Seçmeli Ara Sınav - Toplumsal Değişme Kuramları

Soru 1:

Spancer’a göre aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

A) Hem organizmalarda hem de toplumlarda gelişme başlangıçta küçük birimlerden daha büyüklere doğru bir ilerleme içerir. B) İnsanların hayatta kalabilmek için adaptasyon sağlamaları gerekir ve ‘en uygunlar’ en iyi adaptasyon sağlayanlardır. C) İşbölümünün temel nedenleri mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru yönelten güçler, artan nüfusun ahlâkî ve dinamik yoğunluk boyutları olarak adlandırdığı faktörlerdir. D) Evrenin hâkim süreci evrimdir ve bu süreç basit yapı biçimlerinden daha kompleks formlara doğru ilerler. E) Evrim “maddenin -toplum örneğinde nüfusların ve insanların ilişkilerini düzenleyen yapıların- oluşumu, farklılaşması ve bütünleşmesi etrafında ilerler.

Soru 2:

Toplumun tıpkı fizik madde gibi bir "şey" veya "olgu" olduğunu, "ahlâk, örf ve âdetler"in ve "bir ulusun ruhunun" bilimsel olarak incelenebileceğini kabul eden düşünür kimdir?

A) Saint-Simon B) Montesquieu C) Auguste Comte D) Herbert Spencer E) Emile Durkheim

Soru 3:

İskoç aydınlanma düşüncesinin diğer aydınlanma düşünceleri ile karşılaştırıldığında daha sistematik ve tutarlı bir gelişim seyri göstermesini sağlayan durum hangi seçenekte verilmiştir?

A) Etik tartışmalarının önemli bir yerinin bulunması B) Ahlak, tarih felsefesi ve ekonomi-politik şeklinde ayırt edici özelliklerinin bulunması C) Ticaret ve sanayinin gittikçe yayılması D) İskoç aydınlanmasının önde gelen isimlerinin akademisyen ve üniversitede dersler vermekte olmaları E) Ekonomik yaşamdaki ilerlemenin temelini iş bölümünün oluşturması

Soru 4:

Belirlenimcilik ve gerekircilik olarak da adlandırılan ..............., evrenin işleyişinin, evrende gerçekleşen olayların çeşitli bilimsel yasalarla, örneğin fizik yasaları ile, belirlenmiş olduğunu ve bu belirlenmiş olayların gerçekleşmelerinin zorunlu olduğunu öne süren öğretidir. Yukarıdaki boşluk için en uygunu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Liberalizm B) Rasyonalizm C) Empirizm D) Pozitivizm E) Determinizm

Soru 5:

Sorokin’e göre toplumlarda değişimi meydana çıkaran bir farklılaşma ve bütünleşme süreci söz konusudur. Aşağıdakilerden hangisi toplumun bütünleşmesini oluşturmak üzere ortaya çıkan beş alt sistemden biri değildir?

A) Etik sistemler B) Hukuk sistemleri C) Dini sistemler D) Sanat sistemleri E) İlerleme sistemi

Soru 6:

Auguste Comte’a göre aşağıdakilerden hangisi ‘sosyal statik’ içinde yer alır?

A) Toplumsal yapı ve onun unsurları ile ilişkileri B) Pozitif değişme evreleri C) Evrimci bir insan ilerlemesi D) Metafizik değişme evreleri E) Dinsel düşüncelerden lâik düşüncelere doğru ilerleme

Soru 7:

Uygarlığı kabalıktan veya vahşilikten ayırt edenin mülkiyet fikri olduğunu öne süren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Theodor Adorno B) Adam Ferguson C) Max Horkheimer D) Herbert Marcuse E) Walter Benjamin

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi eylem kuramı açısından, aktörün düşünsel süreçlerini, anlam ve amaçlarını ve bu etkenlerin nasıl eyleme (ya da etkileşime) dönüştüğünü incelemeyi içeren yöntemsel tekniğin Türkçe karşılığıdır?

