Final Sınavı - Toplumsal Değişme Kuramları

Soru 1:

Sanayileşmelerini geç tamamladıkları için sömürge yarışına geç dahil olan bu sebeple dünya savaşlarının çıkmasında etkili olan ülkeler aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yer almaktadır?

A) İngiltere-Fransa B) ABD-Rusya C) Almanya-İtalya D) İspanya-Portekiz E) Kanada-Japonya

Soru 2:

Aşağıdaki toplumlardan hangisi görece “değişime kapalı”, “gelişme dinamizminden yoksun” ve “durgun toplum” olarak sınıflandırılır?

A) Kuzey Avrupa B) Eski Mısır C) A.B.D. D) Fransa E) Portekiz

Soru 3:

Parsons’un teorisinde “uzun vadede canlı sistemlerin aktif ve pasif adaptasyon kapasitelerini artıran yapı ve süreçler”i ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hedefe ulaşma B) Uyumu yükseltme C) Evrimleşen tümeller D) Dinamik denge E) Gerçek değerleme

Soru 4:

Collingwood, kimin düşüncelerini ve öngörülerini 1927 yılında yayımlanan bir makalesinde reddetmektedir?

A) Pitirim Sorokin B) Bock C) Spengler D) Arnold Joseph Toynbee E) Erkilet

Soru 5:

Aşağıda verilenlerden hangileri sömürgecilik anlayışıyla ilgilidir? I- Eski trafik levhaları ile gidilemeyeceği ifadesi II- Gunbot politikaları III- Dekolonizasyon

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Soru 6:

Çağdaş sosyolojide çatışmacılık olarak bilinen kuramsal yaklaşımın önemli temsilcilerindendir. 1950’lerde çok yaygın olan yapısal işlevselcilerin sosyal denge modellerine karşı toplumsal istikrarsızlık, çatışma ve sosyal çözülmeye vurgu yapan bir çatışmacı modeli savunmuştur. Marx’ın mülkiyet eksenli çatışma teorisini eleştirerek yerine güç için mücadeleyi yerleştirir. Bu görüşleri savunan görüşün temsilcisi seçeneklerden hangisidir?

A) Ralf Dahrendorf B) George Ritzer C) Lewis Coser D) Georg Simmel E) Randall Collins

Soru 7:

Modernleşme kuramına göre, aşağıdakilerden hangisi, modern toplum siyasi ve sosyal yapısına örnek oluşturur?

A) Yüz yüze ilişkilere dayalı sistem B) Tarıma dayalı üretim C) Düşük katılımlı siyasi hayat D) Kaderci zihniyetin hakim olması E) Kurumlaşmış siyasi ve sosyal yapı

Soru 8:

Weber'e göre patrimonyalizmin uç durumu olan sultanizm aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?

A) Osmanlı tarım yapısını B) Osmanlı sanat yapısını C) Osmanlı şehir yapısını D) Osmanlı ekonomik yapısını E) Osmanlı toplumsal yapısını

Soru 9:

Türkiye’de modernleşme kuramlarını doğrudan toplumsal değişim analizine uygulayan isimlerin başında Mübeccel B. Kıray gelir. Kıray yapısal işlevselci değişim anlayışı çerçevesinde Türkiye’de modernleşmenin imkan ve mekanizmalarını sorgulamıştır. Kıray, iktisadi yaşamda ortaya çıkan değişimlerin çeşitli alanlara sirayet ederek toplumu dönüştürdüğünü düşünmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu alanlardan birisi değildir ?

A) örgütlenme B) aile C) nüfus D) değerler E) gelenekler

Soru 10:

Bilimsel yöntem aşağıdaki hangi diyalektiğin örneğidir?

