Antropoloji

Yanıt Açıklaması: Yabani türlerin toplayıcılığına yönelen insanlar zamanla bu türlerin yaşam alanları etrafında daha kalıcı yerleşmeler kurmaya başladılar ve bu süreçte bu bitkilerin ve ardından çevredeki küçük ve büyük baş hayvanların evcilleştirilmesi gerçekleşti. Böylelikle üretimciliğe geçildi, yani tarımsal hayat başladı. Tarımsal hayat Neolitik devirde gerçekleşti. Avcı-toplayıcı yaşam tarzı, herhangi bir üretim etkinliğine değil, doğada verili olarak bulunan bitki ve hayvan varlığının istismarına dayanıyor ve buna uygun bir insan örgütlenmesi gerektiriyordu. Bu örgütlenmenin ana ögesi göçerlik ve geçici yerleşimlerde süren bir yaşam tarzıydı. Uzun süren buzul çağlarına yayılan avcı toplayıcı etkinlik kıt bir bitkisel ortamda sürüp gitmekteydi. Ancak günümüzden on bin yıl önce bu uzun süren buzul çağlarından çıkılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Canlıların en ilkel düzeyde “kendiliğinden” oluştuğunu, doğanın gereksinimlerine göre organların oluştuğunu belirterek transformizm adı verilen ilk evrim düşüncesini ortaya atan düşünür Aristoteles’tir. Thales, Anaksimandros, Herakleitos ve Anaksimenes’in yine evrimin temelini oluşturan fikirleri transformizm noktasına varmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Tarihte ilk kentler İ.Ö. binin sonunda Mezopotamya'da ortaya çıkmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İnsan toplumlarının ve toplumsal özelliklerin ilk halini temsil eden topluluk, ilksel topluluktur. Köy, aşiret, kabile ve cemaat gibi düşük nüfusuyla ve işgal ve istismar ettiği çevrenin göreli küçüklüğüyle dikkat çeken, büyük ölçüde kapalı bir ekonomi içinde yaşayan, diğer topluluklarla toplumsal, kültürel ve iktisadî ilişkisi olmayan ya da çok sınırlı olan topluluklar, Küçük ölçekli topluluklardır. Büyük ölçekli topluluk ise karmaşık iktisadî toplumsal ve kültürel ilişkilerin hâkim olduğu, nüfusu görece kalabalık olan ve işgal ve istismar ettiği çevre bakımından geniş bir alana yayılmışlardır. Yatay ve dikey toplumsal hareketliliği olan, yerleşim örüntüsü bakımından belirli bir iktisadî ve toplumsal kademelenmeye sahip, bu kademelenme çerçevesinde başka toplumlarla da ilişki kuran toplumlardır. Göçebe-hayvancı geçim ve yaşam tarzı, hayvan evcilleştirmesi temelli bir uyarlanmadır. Dolayısıyla yaşam biçimi tamamen üretimin temeli olan hayvanların ihtiyaçlarına göre düzenlenmiştir. Avcı topluluk, belirli hayvan türlerinin avlanması ile geçinen topluluklardır.

Yanıt Açıklaması: Kültür insanı diğer canlılardan ayıran en önemli olgudur. İnsan, diğer pek çok canlı türüyle karşılaştırıldığında, doğada kendi biyolojik donanımıyla hayatta kalmayı başarmak açısından zayıf ve yetersiz bir varlık olarak görülür. Örneğin avını yakalamak ya da bir avcıdan kaçmak için gelişmiş bir hız yeteneği veya avını yakaladığında onu kolaylıkla etkisiz hale getirip parçalayabilecek pençeleri ya da dişleri türünden biyolojik avantajları yoktur. İnsanın hayatta kalmasını ve türün devamını sağlayan yegâne avantajı, onun kültürüdür. Kültür, en genel tanımıyla, insanın doğa dışında yarattığı ve ona eklediği maddî ve manevî heşleydir. Bunun içine, üzerine giydiği giysiden beslenme sistemine, barınma tarzından dinsel inanışına, toplumsal örgütlenmesinden hayatı anlamlandırdığı ideolojik çerçevelere kadar pek çok şey girer.

