hayatın bütün alanları-eğitim, tüketim, bilgi, vs.-giderek artan bir şekilde üretim etkenleri denilen şeyle bütünleştirilmiştir” (Touraine, 1971: 5-6). Bu bütünleştirme işlemi “bilimsel ve teknik araştırma, mesleki eğitim, değişimi programlama ve onun unsurlarını idare etme, çoklu ilişkilere sahip örgütlerin yönetimi ve bütün bu üretim etkenlerinin harekete geçirilmesinden yana olan tutumların” oluşturulup, idare edilmesini de içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Merkez Ülkeler;Ekonomik ve askeri olarak en gelişmiş, en hızlı sanayileşmiş ve zengin ülkelerdir.Üretimi çevre ve yarı çevre ülkelere kaydırıp, bu ülkelerden kâr ve sermaye akışını kendisine toplayan ülkelerdir.Bu ülkeler sömürüyü ihraç eden ülkelerdir.

Yanıt Açıklaması: Postmodernlik illa da modernliğin reddi, itibarsızlaştırılması ya da sona erdirilmesi değildir. Postmodernlik, kendi kendisine, durumuna ve geçmişte yaptıklarına daha derinlemesine, dikkatle ve sağduyuyla bakan, gördüklerini tamamen sevmeyen ve değişme gereksinimi hisseden modernlikten başka bir şey (ne eksik ne fazla bir şey) değildir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E şıkkıdır.  Benlik, arkeolojik, soykütük gibi kavramlar Foucault tarafından ortaya atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Wallerstein’ın Dünya Sistem Kuramı, her sosyal sistemin çelişki üzerine kurulduğu, geliştiği ve de yıkıldığı varsayımına dayanmaktadır. Wallerstein’a göre, sosyal gelişmeyi anlayabilmek sosyal gruplar arasında kaynaklar için verilen mücadeleyi anlayabilmeyi gerektirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Touraine’e göre, kültürel demokrasi insanları ve toplulukları kendi kültürel cemaatlerine hapseden çok kültürlülük değil, kültürel çeşitliliğin ulusal-toplumsal birlik ve dayanışma içinde korunması ve kültürel değerlerin akıl ve akılcılığın gerekleri ile uzlaştırılmasını ferdiyet kazanmış bireyin, yani Öznenin yaratıcılığına ve iradesine bırakan bir demokrasi anlayışıdır.

Yanıt Açıklaması: Marx birincil toplumsal yapı olarak ulus-devlet kapitalizmini, Wallerstein ise bir dünya sistemi olarak kapitalist ekonomiyi ele almaktadır. Marx’a göre toplumsal ilişkiler temel olarak burjuva ve işçi sınıfı arasındayken, Wallerstein’ın analizinde birincil toplumsal ilişkiler olarak merkez, çevre ve yarı çevre ülkeler arasındaki ilişkiler ele alınmaktadır. Ayrıca, Marx geleceğin toplumunu kaçınılmaz olan bir devrim sonrasında ortaya çıkacak zorunlu komünist bir toplum olarak kurgulamışken, Wallerstein geleceğin toplumunu sosyalist olması muhtemel bir dünya olarak tarif etmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bauman’a göre, evrensel ve sarsılmaz temellere sahip, kusursuz etik kod hiçbir zaman bulunmayacaktır, müphem olmayan bir ahlak, evrensel olan ve “nesnel temellere dayanan” bir etik, pratik olarak imkânsızdır. Doğru cevap D seçeneğidir.