A) Antololojik diyaletik B) Epistomolojik diyaletik C) Diyaletik teoloji D) İlişkisel diyaletik E) Diyalektik materyalizm

Soru 11:

Türk sosyolog Mübeccel Belik Kıray'ın işlevselci teoriye yaptığı en önemli katkı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kendi kendini doğrulayan kehanet B) Niyetlenilmemiş neticeler C) Mahalle baskısı D) Örüntüleri muhafaza etme E) Tampon mekanizmalar

Soru 12:

Turhan, değişimi ele alırken etnolojinin bakış açısını kullanmıştır. Bunu onun sosyal değişme kavramı yerine kültür değişmeleri kavramını kullanmasından da açık bir biçimde görebiliriz. Bu çerçevede bir toplumda değişimin geçerli, sürekli ve kalıcı olabilmesi için aşağıdakilerden en çok hangisi gereklidir?

A) modern olması B) anlaşılır olması C) işlevsel ve faydalı olması D) tüm topluma yayılması E) bireyleri farklı şekillerde etkilemesi

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangileri Collins'in çatışma teorisi kapsamında yer almaktadır? I. Çatışmalar yeni çatışmaları doğurur. II. Potansiyel çatışmalar muhalif grupların mobilize olma derecesine göre fiili çatışmalar haline gelir. III. Seferberlik için kullanılan kaynaklar tükendiğinde çatışmalar artış eğilimi gösterir.

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I ve III

Soru 14:

Randall Collins alışverişçi çatışma yaklaşımını geliştirirken Durkheim'ı da bu yaklaşıma dahil etmiştir. Collins'in bunu yapması aşağıdakilerden hangisini sağlamıştır?

A) Çatışma halinde gözlemlenebilir gerçeklerin kullanımını işin içine katmasını B) Çatışma halinde ben-merkezci bir yapının kullanımını işin içine katmasını C) Çatışma halinde duygu ve ritüel kullanımını işin içine katmasını D) Çatışma halinde dinin kullanımını işin içine katmasını E) Çatışma halinde milli sosyalist etkilerin kullanımını işin içine katmasını

Soru 15:

Faust adlı eserinde "gelişmecilik, değişimcilik, ilerlemecilik" düşüncesini merkezi tema olarak işleyen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Auguste Comte B) Geothe C) Saint Simon D) Weber E) Durkheim

Soru 16:

Durkheim bireylerin toplumdan soyutlanmaları, uzaklaşmaları, kopmaları, yabancılaşma duyguları, güçlüler tarafından sömürülmeleri ve ilişkili hususları Marx’tan farklı biçimde ele alır ve açıklar. Bu yüzden, yabancılaşmadan ziyade kendi geliştirdiği .............. kavramını tercih eder. Yukarıdaki boşluk için en uygunu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Organik Dayanışma B) Anomi C) Mekanik Dayanışma D) Değerlerin genelleşmesi E) İşbölümü

Soru 17:

Sosyal bilimlerde işlevselcilik hangi iki düşünürün geliştirdiği kuramsal temeller üzerinde şekillenmiştir?

A) Spencer ve Durkheim B) Radcliffe ve Brown C) Parson ve Merton D) Spencer ve Parson E) Durkheim ve Ougborn

Soru 18:

Toplumsal değişimin, bireylerin ihtiyaçlarını giderme çerçevesinde, kaynak için birbirleriyle girdikleri rekabet sonucunda gerçekleştiğini ileri süren sosyolog aşağıdakilerden hangisidir.

A) Talcott Parsons B) Robert K. Merton C) Randall Collins D) William F. Ougborn E) Mübeccel Belik Kıray

Soru 19:

Turhan’a göre aşağıdakilerden hangisi insan hayatında sosyal yoldan sahip olunan maddi-manevi her unsuru kapsar?

A) eğitim B) değerler C) kültür D) inanç E) iletişim

Soru 20:

“Toplumsal değişmenin kendisi değil, hızı ve neticeleri sorunlu olabilir.” İfadesi aşağıdaki şıklardan hangisinde yer alan sosyoloğa aittir?

A) Ziya Gökalp B) Mübeccel B. Kıray C) Şerif Mardin D) Kemal Haşim Karpat E) Mümtaz Turhan