Antropoloji

Yanıt Açıklaması: Dinin bir boyutu inanç ise diğer boyutu bu inancı ifade etmek, pekiştirmek ve bu inanç etrafında bir dayanışma ve kimlik yaratmak amacıyla düzenlenen ritüel boyutudur. Ritüel boyutu, kutsallığı simgeleştiren ayinler ve çeşitli ibadet biçimlerini içeren kurumsallaşmış davranış örüntüleri olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kültürel Ekoloji Yaklaşımı: Julian Steward’ın temsil ettiği bu okul, belirli bir kültür ya da kültür bölgesinde oluşan değişimler dizisine vurgu yaparak çevrenin kültürel evrim ve oluşumlar üzerindeki etkisini vurgular. Çok hatlı bir evrim modelini savunarak 19. Yüzyıl evrimciliğinden farklılaşır. Buna göre insanlık; basitten karmaşığa doğru, tek ve zorunlu bir çizgi üzerinde değil çevresel ve toplumsal koşullara bağlı olarak her coğrafya ve zamanda farklı gelişme yollarını ve çeşitliliğini barındırır. Sosyokültürel sistemler ile çevreler arasındaki ilişkilere odaklanır. Kültürün uyarlanma yeteneğine, kültürün ortaya çıkış ve gelişiminde uyarlanmanın temel güç olduğuna vurgu yapar.

Yanıt Açıklaması: 1920'lerde başlayan toplumsal cinsiyet ile ilgili çalışmalar Margaret Mead öncü çalışmalarıyla araştırmalar başlamıştır. Toplumların ve kültürlerin cinsiyet farklarını kültürel olarak nasıl inşa ettiklerini ve bu inşaların biyolojiden bağımsız bir bir biçimde geliştiğini ortaya koymuştur. Cevap: A

Yanıt Açıklaması: Yorumcu Antropoloji Yaklaşımı kültürü o kültürün mensuplarınca ortak olarak paylaşılan simge ve anlamlardan ibaret bir sistem olarak görmekte ve başlıca ayinler, mitoslar ya da akrabalık gibi kurum ve yorumlama biçimlerinin toplumsal hayat içerisinde nasıl kullanıldığına odaklanmayı temel yönelimi olarak görmektedir

Yanıt Açıklaması: Sudan Sistemi: Sudan sistemi, bütün sistemler arasında en fazla ayrım içe­ ren sistemdir. Burada bütün kuzenlere farklı bir ad verilmektedir. Bu sis­ temde amca, hala, dayı ya da teyze çocuklarının her biri, kız ya da erkek oluşlarına göre ayrı bir adla anılır. Babayanlı soya göre örgütlenmiş ve kar­ maşık bir iş bölümüne, belirgin bir toplumsal tabakalaşmaya sahip toplum­ larda görülür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İnsanların farklı coğrafyalara ve ekolojik ortamlara yerleşmeleriyle, yaptıkları göçlerle, girdikleri siyasal ve kültürel ilişkilerle aşağı yukarı son 15-20 bin yıl içinde şekillenmiş büyük dil öbekleri oluşmuştur. Köke doğru gittikçe tek bir ata dile ulaşılan dil akrabalıkları dil ailelerini oluşturur. Dünyada en yaygın dil grubu Hint-Avrupa Dil Ailesidir. Bu grubun içinde Eski Anadolu dilleri, Toharca, Ermenice, Trak-Frig-Makedon dilleri, Yunanca, Arnavutça, Kelt dilleri gibi çok eski devirlerde konuşulup ölmüş olan ya da bugüne kadar gelebilmiş diller bulunur. Ural Dilleri, Samoyet ve Fin-Ugor dil gruplarından oluşan bir ailedir. Samoyetçe, Fince, Macarca ve Estonca gibi Baltık bölgesi ve Doğu Avrupa dilleri bu aileye mensuptur. Bu dil ailesinin çıkış bölgesi, büyük olasılıkla Doğu Avrupa ve Batı Sibirya bölgesidir.

Yanıt Açıklaması: Kısa, duraklı ya da uzun elektriksel iletimlere dayanan mors alfabesi bir işaret dilidir ve telgraf ve deniz haberleşmesinin temeli olmuştur. Bu alfabeye dayanan iletişim, birbirini gören ama aralarında mesafe olan gemilerin ışıldakla haberleşmesinde de kullanılır. Giresun yaylalarında derin vadilerle bölünmüş ormanlık çetin bir coğrafyada geliştirilmiş bir başka işaret dili vardır: Islık dili. Islığın kısa, uzun ve nağmeli çıkarılmasına dayanan özel bir dil yaratılmıştır ve bu dili sadece o yörenin insanları anlar; bu çetin coğrafyada ıslık dili, iletişim içinde önemli bir rol oynar. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Brezilya Amazonlarında yaşayan Mundurucu’larda bekârlara ve evlenme yaşı geçtiği halde evlenmemiş olanlara toplumsal bir rol tanınmaz.

