Toplumsal Değişme Kuramları

Yanıt Açıklaması: Coser, çatışmanın bütün toplumlarda var olduğunu düşünmektedir. Ancak toplumdaki bu çatışma toplumun parçalanmasına yol açmaz zira her toplumda düşmanca ve saldırganca duygular oluşmadan, ortaya çıkan sorunların ifade edilmesini sağlayan emniyet subabı işlevini gören kurumlar bulunmaktadır. Toplumun biçimi ve ilişkilerin düzeyine göre değişen bu kurumlar toplumdaki gerilimleri azaltır, toplumun işleyişini sağlarlar. Coser’e göre sorunun kaynağına yönelen çatışmalar gerçekçidir ve toplumsal değişmeye olumlu katkılar sağlarlar.

Yanıt Açıklaması: II. Mehmet devri Mümtaz Turhan'ın Lale devrinden başlayarak batılılaşma sürecini ayırdığı yedi dönem arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bağımlılık Kuramı, Üçüncü Dünya ülkelerinin yeterli ve sürdürülebilir kalkınma düzeyine ulaşmamalarını ileri kapitalist dünyaya bağımlılıklarına bağlayan kuramları anlatan terimdir.  Bu kuramı savunanlar açısından, düşük gelirli ülkelerin yoksul olmalarının temel sebebi, zengin ülkeler ve bu zengin ülkelerde konuşlanmış çok uluslu şirketlerdir. Onlara göre, küresel kapitalizm, ülkeleri bir yoksullaşma ve sömürü girdabına hapsetmektedir.

Yanıt Açıklaması: Coser’ın çatışmacı görüşleri işlevselci bir yaklaşımı da içermektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye toplumu yoğun göçlerle kurulmuş ve akabinde de iç göçler sosyal yapı üzerinde çok etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Tablo 6.1 Modernleşme Kuramı’nda Geleneksel ve Modern Toplum Yapısı

Yanıt Açıklaması: Toplumu bir organizma olarak gören Comte bu fikri Durkheim’dan ve diğer 19. yüzyıl sosyologlarından önce sistemli bir biçimde ortaya koymuş, Darwin evrim teorilerini sunmadan yıllar önce topluma bir organizma olarak bakılmasını önermiştir: Comte toplumsal organizma terimini toplumun parçaları arasında bir uyum olduğunu, kurumlar arasındaki karşılıklı bağlantıların bir organizma içindeki işlevlerin karşılıklı bağlantısına benzediğini göstermek için kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: Parsons, her bir bireyin beklentilerinin olduğunu ve bu beklentilerin diğer bireyler tarafından etkilendiğini ve biçimlendirildiğini, bu beklentilerin aynı zamanda kabul edilmiş normları ve yaşam alanındaki toplumun değer yargılarını da bünyesinde barındırdığını söylemektedir. Parsons’a göre toplum farklılaşmış kurumların birbirini tamamlayan işlevlere sahip olduğu bir sosyal sistemdir. Sosyal sistem bir bütün olarak işlemekte ve sürekli uyum üretmektedir. Her sistemde olduğu gibi toplumda da bazı alt sistemler mevcuttur: Kişilik sistemleri Toplumsal sistemler Kültürel sistemler. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Coser, çatışmanın sadece yıkıcı unsurlardan ibaret olmadığını aynı zamanda toplumu bir arada tutan bağların oluşmasında da önemli bir rol oynadığını düşünmektedir. Bu aslında Merton’un, işlevsizliklerin işlevi fikrinin farklı bir biçimde ifadesi olarak görülebilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Şarkiyatçılık ya da oryantalizm, Avrupa’ya göre, yani ırkmerkezci bir biçimde, doğuda yer alan ulusların dillerini, tarihlerini, kültür ve törelerini inceleyen bilime verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Peyami Safa Genç Osmanlılar hareketi içinde yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Sosyal bilimlerde işlevselcilik (functionalism) Spencer ve Durkheim tarafından geliştirilen kuramsal ve metodolojik temeller üzerinde şekillenmiştir. Yirminci yüzyılda önce sosyal antropolojide A. R. Radcliffe-Brown ve Bronislaw Malinowski tarafından geliştirilen işlevselcilik, daha sonra 1940’lardan itibaren sosyolojide Talcott Parsons, Robert K. Merton ve William F. Ougborn’un katkılarıyla kısa bir zamanda hakim bir yaklaşıma dönüşmüştür. Türk sosyolojisinde Mübeccel Belik Kıray hem kuramı kullanmış hem de yeni kavramsal katkılar sunarak zenginleştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sultanizm, her şeyin sultanın şahsi mülkü olduğu ve sultanın bürokrasi aracılığıyla toplumu kontrol ettiği patromonyal otorite türüdür.

Yanıt Açıklaması: Etnoloji insan ırklarının nereden geldiklerini, nasıl geliştiklerini ve nasıl yayıldıklarını inceleyen bilim dalıdır

Yanıt Açıklaması: Dahrendorf, 1950’lerde çok yaygın olan yapısal işlevselcilerin sosyal denge modellerine karşı toplumsal istikrarsızlık, çatışma ve sosyal çözülmeye vurgu yapan bir çatışmacı modeli savunmuştur. Ona göre her toplumda kaçınılmaz olarak her unsur, her an yaşanan bir değişime tabidir ve aynı zamanda değişime katkı sunarlar. Zira her toplumda değişime kaynaklık eden sosyal çatışma kaçınılmazdır.

Yanıt Açıklaması: Şerif Mardin merkez-çevre kavramsallaştırmasını Edward Shils’ten almaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1945 sonrası

Yanıt Açıklaması: Mübeccel B. Kıray Türk sosyolojisinde toplumsal değişmeyi açıklamak üzere yapısal-işlevselci yaklaşımı kullanmış ve tampon mekanizmalar kavramıyla işlevselci teoriye katkı yapmıştır.