Antropoloji

Yanıt Açıklaması: İşlevcilik, kültürel ögelerin kültür bütünü içinde nasıl işlev gördüğünü ve bu bütünle nasıl uyum sağladığını antropolojik araştırmanın temel meselesi sayar. İşlevciler, antropoloji içinde uzun süreli alan araştırmasını ilk uygulayan grup olarak öncellerinden ayrılırlar.

Yanıt Açıklaması: Bu süreçler şunlardır: Kültürleme (Enculturation), Kültürleşme (Acculturation),Kültürel Yayılma (Diffusion), Kültürlenme (Culturation), Kültür Şoku (Culture Shock), Kültürel Gecikme (Cultural Lag), Kültürel Özümseme (Assimilation), Kültürel Bütünleşme (Integration), Zorla Kültürleme (Trans-Culturation), Kültürel Değişme ve Gelenek.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Biyolojik uyarlanma: Canlıların hayatlarını ve türlerinin devamını sağlamak için yaşadıkları çevreye biyolojik ve davranışsal olarak uyum sağlamaları sürecidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Herakleitos canlılar arasındaki savaşımdan bahsederek, doğal seçilim fikrinin öncülüğünü yapmıştır. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Edward Tylor'a göre uygar olanla vahşi olanı ayıran en önemli şey hurafelerin terk edilerek aklın ve onun ürünlerinin benimsenmesi olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Bilişsel antropologlar dikkatlerini kişilerin kendi kültürleri üzerine söylediklerine verirken, simgeci veya yorumcu antropologlar ayinler, mitoslar ya da akrabalık gibi kurum ve yorumlama biçimlerinin toplumsal hayat içinde nasıl kullanıldıklarına bakılması gerektiğini savunmaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Monogenizm renkleri ve görünüşleri nasıl olursa olsun tüm insanların aynı türün üyesi olduklarını ve Adem ve Havva’dan geldiklerini, ancak sonradan farklı çevrelere uyum sağlayarak değişik görünümler kazandıklarını savunan görüştür. Poligenizm ise insan ırklarının hepsinin Adem ve Havva’dan gelmediğini, dolayısıyla ayrı türler olarak değerlendirilmeleri gerektiğini savunan görüştür. İnsanın birçok özelliğinin dâhil edildiği tanımlama ve sınıflama çabaları, bu yaklaşımla 20. yüzyılın başlarına kadar devam etmiştir. İnsan topluluklarında değişmediği varsayılan görünür özelliklere dayanan sınıflamalarla, ırk kavramına daha sistematik ve bilimsel bir boyut kazandırılmaya çalışılmıştır. Yüzün ileri doğru fırlaklığının derecesi ( progantizma ), saç rengi, göz rengi, göz biçimi, yüzün biçimi, boy-pos gibi görünebilir ya da ölçülebilir özellikler bu sınıflamalara dâhil edilmiştir. Hatta doğuştan kazanılan ve yaşam boyunca değişmeyen kan grupları gibi gözle görülemeyen, ancak belli işlemler sonucunda ayırt edilebilen özellikler de kullanılmıştır. Bu tür biçimsel özelliklerin insanların teknolojik, davranışsal, moral ve zekâ düzeylerini de belirlediği düşüncesi 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar büyük ölçüde kabul gören bir düşünce olmuştur. Bu görüş, 20. yüzyılın başında bazı devlet yöneticileri tarafından evlilik, çocuk sahibi olma ve aile büyüklüğünün düzenlenmesiyle ırkların geliştirilmesi, böylece saf ırkın yaratılması anlamına gelen öjeniye kadar ulaşmıştır. Bazı ülkelerde sağlıklı ve hatta ırken saf olduğu düşünülen insanların evlenmesi ve çocuk sahibi olmaları teşvik edilirken, sağlıklı olmayan ya da ırken saf olmadığı düşünülen insanların üremesi engellenmeye çalışılmıştır. Francise Galton tarafından önerilen bu görüş Nazi Almanya’sında en üst düzeye çıkan ırkı kötü unsurlardan temizleme uygulamalarıyla bir insanlık dramına dönüşmüştür. Brakisefal: Örneğin Beyaz ve Sarı ırkın özelliklerinin bir karışımını yansıttığı söylenen Türkler, orta boylu, belirgin biçimde yuvarlak (brakisefal) başlı, düz ve siyah saçlı, geniş ve elmacık kemikleri çıkıntılı yüze sahip, çekik gözlü, göz kapakları hafif şişkin insanlar olarak tanımlanmıştır. Ancak, bu grubu ayırmak için belirlenen özelliklerin diğer ırk grupları için geçerliliği yoktur. Bu nedenle ırk olarak adlandırılan alt grupları bu yolla tanımlamak da olanaksızdır.

