Modern Sosyoloji Tarihi

Yanıt Açıklaması: Bu aşamada kendi davranışını değerlendirme yeteneğine sahip olmayan bebek, anlamsız taklitler yapar. Örneğin okuma-yazma bilmediği hâlde gazete okur gibi yapabilir. Çocuk, bu anlamsız taklitleri, diğerlerinin ilgisini çekmek amacıyla yapmaktadır. Onlardan gelen tepkilere göre, hareketlerini değiştirebilmektedir. Bu gibi taklitler aynı zamanda çocuğun çevresindekiler gibi hareket etmeye başladığını göstermektedir. Başka bir deyişle, çocuk diğerlerinin yerine kendini koyarak onların rollerini almaya başlamaktadır

Yanıt Açıklaması: Çatışma teorisi literatürde genel olarak, “İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki yirmi yılda, yapısal işlevselciliğin egemenliğine karşı çıkanların sosyolojik yazılarına atfen kullanılan bir isimlendirmedir.

Yanıt Açıklaması: Dahrendorf ,Endüstriyel toplumda sınıf ve sınıf çatışması (1959) adlı eserinde toplumu, bir yüzü çatışma bir yüzü konsensüs olan bir madalyona benzetir

Yanıt Açıklaması: 1. İşlevselciler için toplum statik veya hareket halinde bir denge iken, çatışmacı kuramcılar için her toplum, her zaman ve her aşamada bir değişim sürecine tabidir. 2. İşlevselciler toplumsal düzen ve düzenliliklere vurgu yaparken çatışmacı kuramcılar toplumsal yaşamın her alanında mevcut olan çatışmalara, anlaşmazlıklara ve uzlaşmazlıklara dikkat çekerler. 3. İşlevselciler toplumun ortak olarak paylaşılan normlar, değerler ve genel bir ahlak tarafından bir arada tutulduğunu savunurken çatışmacı kuramcılar toplumsal düzenin, toplumsal hiyerarşinin en üst mertebesinde bulunanların sahip oldukları otoritenin zorlayıcı gücüyle sağlandığını savunurlar. 4. İşlevselciler paylaşılan toplumsal değerler tarafından üretilen birlik ve beraberlik üzerinde yoğunlaşırken, çatışmacı kuramcılar toplumsal kuramcılar, toplumsal düzenin korunmasında gücün önemini vurgular.

Yanıt Açıklaması: Lewis A. Coser, yapısal işlevselci kurama bağlı olmakla birlikte, bu kuramın toplumsal hayatın önemli bir boyutunu oluşturduğuna inandığı toplumsal çatışmayı incelemeyi ihmal etmesini her zaman eleştirmiş ve bir bakıma yapısal işlevselciliği çatışmacı kuramla birleştirmeye çalışmıştır.

Yanıt Açıklaması: William Isaac Thomas, sembolik etkileşimci yaklaşıma önemli teorik katkılarda bulunmuştur. Thomas’ın katkıları arasında yetişkinlerin toplumsallaşması ve durum tanımlaması (definition of the situation) kavramlarını oluşturması yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: İşlevselcilere en sık yöneltilen eleştirilerden biri, çatışmayla yeterince ilgilenmemiş olmalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Mills’e göre eski orta sınıf bir zaman için de olsa toplumda “bağımsız bir iktidar tabanı olabilmiş; fakat yeni orta sınıf bu yeteneği gösterememiştir” (Mills, 1974: 362). Eski orta sınıf küçük çapta da olsa bağımsız bir mülkiyete sahip olduğundan siyasal açıdan özgür, ekonomik açıdan da bir güvenceye sahipti. Memuriyet ya da büro işleri ile yaşamını kazanmaya çalışan yeni orta sınıfı ise bu özgürlük ve güvenceden yoksundur. Eski orta sınıf serbest ve otonom bir yapıya sahipken yeni orta sınıfın memuriyet ve büro işleri serbest ve otonom bir niteliğe sahip değildir. Öte yandan, ekonomik açıdan da yeni orta sınıf, memur ve büro hizmetlileri olarak “mülksüzleşmişler, ücretli işçilerle aynı duruma indirgenmişlerdir. Siyasal yönden ise işçiler gibi örgütlü olmadıkları için, onlardan da kötü durumdadırlar”. Sonuç olarak Mills’e göre beyaz yakalılar “bağımsız bir siyasal görünümü olmayan ve olacağa da benzemeyen” bir yeni orta sınıf oluşturmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Luhmann’ın 1997 yılında yayımladığı kitabın adı “Toplumun Toplumu”dur. “Yaşam Şansları” Dahrendorf, “Toplumsal Sistem” ve “Toplumsal Eylemin Yapısı” Parsons, “Karakter ve Toplumsal Yapı” ise Mills’e aittir.

