Seçmeli Ara Sınav - Çağdaş Sosyoloji Kuramları

Soru 1:

"Toplumsal organizasyonların teknik ve ekonomik zorunlulukları toplumsal yapının biçimlenmesinde siyasal ideolojilerden çok daha etkilidir. Bu nedenle kapitalist ve sosyalist toplumlar giderek daha çok birbirlerine benzemektedirler (Mann, 1983, s. 22). Hiç kimse Sovyetler Birliği’ndeki teknolojinin (kimya ve fiziğin) kapitalist dünyadakinden farklı olduğunu iddia edemez (Bell, 1967a, s. xi). Her ikisi de ileri sanayi toplumlarının birer örneğini, üretim güçlerinin önemli ölçüde yüksek düzeyde olduğu toplum modelinin birer uygulanış biçimini ifade etmektedirler (Vergin, 2010, s. 140)." Yukarıda açıklanan teori aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aykırı fırsatlar teorisi B) Tepki teorisi C) Çatışma teorisi D) Alt kültür teorisi E) Yakınlaşma teorisi

Soru 2:

Sosyolojide büyük toplumsal sorunların çözümü için öngörülerde ve önerilerde bulunma eğilimine ne ad verilir?

A) Toplumsal önkestirim B) Toplumsal tahmin C) Toplumsal yaklaşım D) Toplumsal açıklama E) Toplumsal öngörü

Soru 3:

Sanayi sonrası toplum kavramını ilk kullanan kişi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Daniell Bell B) Coomaraswamy ve Petty C) William Morris D) Weber E) Ritzer

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi küreselleşme ile ilgili Bauman’ın görüşlerinden biridir?

A) Küreselleşme fikrinden çıkan en derin anlam dünya meseleleri kontrollü, kurallıdır. B) Küreselleşmede en önemli şey “şeylerin elimizden” kaçtığı hissidir. C) Modernlik küresellik değildir. D) Modernlik başkaldırıdır. E) Normalle anormal arasındaki fark belirgindir.

Soru 5:

Touraine’e göre, sanayi sonrası toplumun en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilgi teknolojisi kullanımının sağladığı tüketim gücü B) Bilgi teknolojisi kullanımının sağladığı özgürlük C) Bilgi teknolojisi kullanımının sağladığı denetim gücü D) Kendi toplumunu şekillendirmede etkin olamama E) Bilgiye erişimin kısıtlanması

Soru 6:

I. Tarihsel eğilimler dizgesinin olasılıklarının ana hatlarını çıkarmaya çalışma II. Toplumsal olayları ve olguları tahmin etme ve sonuçlarıyla ilgilenme III. Belli oranda geleceğe dönük çıkarımlarda bulunma işlevini sosyal bilimsel, olgusal temellere dayandırarak gerçekleştirme IV. Uzun vadeli, geniş ölçekli toplumsal ve ekonomik tahminde bulunma Yukarıda verilenlerden hangisi/hangileri Daniel Bell’e göre, toplumsal olgulara dayalı bir çözümlemeyi gerçekleştirmede toplumsal önkestirim çerçevesini oluşturmaktadır?

A) I B) I ve II C) I ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV

Soru 7:

Bell'e göre ideolojilerin bitme sebepleri aşağıdakilerden hangileridir? I- Sosyalist rejimlerin şiddet içerikli baskıları II- Kapitalizm sonucu refah devletinin ortaya çıkışı, III- insanlığın varoluşuna Stoacı yaklaşan yeni felsefelerin ortaya çıkışı IV- İnsanların duygularını siyasal eyleme kanalize etmeleri

A) I-II B) III-IV C) I-II-III D) II-III-IV E) I-III

Soru 8:

Touraine'nin demokrasi anlayışında özneyi farklı kılan özellik nedir?

A) Bireyselliğin ön planda oluşu B) Akla sahip oluşu C) Kültürü var eden oluşu D) Yaratıcılığa sahip oluşu E) Kendi toplumunu şekillendirme iradesi

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi Kant'ın aydınlanmaya ilişkin düşüncesidir?