A) Kolektif bilinç B) Anlayış C) Tarihselci idealizm D) Nedensellik E) Eylemsellik

Soru 9:

uygarlıkların yükseliş ve düşüşünün kaçınılmaz bir kader olduğunu sonucuna ulaşan Spengler'ın sosyoloji alanı içinde önemli bir yere sahip olan kitabı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aydınlanmanın diyalektiği B) Akıl tutulması C) Batı'nın çöküşü D) 1844 el yazmaları E) Amerika'da demokrasi

Soru 10:

“İnsanlarca yaratılan toplumsal formların doğal, evrensel ve mutlak olduklarına ve neticede gerçekte söz konusu nitelikleri kazandıklarına inanılması” durumunun karşılığı aşağıdaki kavramlardan hangisidir?

A) Meta fetişizmi B) Şeyleştirme C) Dar uzmanlaşma D) Özdeşleşme E) Yabancılaşma

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisinde sosyolojinin incelemesinin iki ana unsuru birlikte verilmiştir?

A) Teknoloji ve ekonomi B) Teknoloji ve değişim C) Yapı ve psikoloji D) Psikoloji ve değişim E) Yapı ve değişim

Soru 12:

'İnsan zihninin gelişimine ilişkin Comte'nin öne sürdüğü üç hâl sırasıyla kurgusal hâl, soyut hâl ve ................ hâldir.' ifadesinde boşluk nasıl tamamlanmalıdır?

A) bilimsel B) kitlesel C) hücresel D) sosyolojik E) yakınsak

Soru 13:

Evrenin işleyişinin, evrende gerçekleşen olayların çeşitli bilimsel yasalarla, örneğin fizik yasaları ile, belirlenmiş olduğunu ve bu belirlenmiş olayların gerçekleşmelerinin zorunlu olduğunu öne süren öğretiye ne ad verilir?

A) Belirlenimcilik B) Pragmatizm C) Oportünizm D) Belirlenimsizlik E) Objektivizm

Soru 14:

Toplumun bütüncül olarak bir halden başka bir hale geçişine ne denir?

A) Küçük değişimler B) Küçük ölçekli değişimler C) Büyük değişimler D) Büyük ölçekli değişimler E) Bütüncül değişimler

Soru 15:

Bell'e göre, sanayi sonrası toplumda başat tipler kimlerdir?

A) Askerler B) Çiftçiler C) Bilim adamları D) Din adamları E) Arazi sahipleri

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi harekete geçirilmiş grupların zora dayalı olarak bir toplumu şiddetli ve hızlı bir biçimde dönüştürmelerine örnektir?

A) Sanayi devrimi B) Bilgi devrimi C) Tarım devrimi D) Rus devrimi E) Demografik devrim

Soru 17:

Ne maddi nesneler ne de ilişkiler sadece onlar hakkındaki düşüncelerle değiştirilebileceğini vurgulayan Marx, Hegel'in hangi temel fikrine karşı çıkmıştır?

A) Devletin kaynağının tin olması B) Mistik diyalektik anlayışı C) Toplumsal değişmenin çıkar çatışmalarına dayanması D) Ekonomik ilişkilerin toplumsal yapının temeli oluşu E) Sonlu veya ampirik olguların nihayetinde gerçek olmadıkları iddiası

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri Durkheim'ın değişmeye yol açan normal dışı işbölümü biçimlerindendir? I) Anomik işbölümü II) Zorunlu işbölümü III) Yetersiz koordine edilmiş işbölümü

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I-II E) I-II-III

Soru 19:

Weber’in tarihe yönelik bakışına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Sosyal bilim tarihsel yasaları ortaya çıkararak nesnel olabilir. B) Nedensel yasalar soyutlaştıkça daha anlamlı hale gelir. C) Tarihçinin görevi tümdengelimsel bir bilim geliştirmektir. D) Tarihsel olaylar farklı nedensel zincirlerin bir araya gelmesidir. E) Toplumlar tarihsel gelişme yasalarına göre değişir.

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi evrim fikrini sosyal bilimlere sokarak Darwinin fikirlerini tüm varoluş evrenini içerecek biçimde genişletmiştir?

A) Comte B) Spencer C) Mill D) Bentham E) Marx