Yanıt Açıklaması: İnsan tıpkı diğer hayvanlar gibi içinde bulundukları çevrenin baskısı altındadır. İklim, yağış miktarı, toprak gibi fiziksel çevre etkenleri ile yaşadıkları yere özgü bitki ve hayvan varlığı gibi yaşamsal çevre etkenleri onların yaşam biçimlerini belirler. Bu etkenlere bir de kendi yarattıkları mekânsal çevrenin etkisi eklenir. Fiziksel çevre insanı ve diğer canlıları kuşatan, onların yaşamının temeli olan iklimsel, meteorolojik, atmosferik ve yersel çevre koşulları bütünüdür. Yaşamsal çevre insanın birlikte yaşadığı, zaman zaman sembiyotik ilişki içine girdiği, zaman zaman evcilleştirerek ya da yabanî olarak doğrudan yararlandığı ya da yaşamını tehdit altında tutan bitki ve hayvan varlığıdır. Mekânsal çevre insan eliyle doğanın sunduğu olanaklar değerlendirilerek ya da teknolojik olanaklarla yaratılan kültürel-yapay çevredir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Kuram, eşitsizliğin kültürel tezahürlerinin toplumsal cinsiyet rollerinin kültürel inşasında araştırılması biçiminde gelişti ve feminist antropoloji, bütün kültürlerde mevcut etnikmerkezcilik eğilimi gibi yine çok yaygın bir erilmerkezciliğin varlığını keşfetti.

Yanıt Açıklaması: Bu sorunun doğru cevabının C olduğu çok açıktır. Deri renginin farklılaşması insanın farklı bölgelere, yani farklı coğrafi ve iklimsel koşullara uyarlanabilme kapasitesinin sonucudur.

Yanıt Açıklaması: Antropoloji bütün insani olguları bütünlüğü içinde görmeye çalışır. Bütünü görme yaklaşımı onun 'bütüncülük' ilkesiyle ilgilidir. Çeldirici olan 'bütünleşme' ilkesi kültürün ögelerinin bütünleşmesini kast etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal cinsiyet

Yanıt Açıklaması: Kültürel evrimi teknolojik gelişme ile birlikte ele alan L. Henry Morgan; ‘Eski Toplum’ eserinde insanlığı; yabanıllık (avcılık toplayıcılık hâkimdir, çömlekçiliğe kadar sürer, barbarlık (çömlekçilik, yerleşik hayat, hayvanları evcilleştirme, demirin ergitilmesi) ve uygarlık (yazının keşfiyle başlayan evre, eski ve modern olarak ikiye ayrılır) olmak üzere üç aşamada ele alır. Bu aşamalandırma teknolojiye dayanmakla birlikte çok eşlilikten tek eşliliğe geçişi de içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Epipaleolitik dönem: Neolitik dönemi hazırlayan ve günümüzden 12 ilâ 10 bin yıl öncesinde Ortadoğu bölgesinde ortaya çıkan kültürel gelişmeleri yansıtan dönemdir.

Yanıt Açıklaması: Ortak atadan kalıtılan, birden fazla tür tarafından paylaşılan ve yapısal açıdan benzerlik gösteren organlara kökendeş (homolog) organlar denilmektedir. İnsanın kolu, yarasanın kanadı ve balinanın yüzgeci, aynı kemik sistemine sahip olmaları nedeniyle aynı kökenden gelen benzer organlardır. Ancak kökendeş organların aynı işlevleri yerine getirmeleri gerekmez. İnsanın kolu, yarasanın kanadı ve balinanın yüzgeçleri farklı işlevleri üstlenmekle birlikte bunlar, üst kol, önkol, dirsek, el bilek, el tarak, parmak ve tırnak/pençelerinin bulunmasıyla birbirine benzer, kökendeş organlardır. Arı ve yarasa havada uçmaya benzer bir uyarlanma göstermektedirler. Ancak her ikisinin kanat yapılarına ayrıntılı bir şekilde bakıldığında, uçmayı sağlayan organlarının birbirlerinden bütünüyle farklı olduğu görülür. Yarasa ve arı uçmaya uyarlanmış, bizim kanat adını verdiğimiz organlara sahip olmalarına karşın, yarasada yer alan kemikler, kas ve sinir siteminin benzeri arının kanadında mevcut değildir. Kökenleri farklı olan, dolayısıyla evrimsel açıdan birbirleriyle ilişkili olmayan, ancak benzer işlevleri üstlenen organlara ise işlevsel ya da görevdeş (anolog) organlar denilmektedir. Arı ve insan evrimsel açıdan farklı kökene sahiptirler ve canlılar sınıflamasında farklı yerlere yerleştirilmektedirler. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Retzius ırk sınıflandırmasında kullanılacak bir ölçüt olarak kafatası endisini geliştirerek, kafataslarını uzun (dolikosefal) orta yuvarlaklıkta (mezosefal) ve yuvarlak (brakisefal) olarak sınıflamıştır.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Karısı ölen erkeğin karısının kız kardeşiyle evlendirilmesine sororat denir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir kültürün içine doğan bireyin annesinden başlayarak halkalar halinde genişleyen kurumlar ve öğeler üzerinden içine doğduğu o kültürü öğrenmesi süreci, kültürleme süreci olarak adlandırılır.