A) İnsanların yaşam enerjisi yüksek olanları dahidir. B) Aydınlanma insana kendi aklını kullanma cesareti vermiştir. C) İnsanlar bir taraftan yaratıcılığı ve ilerlemeyi yapısında bulundurur. D) İnsanlar bencillik ve vahşeti yapısında bulundurur. E) Aydınlanmaya yabancılaşma, acımasızlık ve vahşet egemendir.

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi "Laissez-faire " kavramını tanımlamaktadır?

A) Bireylere ya da gruplara karşı keyfi uygulamalara yönelebilen bir siyasal yetki biçimidir. B) Halkın bütünüyle ya da hemen nerdeyse bütünüyle devlet tarafından tahakküm altına alınmasıdır. C) Toplumsal çatışmaları ortadan kaldırmak veya baskılamak ya da milliyetçiliği beslemek amacıyla devletin emek örgütleri gibi büyük örgütleri denetimi altına almasıdır. D) Devletin toplumsal hayat içindeki rolünün iç güvenlik, dış güvenlik ve adaletin sağlanmasıyla sınırlı tutulması ve iktisadi alanın bütünüyle serbest bırakılması görüşünü ifade eder. E) Bir bütün olarak toplumsal hareketlerin demokratik arzularıdır

Soru 11:

Zygmunt Bauman'a göre, küreselleşme fikrinden çıkan en derin anlam nedir?

A) Dünya meselelerinin belirsiz, kuralsız ve kendi başına buyruk doğasıdır; bir merkezin, bir kontrol masasının, bir yönetim kurulunun, bir idari büronun yokluğudur. B) Modernitenin hoşnutsuzlukları, bireysel mutluluk arayışında çok az bir özgürlüğe tahammül ede(bile) bir güvenlik anlayışından kaynaklanırken postmodernitenin hoşnutsuzlukları ise çok az bireysel güvenliğe izin veren bir haz arama özgürlüğünden kaynaklanmaktadır. C) Küreselleşmede anlamını bulan en önemli şeyin “şeylerin elimizden” kaçtığı hissi olduğu görüşünü savunur D) “Küresellik”, dışarıda olup bitenlere koyun gibi rıza gösterme; “Bükemediğin eli öpeceksin” türü bir öz-teselli nasihatı ile şekillendirilse de daima kapitülasyonun acılığı ile karışan bir kabullenmedir. E) Günümüzde teknolojik gelişmelere bağlı olarak zaman ve mesafenin eski anlamını yitirmesi, homojenleştirme yerine kutuplaştırma eğilimi taşımaktadır.

Soru 12:

Post-endüstriyel topluma ilişkin aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Post-endüstriyel toplumda sanayi sektörleri gerilemiş, bu alanda çalışanlar azalmış ve ticaret sektöründe çalışanlar artmıştır. B) Post-endüstriyel toplumda tarım sektörü gerilemiş, bu alanda çalışanlar azalmış ve sanayi sektöründe çalışanlar artmıştır. C) Post-endüstriyel toplumda sanayi sektörleri gerilemiş, bu alanda çalışanlar azalmış ve tarım sektöründe çalışanlar artmıştır. D) Post-endüstriyel toplumda emlak sektörü gerilemiş, bu alanda çalışanlar azalmış ve tarım sektöründe çalışanlar artmıştır. E) Post-endüstriyel toplumda finans sektörü gerilemiş, bu alanda çalışanlar azalmış ve sigortacılık sektöründe çalışanlar artmıştır.