Yanıt Açıklaması: Sanıldığının aksine, evrim teorisi Charles Darwin ile birlikte birden bire ortaya çıkmamıştır. Evrim teorisinin başlangıcı antik Yunan'a kadar gider. O zamandan günümüze yaşanan tarihi sürecin aktörlerinden ilki olan Thales her şeyin kendisinden ortaya çıktığı temel madde görüşü ile evrim teorisinin tohumunu ekmiştir. Modern bilimin ortaya çıktığı dönemde evrimi teorileştiren Darwin'e gelinceye kadar bahsi geçen geçen kişiler evrim teorisinin ortaya çıkabilmesini mümkün kılan zeminin oluşmasına katkı sunmuştur. Kronolojik sıralama ise d şıkkında doğru olarak verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Canlılar istenilen özelliklerinin seçilerek üretilmesi ve böylece arzu edilen niteliklere sahip ürün elde edilmesi yapay seçilim olarak anılır. Çiftçiler ve hayvan yetiştiricilerinin en fazla et, süt ve yumurta veren hayvanlarla, en iri ve en fazla tohumu veren bitkileri seçerek ürettikleri bu yöntem tarımın keşfinden bu yana uygulanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ruth F. Benedict’in Krizantem ve Kılıç (1946) başlıklı kitapla Japon ruh durumuyla Japon kültürü arasında bir ilişki kurdu. Böylelikle kültürü temel kişilik yapısını biçimlendiren en önemli etken olarak kavrayan kültür-kişilik kuramı temel eserlerini vücuda getirmiş oluyordu. Bu kuram psikolojik antropoloji disiplininin gelişmesine yol açtı.Cevap: E

Yanıt Açıklaması: Senozoyik çağı ilk evresi olan Paleosen ilk evresinde ortaya çıkan primatlar insanı kapsayan memelilerin bir takımı olarak bu evrenin sonunda iklim ve botanikle ilgili gelişmeler sonucunda genişleyen uygun hayat alanlarına kavuşmuştur. Bundan sonraki eosen dönemde ağaca tırmanmaya yarayan kavrayıcı el ayaklar, kısalmış burun çıkıntıları ve iri beyinlere sahip olan ilk primatlar, bir sonraki evre olan Oligosen dönemde kuyrukları tutucu olan ilk maymunların da takıma dahil olmasıyla çeşitlenmiştir. Fakat insanı ortaya çıkarak kritik gelişme Miyosen devirde insan ailesine temsil eden hominidlerin ortaya çıkmasıyla gerçekleşmiştir. Miyosen dönemin sonunda iki ayaklı ilk hominidler ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla doru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Homosantrizm: İnsanı bütün canlılar ve cansızlar dünyası içinde merkezî bir değer olarak alan, insanın bu varsayılan değeri üzerinden diğer canlı ve cansız dünya üzerindeki tahakkümünü ve denetimini meşrulaştıran görüş; herşey insan için ilkesidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bir kültürü anlamanın yolunun o toplumun tarihinin incelenmesiyle mümkün olduğu ön kabulüne dayanan kültürel görecilik, 19. yüzyıl evrimciliğine karşı en ciddi kuramsal konumu oluşturmaktadır. Nitekim bu yaklaşıma göre, eğer her kültür kendi tarihinin ürünüyse, tek çizgide ilkelden gelişmişe doğru uzanan tekil bir insanlık tarihinden bahsetmek olanaklı değildir. Bu nedenle üstün, geri, ilkel, çağdaş gibi terimlerle kültürler arasında karşılaştırma yapmanın hiçbir geçerliliği olamaz ve buna bağlı olarak genel bir kültür kuramına da varılamaz.

Yanıt Açıklaması: Difüzyonizm, müzeciliğin en gelişkin olduğu ülke olması nedeniyle ilk olarak Almanya’da gelişmiştir.

Yanıt Açıklaması: Monogenizm renkleri ve görünüşleri nasıl olursa olsun tüm insanların aynı türün üyesi olduklarını ve Adem ve Havva’dan geldiklerini, ancak sonradan farklı çevrelere uyum sağlayarak değişik görünümler kazandıklarını savunan görüştür. Poligenizm ise insan ırklarının hepsinin Adem ve Havva’dan gelmediğini, dolayısıyla ayrı türler olarak değerlendirilmeleri gerektiğini savunan görüştür. Doğru yanıt E’dir.