Yanıt Açıklaması: Tarımcı hayata geçildiğinde yüksek doğurganlık söz konusu hale gelmiştir. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Anthony Wallace kültürlerin yaşam ve geçim biçimleriyle uyarlanma tarzları bakımından dört temel din kategorisinin varlığından söz eder. Bunlar; Şamanistik inanç sistemleri, Komünal inanç sistemleri,Olymposçu inanç sistemleri ve Tektanrıcı inanç sistemleridir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Akrabalık insan toplulukları için iki temel işlevi yerine getirir. Birincisi, Statü ve mülkiyetin bir kuşaktan diğerine aktarılması ve ikinci temel işlevi, toplumsal grupları oluşturması, insanlar arasında dayanışmanın sağlanması ve grubun sürekliliğinin sağlamasıdır. Cevap: E

Yanıt Açıklaması: Latince, ölü bir dil olduğu halde, teknik nedenlerle bugün önemli bir başvuru dili olma niteliğini korumaktadır. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: En erken primatlara benzeyen, küçük beyni, çıkıntılı burnu ve iri gözleriyle ilkel özelliklere sahip olan primat grubudur.

Yanıt Açıklaması: İlk dört şık evliliğin kurumsallaşmasına dayanak teşkil eden etkenlerden sayılırken, E şıkkının tam tersi özellikte olduğunu görüyoruz. Kadının geçim etkinliklerinden uzaklaşması söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Pek çok inanç sisteminde hayvanlarla insani hayat birbiriyle çok yakın biçimde ilintilendirilmiştir. Özellikle kabile toplumlarında her kabilenin belirli bir hayvan türüyle özdeşleşmesi söz konusudur. Özdeşleşilen bu hayvan, o kabilenin totem i olur. Bu özdeşim, o hayvan türüyle atasal bir soy ilişkisine inanılmasından ileri gelir. Bu inanışa dayanan evren kavrayışına totemcilik adı verilmiştir. Hayvanlarla kurulan bu ilişki çeşitli amblem ve anıtlarla simgesel olarak temsil edilir ve bu totem çevresinde tanımlanan ayinlerle bir inanç sistemi meydana getirilir.

Yanıt Açıklaması: Çok sayıda akraba adlandırma düzeni bulunmaktadır. Buna karşılık antropologlar, bu düzenleri bazı örnek sistemler altında birleştirmişlerdir. Buna göre antropologlar tarafından düzenlenen akraba adlandırma sistemleri şunlardır; Hawai sistemi, Eskimo sistemi, Sudan sistemi, Omaha sistemi, Crow sistemi ve Iroquis sistemidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Neolitik dönem: Günümüzden 10 bin yıl önce başlayıp yaklaşık olarak 7 bin yıl öncesine kadar devam eden, çeşitlenmiş taş aletlerinin kullanımının sürdüğü, ancak insanların yerleşik köy hayatına ve bitkileri evcilleştirmek suretiyle üretimciliğe geçtiği, bu çerçevede çanak-çömlek yapımı gibi yeniliklerin ortaya çıktığı dönemdir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Orta Paleolitik dönem boyunca yaşadıkları saptanan Neandertal insanları taş, kemik, boynuz, diş ve ağaç gibi hammaddeleri kullanarak birçok alet üretmişlerdir. Ancak, Neandertaller neredeyse kendileriyle özdeşleşmiş Musterien kültürü olarak da bilinen yonga aletlerle tanınırlar.

Yanıt Açıklaması: Kültürel ögelerin kültür bütünü içinde nasıl işlev gördüğünü ve bu bütünle nasıl uyum sağladığını antropolojik araştırmaların temel meselesi sayan kuram İşlevcilik’tir. Yapısalcılık, post-yapısalcılık, yeni evrimcilik ve kültürel maddecilikse yine antropolojik çalışmalara yön veren müstakil kuramlardır.

Yanıt Açıklaması: Kuzey Hindistan’da Jaunsar Bawar Pahari’leri arasında erkek kardeş çokkocalılığı görülür.

Yanıt Açıklaması: Mitoslar varoluşa, hayatın ve toplumun kökenine, hayat ile ölüme ve kişiler arasındaki çelişki ve çatışmalara ilişkin varoluşsal sorulara kültürün ürettiği cevapların aktarılmasında en büyük aracılardır.

Yanıt Açıklaması: İçevlilik(endogami) kişinin kendi grubu içinden evlenmesidir. Davul dengi dengine vurur ya da kızı tek başına bırakırsan ya davulcuya varır ya zurnacıya sav sözleri, aynı toplumsal tabaka içinden evlenmenin mübah ve uygun görüldüğünü gösteren referanslardır.

Yanıt Açıklaması: Konya bir akraba adlandırma sistemi değildir.