Yanıt Açıklaması: Coser’a göre grup içi çatışma grup birliğinin ve bağlılığının kurulmasına yardımcı olur. Grup içi çatışma özellikle grup üyelerinin grup birliğine karşı düşmanca duygularına karşı grup birliğinin yeniden kurulmasına da yardımcı olabilir. Grup içi çatışma mevcut normların canlanmasına ya da yeni normların oluşmasına da katkı da bulunur.

Yanıt Açıklaması: Mead’in yaklaşımında bireyin kendisini diğerlerinin yerine koyması rol alma süreci olarak nitelendirilmektedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Sosyolojide işlevselci yaklaşımın ilk temsilcileri Comte, Spencer ve Durkheim olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap A dır.

Yanıt Açıklaması: ‘Modern sosyoloji’, klasik sosyoloji ile çağdaş sosyoloji arasında yer alan ve genel olarak on dokuzuncu yüzyılın sonları ile yirminci yüzyılın son çeyreği arasında kalan dönemde geliştirilen teorik yaklaşımları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Doğru cevap E dir.

Yanıt Açıklaması: Coser, Toplumsal Çatışmanın işlevleri (1954) adlı çalışmasında çatışmanın toplumda her zaman var olduğunu ve sadece “parçalayıcı”, “negatif” bir faktör olmadığını, grup ya da kişiler arası ilişkilerde bireylerin gruptan çekilmelerini önleyerek grup sınırlarının korunmasına katkıda bulunma gibi önemli işlevlere sahip olduğunu dile getirir. Bu çalışmasında Coser, toplumsal çatışmanın mutlak anlamda yıkıcı bir etkiye sahip olduğu ve toplumsal ilişkilerde her zaman bir dengesizlik durumu oluşturduğu yönündeki inancın son derece yetersiz yorumlara yol açacağına dikkat çeker.

Yanıt Açıklaması: Yeni işlevselcilikle ilgili ABD’de yapılan çalışmalarda en öne çıkan isim J. Alexander’dır.

Yanıt Açıklaması: Coser, yapısal işlevselci kurama bağlı olmakla birlikte, bu kuramın toplumsal hayatın önemli bir boyutunu oluşturduğuna inandığı toplumsal çatışmayı incelemeyi ihmal etmesini her zaman eleştirmiş ve bir bakıma yapısal işlevselciliği çatışmacı kuramla birleştirmeye çalışmıştır.

Yanıt Açıklaması: Merton, işlevsel analize büyük katkıları olan açık işlev ve gizil işlev kavramlarını geliştirmiş ve bu işlevleri birbirinden ayırmamız gerektiğini vurgulamıştır. Açık işlevler, toplumsal davranışın bilinen, beklenen sonucudur, niyet edilen sonuçtur. Gizil işlev ise toplumsal davranışın bilinmeyen, beklenmeyen sonucudur. Bazı eylem, âdet ya da inançların toplumun bazı bölümleri için işlevleri olsa da toplumun üyeleri bu işlevlerin farkında olmayabilirler. Örneğin, uzaktan öğretim sisteminin açık işlevlerinden bazıları örgün eğitim sisteminin dışında kalan bireylere eğitim sağlamak ve meslek kazandırmaktır. Ama bu sistemi incelediğimizde uzaktan eğitim sisteminin e-öğrenme özellikleri sayesinde öğrencilerin bilgisayar ve internet becerilerini arttırdığını görebiliriz. Öğrenciler uzaktan eğitimin bu işlevinin farkında olmayabilirler. Bu işlev niyet edilmiş, kasıtlı bir işlev değildir. Bu durumda öğrencilerin bilgisayar ve internet becerilerini artırmanın, uzaktan öğretim sisteminin gizil işlevi olduğunu söyleyebiliriz.

Yanıt Açıklaması: Sembolik etkileşimci bakış açısının, sosyoloji kuramının gelişiminde önemli bir rol oynayan George Herbert Mead (1863-1931) tarafından geliştirildiği ve bu bakış açısının daha sonra sembolik etkileşimcilik olarak adlandırıldığı öne sürülür.

Yanıt Açıklaması: Dahrendorf, postkapitalist toplumda çatışmanın kaynağı nın değiştiğini ve postkapitalist toplumda çatışmanın artık üretim araçlarına sahip olanlarla olmayanlar arasında değil, meşru güç anlamındaki otoriteye sahip olanlarla olmayanlar arasında olduğunu savunur.