Soru 13:

"Holocaust, yeltenilmiş kitle kıyımlarından oluşan uzun bir dizinin ve bunlar arasında başarılmışların oluşturduğu, pek de kısa olmayan dizinin bir başka bölümüdür. Ama onun taşıdığı özelliklerden bazıları geçmişteki soykırımların hiç birinde yoktur. Özellikle dikkat edilmesi gereken, bu özelliklerdir. Bu özelliklerde belirgin bir modernlik kokusu vardır. Bunların varlığı modernliğin Holocaust’a, zayıflığı ve beceriksizliğiyle değil doğrudan katkıda bulunduğunu akla getirir. Bu, Holocaust’un ortaya çıkmasında ve bu suçun işlenmesinde modernliğin rolünün pasif değil aktif olduğunu düşündürür. Bu, Holocaust’un modern uygarlığın bir başarısızlığı olduğu kadar, bir ürünü olduğu izlenimini de verir. Holocaust, modern biçimde -akılcı, planlı, bilimsel bilgilerle ve uzmanlıkla yürütülen, ustaca yönetilip koordine edilen- yapılmış her şey gibi, sözde modernlik öncesi tüm benzerlerinin, kendisiyle karşılaştırıldığında ne denli ilkel, savurgan ve yetersiz olduklarını göstererek geride bırakmış ve rezil etmiştir." şeklindeki ifadesinde Bauman neyi anlatmak istemiştir?

A) Modernliğin yıkmaya kalkıştığı şeylerin günümüzde öç aldığını B) Yahudilere uygulanan soykırımın tarihin akışında basit bir olay olmadığını C) Holocaust’un,modernliğin en üst aşamasını yaşayan bir toplumda gerçekleşmiş olmasını D) Yahudi soykırımının arkasında“bahçıvan” devlet anlayışının olmasını E) Yahudi soykırımının tarihteki diğer soykırımlardan farklılığını

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi Bell’in post-endüstriyel toplumda kültürün yerine ilişkin düşüncelerinden biri değildir?

A) İrrasyonel bir temele dayanır. B) Özünde hedonistiktir. C) Kendini gerçekleştirmeye bağlıdır. D) Tatmine dayalıdır. E) Verimliliğe yöneliktir.

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi bireylere ya da gruplara karşı keyfi uygulamalara yönelebilen bir siyasal yetki biçimine atıfta bulunduran bir kavramdır?

A) Otoriteryenlik B) Oryantalizm C) Oksidentalizm D) Sekülerizm E) İdealizm

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi Bauman'a göre modern koşullarda yaratılan bireyin özelliklerinden biri değildir?

A) Disiplinden çok doğallık ve spontanlığa önem veren aktörlerdir. B) Birincil olarak ve her şeyden önce üretici ya da askerin yaratıcı ya da yıkıcı iş gücüne dönüştürülebilen kinetik gücün taşıyıcılarıdır. C) Bireyler yalnız başlarına tamam olmayan, anlamlı bütünler oluşturabilmeleri için öteki birimlerle birleşmesi gereken şeylerdir. D) Başarılı olma kapasitesini de yansıtabilen sağlık, başlıca doğruluk/uygunluk modelidir. E) Uyarıcılara, tekrarlanan ve öngörülebilen biçimde tepki veren ve eş güdümlü baskıya tabi tutulduğunda monoton davranabilen aktörlerdir.

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi Alain Touraine'in çağdaş sosyoloji alanına yaptığı katkıyı açıklayan araştırma pratiğidir?

A) Müdahaleci B) Sembolik etkileşimci C) Post yapısalcı D) İşlevselci E) Çatışmacı

Soru 18:

I. Erken (klasik) modernlik aşaması II. Postmodernizm III. Geç modernlik aşaması IV. Geç kapitalizm Alain Touraine’e göre, modernlik iki aşamadan geçmiş olup bugün onun üçüncü aşaması içinde bulunmaktayız. Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Touraine’in ifade ettiği bu üç aşama arasında gösterilebilir ?

A) Yalnız I B) I ve III C) I ve IV D) Yalnız III E) III ve IV

Soru 19:

Bell'e göre sanayi toplumunun en temel kurumu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fabrikalar B) Üniversiteler C) Tarım işletmeleri D) Hizmet sektörü E) Birincil sektör meslekler

Soru 20:

Üretim ve dağıtım araçlarının komünal (ortak) ya da devlet mülkiyetinde olmasını teşvik eden siyasal ya da sosyo-ekonomik kuram ve uygulamalarını ifade eden terim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cemaatçilik B) Liberalizm C) Korporatizm D) Realizm E) Kolektivizm